Sinep köyü sakinleri, sadece kendi topraklarında yetişen ve koparılması halinde 557 bin 212 TL cezası olan endemik Siirt adaçayını mezarlıkta nöbet tutarak koruyor. Peki bu bitki neden bu kadar değerli? Neden sadece mezarlıkta yetişiyor? Neden cezası bu kadar yüksek? Detaylar haberimizde.
SİİRT ADAÇAYI NEDEN KORUNUYOR?
Siirt'in Tillo ilçesine bağlı Sinep köyü mezarlığında yetişen, bilimsel adı Salvia Siirtica olan Siirt adaçayı, sadece bu bölgede bulunması nedeniyle lokal endemik tür olarak tanımlanıyor. Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) kriterlerine göre, bu bitki "kritik tehlike altındaki türler" (CR) kategorisinde yer alıyor. Popülasyonunun son derece sınırlı olması, onu özel koruma gerektiren bir tür haline getiriyor.
BU BİTKİYİ KOPARAN NEDEN 557 BİN LİRA CEZA ÖDÜYOR?
Doğa Koruma ve Milli Parklar Siirt Şube Müdürlüğü tarafından yürütülen “Siirt Adaçayı Tür Koruma Eylem Planı” çerçevesinde bitki yasal güvence altına alındı. Bu kapsamda, izinsiz olarak koparılması, sökülmesi ya da zarar verilmesi halinde 557 bin 212 TL'ye kadar idari para cezası uygulanıyor.
KÖYLÜLER MEZARLIKTA NÖBETİ NEDEN SÜRDÜRÜYOR?
Köy halkı, bilim insanlarından bu bitkinin dünyada sadece kendi mezarlıklarında yetiştiğini öğrendikten sonra el ele vererek bitkiyi koruma altına aldı. Her yıl mayıs ayı itibarıyla başlayan ve temmuz sonuna kadar süren nöbet, bitkinin hem çiçek açtığı hem de tohum verdiği dönemi kapsıyor. Vardiyalı nöbet sistemi ile mezarlık alanında kuş uçurtulmuyor.
BİTKİNİN EKONOMİK VE TIBBİ POTANSİYELİ VAR MI?
Siirt Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Fidan, Siirt adaçayının tıbbi aromatik özelliklere sahip olduğunu belirtti. Fidan, Türkiye'deki yaklaşık 100 adaçayı türünden 50'den fazlasının endemik olduğunu, Siirt adaçayının da süs bitkisi ve ilaç sanayisi gibi alanlarda ekonomiye kazandırılma potansiyeline sahip olduğunu vurguladı.
BU KADAR SIKI KORUMA GEREKLİ Mİ?
Köy muhtarı Şaban Koyun, bitkinin doğal döngüsünü sürdürebilmesi için sadece çiçeklenme döneminde değil, tohum oluşturduğu dönemde de koruma sağlandığını söyledi. Koyun, mezarlığa gelen yabancıların yakından takip edildiğini ve tanınmayan kişilerin mezarlık alanına alınmadığını ifade etti.
81 YAŞINDAKİ KÖYLÜ NE DEDİ?
Köyde yaşayan 81 yaşındaki Ahmet Beşir Tatlı, bu bitkinin ülkeye ve insanlığa faydalı olacağına inandığını belirtti. Tanımadıkları kişileri mezarlığa sokmadıklarını söyleyen Tatlı, “Elimizden ne geliyorsa yaparız” dedi.