Almanya merkezli TÜV SÜD'ün düzenlediği "Güvenilir, Sürdürülebilir Enerji Üretimi Zirvesi"nde konuşan Alış, enerji piyasalarının gündemine ilişkin açıklamalar yaptı.
Alış, Türkiye'nin imzaladığı uluslararası enerji anlaşmaları gereği 2020 yılından sonra enerji üretiminde yeni yatırım yapılamayacağına dikkati çekerek, önümüzdeki 5 yılda enerji arzını güvence altına alacak yatırımlar yapılması gerektiğini söyledi.
Sinop'ta yapılması planlanan nükleer santralda EÜAŞ'ın yüzde 49 ortak olduğunu belirten Alış, EÜAŞ'ın vergi konusunda önemli kolaylıklar sağlayan Jersey Adaları'nda bir offshore şirketi kurduğunu söyledi.
Şikayetlerin önüne geçmeyi ve vergi konusundaki kolaylıklardan faydalanmak istediklerini belirten Alış, şu bilgileri aktardı:
"Buradaki çalışmaların geleceği için yurt dışında bir şirket kurmak için başvurularımızı yaptık. Bunu vergi kaçırmak adına yapmıyoruz. Ortağımız olan Japonya ve Fransa da böyle bir offshore şirketini kurdular bizi bekliyorlar. Biz o şirketi kurma işlemlerini tamamladıktan sonra üçümüz, yani Fransızlar, Japonlar ve biz kurduğumuz o off-shore şirketleriyle birlikte Türkiye'de yeni bir proje şirketi kuracağız.
Biz bir ihale yaptığımızda o ihaleyi 10 yılda sonlandıramıyoruz... Kazanamayan mutlaka şikayet ediyor kazananı. Veyahut da bizi şikayet ediyor. Kamu İhale Kurumu'na (KİK) gidiyor, yetmiyor mahkemeye gidiyor... Jersey Adaları'nda kuracağımız şirketle bundan kurtuluyoruz, vergi konusunda Türkiye'den daha cazip şartlara sahip olacağız ama vergi filan kaçırmayacağız. Türkiye'de üretim yaptığımızda ne kadar üretiyorsak onun vergisini Türkiye'ye veriyor olacağız. Bundan kimsenin endişesi olmasın."
Enerji arzında rekabetin artması ile fiyatların aşağı yönlü değişeceğini belirten Alış ayrıca BOTAŞ'ın hakim pozisyonunun önümüzdeki dönemde azalacağını söyledi.
Santrallardaki modernizasyonun önemini anlatan Alış, "Ya 1 milyar dolarlık sürekli doğalgaz ithal edeceğiz, cari açığımızı artıracağız ya da linyit santrallarından üretim yapacağız" ifadelerini kullandı.
- "1,2 milyar doların bünyede kalması söz konusu"
TÜV SÜD Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Hakan Özsezer ise, TÜV SÜD olarak 2023 Enerji Vizyonu'nu gerçekleştirmek için çalışacaklarını söyledi.
Termik santralların dönüşümüyle cari açıkta önemli bir gerileme yaşanacağını belirten Özsezer, "Türkiye'deki mevcut termik santrallarda yüzde 10'luk bir verim artışı sağlanması durumunda, doğalgaz ithalatına verilmesi söz konusu 1,2 milyar doların bünyede kalması söz konusu olabilir" dedi.
Türkiye'nin elektrik santrali kurulu gücü ile üretimi arasında ciddi bir fark bulunduğunu belirten Özsezer, santralların bakım ve denetiminin büyük önem taşıdığını kaydetti.
TÜV SÜD Güç Sistemleri Birimi Yöneticisi Boris Gehring de, enerji ithalatında Türkiye'nin dünya 11'incisi olduğunu belirterek, Türkiye için verimliliğin, hayati önem taşıdığını söyledi.
Türkiye'de 2030 yılına kadar elektrik talebinin yılda ortalama yüzde 4,6 artacağını belirten Gehring, "Talebe bağlı olarak verimliliği arttırmak zorundayız. Bakım ve denetim yolu ile tesisin ömrünü 15 ila 20 yıl uzatmak, kullanım kapasitesini yüzde 4 ila 8, verimliliği de yüzde 8 ila 10 artırmak mümkün oluyor" diye konuştu.
- "Ölümcül kazalar muayenelerle düştü"
TÜV SÜD Yönetim Kurulu Üyesi Karsten Xander de, Türkiye'de 1987 yılından bu yana faaliyet gösterdiklerini belirterek, "Şirketimiz Türkiye'de enerji alanın dışında da faaliyet gösteriyor. 2002 yılından itibaren Ulaştırma Bakanlığı ile yürütülen araç muayene projesine başladık ve bu amaçla 2005 yılında TÜVTÜRK'ü kurduk. Bugün ülkenin her yerinde yer alan ve yılda 10 milyon muayene gerçekleştiren 305 istasyonumuz var. Bu sayede de araçların muayene olma oranı yüzde 9 arttı ve ölümcül kazalar yüzde 15 azaldı" ifadelerini kullandı.
- Türkiye'de verimlilik yüzde 8,8 artırılabilir
Zirvede verilen bilgilere göre, termik santrallerde bakım, denetim ve modernizasyon ile enerji verimliliğinde yüzde 10'luk bir artış sağlanabilir. Verilen bilgilere göre, dünyada doğalgaz santrallarında sağlanacak yüzde 1'lik verimlilik artışının 15 yılda 66 milyon dolarlık tasarruf sağladığı belirtilirken, bu tür üretim açıklarının standart kontrol ve iyileştirme çalışmaları ile kapatılmasının mümkün olabileceği kaydedildi.
