Çetinkaya, "Enflasyon Raporu 2016-III"ün tanıtımı amacıyla düzenlenen toplantıda yaptığı sunumda, finansal olmayan kesime kullandırılan kredilerin yıllık büyüme oranının 2016 yılı ikinci çeyreğinde yüzde 9,5'e gerilediğini, bu dönemde 2014 başından itibaren olduğu gibi ticari kredilerin tüketici kredilerine göre daha yüksek bir oranda büyümeye devam ettiğini, kredi büyümesi ve kompozisyonundaki bu gelişmelerin dengelenme sürecine ve finansal istikrara katkı vermeye devam ettiğini söyledi.
Murat Çetinkaya, 13 haftalık ortalamaların yıllıklandırılmış büyüme hızlarına göre ise hem ticari kredilerde hem de tüketici kredilerinde büyüme eğilimlerinin 2016 yılı başından itibaren bir toparlanma sergilediğinin görüldüğüne, ancak bu toparlanmanın büyük ölçüde mevsimsel etkilerden kaynaklandığına işaret etti. Büyüme oranlarının halen geçen yıl ortalamalarının altında seyrettiğini vurgulayan Çetinkaya, tüketici kredilerinin risk ağırlıklarına dair yapılan düzenlemelerin, ücret gelişmeleri ve küresel finansal koşullarda yaşanan iyileşmelerin gelecek dönemde kredi büyümesini destekleyici yönde etkileyeceğini tahmin ettiklerini aktardı. Çetinkaya, şöyle devam etti:
"Ekonomik temeller açısından değerlendirdiğimizde para politikası, cari dengede yaşanan iyileşme, makroihtiyati tedbirlerle kredi büyüme oranlarının makul düzeylerde seyretmesi ve kredi kompozisyonu fiyat istikrarını ve finansal istikrarı destekleyici konumu ekonomik kırılganlıkları azaltan önemli unsurlar oldu. Bu dönemde mali disiplinin sürdürülmesi de ekonominin sağlamlığını artıran temel faktörler arasında yer alıyor. Yakın dönemde yurt içi ve yurt dışı gelişmelerin finansal piyasalar ve makroekonomik konumu üzerindeki olumsuz etkilerin sınırlandırılması önem taşıyor. Bu çerçevede yol haritası, belirtilen önlemlerin etkili bir şekilde uygulanmaya devam edilmesi ve sıkı bir para politikasının devamının ekonomimizin küresel şoklara olan hassasiyetini azaltarak finansal istikrarı desteklediğini düşünüyoruz."
- "Gerekirse ek tedbir alırız"
Piyasalardaki gelişmeleri yakından takip ederek, gerekmesi halinde finansal istikrarı destekleyici ek tedbirler almaya devam edeceklerini ifade eden Çetinkaya, şunları kaydetti:
"Bu yılın ikinci çeyreğinde tüketici enflasyonu, bir önceki çeyreğe kıyasla 0,18 puan artarak 7,64 oranıyla Nisan Enflasyon Raporu ile uyumlu gerçekleşti. Enflasyonda kaydedilen yükselişte işlenmemiş gıda ve enerji fiyatları belirleyici olurken, bu dönemde çekirdek enflasyonu oluşturan temel mal ve hizmet gruplarında yıllık enflasyon geriledi. Böylece Nisan Enflasyon Raporu ile uyumlu bir şekilde işlenmemiş gıda ve tütün dışı enflasyon bu çeyrekte azalış kaydetti. Yıllık enflasyon üzerindeki birikimli kur etkileri azalmaya devam ederken, başta petrol olmak üzere ithalat fiyatlarında ise bu dönemde artış kaydedildi. Dolayısıyla yılın ikinci çeyreğinde gıda ve enerji gruplarında enflasyon yükselirken, çekirdek gruplarda enflasyon gerilerdi. Yılın ilk çeyreğinde ılımlı seyreden işlenmemiş gıda fiyatlarındaki görünüm ikinci çeyrekte bir miktar bozuldu. Her ne kadar son dönemde yemek hizmetleri fiyat artışlarında yavaşlama gözlense de gıda fiyatlarındaki harekete bağlı olarak yılın ikinci çeyreğinde gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu yüzde 7,65'e yükseldi. Diğer taraftan, bu dönemde gıda ve yemek hizmetleri hariç yıllık enflasyon kademeli azalışını sürdürdü."
Murat Çetinkaya, bu yılın ikinci çeyreğinde hizmet enflasyonunun ana eğiliminde bir yavaşlama kaydedildiğini, bu yavaşlamada özellikle turizm sektöründeki gelişmelere bağlı olarak konaklama, ulaştırma ve yemek hizmetleri gibi gruplarda gözlenen fiyat hareketlerinin belirleyici olduğunu söyledi.
Öte yandan, birikimli döviz kuru etkilerinin azalmasına karşın TL'de mayısta gözlenen değer kaybının özellikle dayanıklı mal fiyatlarına yansımasıyla temel mal enflasyonunun ana eğiliminde önceki çeyreğe göre belirgin bir değişim olmadığına dikkati çeken Çetinkaya, bu çerçevede çekirdek enflasyon göstergelerinin eğilimlerinde gözlenen yavaşlamanın bu çeyrekte hizmet fiyatları kaynaklı olarak sürdüğünü bildirdi. Çetinkaya, "Özetle yılın ikinci çeyreğinde çekirdek kalemlerdeki iyileşme, gıda ve enerji kaynaklı enflasyon artışını kısmen dengeledi." ifadesini kullandı.
- "İktisadi faaliyet ılımlı ve istikrarlı şekilde büyümeye devam ediyor"
TCMB Başkanı Çetinkaya, reel ekonomiye yönelik, "iktisadi faaliyetin ılımlı ve istikrarlı şekilde büyümeye devam ettiği" temel mesajını vermek istediğini ifade etti.
Bu yılın ilk çeyreğinde GSYİH'nin, Nisan Enflasyon Raporu'nda ortaya konulan görünümle uyumlu bir seyir izleyerek dönemlik bazda yüzde 0,8, yıllık bazda ise yüzde 4,8 arttığını bildiren Çetinkaya, harcama yönünden yıllık büyümenin beklentileriyle uyumlu şekilde nihai yurt içi talep kaynaklı olduğunu, net ihracatın katkısının sınırlı olduğunu söyledi. Söz konusu dönemde nihai yurt içi talebin büyümeye katkısının tüketim harcamalarından geldiğini anlatan Çetinkaya, yılın ikinci çeyreğinde de mevcut göstergelerin iktisadi faaliyetin ılımlı seyrettiğine işaret ettiğini kaydetti. Çetinkaya, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Sanayi üretimi nisan-mayıs döneminde bir önceki çeyrek ortalamasına göre yüzde 0,4 geriledi. İkinci çeyrekte yurt içi talebe ilişkin satış, üretim ve ithalat göstergeleri de dönemlik bazda artışa işaret ediyor olmakla birlikte, bu artışın ilk çeyrekten daha düşük oranda gerçekleşebileceğine dair sinyaller bulunuyor. Buna ilave olarak, nisan-mayıs dönemi dış ticaret verilerine göre dış talebin büyümeye olumlu katkısının sınırlı olacağını tahmin ediyoruz."
Bu yıla ilişkin büyümenin temel kaynağının iç talep olacağını tahmin ettiklerini belirten Çetinkaya, belirgin ücret artışlarına rağmen istihdamda gözlenen olumlu seyrin, gelir kanalı üzerinden tüketim talebini desteklemeye devam edeceğine dikkati çekti. Murat Çetinkaya, "Özel yatırımlarda yılın ikinci yarısında iç talep koşulları ve küresel ekonomideki ılımlı büyümenin etkisiyle sınırlı bir artış gözlenebileceğini düşünüyoruz, ancak iç talep büyümesi temel olarak tüketim harcamalarındaki artıştan kaynaklanacaktır. İhracat pazarlarımızda öngörülen toparlanmanın yılın geri kalanında da ihracat büyümesini desteklemesini bekliyoruz." diye konuştu.
Çetinkaya, büyüme görünümüne ilişkin risklere de değinerek, son dönemde yurt içinde yaşanan gelişmelerin turizm gelirleri kanalıyla iktisadi faaliyet ve cari denge üzerinde kısa vadede aşağı yönlü risk oluşturduğunu kaydetti. Çetinkaya, "2016 yılında iç talebin özellikle tüketim harcamaları kaynaklı olarak artacağını ve dış talebin ihracat pazarlarımızda öngörülen ılımlı büyümenin etkisiyle toparlanma eğilimi sergileyeceğini söyleyebiliriz. Talep kompozisyonundaki bu görünüme rağmen süregelen tedbirler ve emtia fiyatlarındaki düşük seyir çerçevesinde 2016 yılında cari işlemler dengesinde iyileşmenin devam etmesi bekliyoruz." dedi.
(Sürecek)
