Mübarek üç aylardan ikincisi olan Şaban ayı nedir ve ne zaman başlıyor. Şaban ayı Recep ve Ramazan ayı gibi İslam alemi tarafından mübarek kabul edilir. Şaban ayı Ramazan'ın başlangıcının müjdeleyicisi olarak da bilinir. Peki Şaban ayı ne zaman başlıyor? Şaban ayı 6 Nisan 2019 Cumartesi günü başlayacak. Şaban ayı ibadetleri nelerdir? Şaban ayında oruç tutmanın faziletleri nelerdir? Şaban ayında oruç ne zaman tutulur? İşte tüm bu soruların cevabı haberimizin içinde olacak...
Şaban ayı İslam dünyası olarak mübarek olarak kabul edilen Recep, Şaban ve Ramazan'ın ikincisi olması nedeniyle İslam alemi için mübarek aylar arasında yer alıyor. Ramazan'ın başlangıcına müjdeleyici olan bu ay aynı zamanda içerisinde Berat Kandili'ni de barındırıyor. Peki Şaban ayında oruç ne zaman tutulur? İşte tüm bu soruların cevabı haberimizin içinde olacak...
Peygamber Efendimiz bir kutsî hadiste şöyle buyurmuştur: “Şaban ayının on beşinci gününü oruçlu geçirin. Gecesinde ise ibadete kalkın. Çünkü o gece güneş batınca Allah Teala keyfiyetini bilemediğimiz bir halde en yakın semaya tecelli ederek fecir doğuncaya kadar: ‘Bağışlanma dileyen yok mu, onu bağışlayayım! Rızık isteyen yok mu, ona rızık vereyim! Musibete uğrayan yok mu, ona afiyet vereyim…' buyurur.”
ŞABAN AYI NE ZAMAN BAŞLIYOR?
2019 yılı Şaban ayı başlangıcı Diyanet İşleri Başkanlığı'nın dini günler takvimine göre 6 Nisan 2019 Cumartesi günü başlayacak. 19 Nisan 2019 günü ise Berat Kandili idrak edilecek. Şaban ayının sona ermesiyle birlikte Ramazan ayı başlayacak. Ramazan başlangıcı ise 6 Mayıs 2019 Pazartesi olacak.
ŞABAN AYINDA ORUÇ TUTMANIN FAZİLETİ
Şâban ayının büyük kısmını oruçlu geçiren Hz. Peygamber (Buhârî, “Śavm”, 52; Müslim, “Śıyâm”, 176-177), “İnsanların değerini bilemedikleri bu ayda ameller Allah'a arzedilir; ben amellerimin oruçlu iken Allah'a arzedilmesini arzu ediyor ve bu ayda oruç tutuyorum” buyurmuş (Müsned, V, 201; Nesâî, “Śavm”, 70), Ramazan dışındaki en faziletli orucun Şaban'da tutulan oruç olduğunu ifade etmiştir. (Tirmizî, “Zekât”, 28)
ŞABAN AYINDA ORUÇ NE ZAMAN TUTULUR?
Bu rivayetler sebebiyle Şaban ayında oruç tutulması mendup olmakla birlikte Hz. Âişe'den nakledilen, Resûl-i Ekrem'in Ramazan ayından başka hiçbir ayın tamamını oruçlu geçirmediği şeklindeki rivayeti yanında (Buhârî, “Śavm”, 52; Müslim, “Śıyâm”, 176-177) oruç tutmanın farz olduğu Ramazan ayına şevkle girmeyi zorlaştıracağı için Şaban'ın on beşinden sonra orucun azaltılması veya terkedilmesi tavsiye edilmiştir. Hatta bazı Şâfiî eserlerinde mûtat oruçlar dışında şâban ayının ikinci yarısında nâfile oruç tutmanın haram olduğu belirtilir. (bk. Oruç)
ŞABAN AYINDA YAŞANAN ÖNEMLİ HADİSELER
Hz. Peygamber'e isnat edilen, “Receb Allah'ın ayıdır, Şaban benim ayımdır, Ramazan ise ümmetimin ayıdır”; “Şâban'ın diğer aylardan üstünlüğü benim diğer peygamberlere karşı üstünlüğüm gibidir” şeklindeki rivayetlerin aslının bulunmadığı tesbit edilmiştir. (Süyûtî, s. 114; Aclûnî, II, 85) Şâban'ın on beşinci gecesinde Müslümanların Allah tarafından bağışlanacağı umulduğundan bu gecenin özellikle ihya edilmesine ayrı bir önem verilmiştir. (bk. Berat Gecesi)
İslâm tarihinde Şaban ayında meydana gelen önemli olaylar arasında orucun farz kılınması (2/624), Hz. Peygamber'in Hafsa ile evlenmesi (3/625), Hz. Hüseyin'in doğumu (4/626), Benî Mustaliķ (Müreysî‘) Gazvesi (5/627) zikredilebilir.
Fâtımîler döneminde Ezher'de Receb ve Şaban'ın başına ve ortalarına rastlayan “vekūd” gecelerinde dinî ihtifaller düzenlenirdi. (DİA, XII, 59) Surre alayının İstanbul'dan deniz yoluyla gönderilmeye başlandığı 1864 yılından itibaren bu merasim Şaban ayının on beşinde düzenlenirdi.
ŞABAN AYI NEDİR?
Mübârek üç aylardan ikincisi. Müslümanlar arasında mübârek üç aylar olarak bilinen Receb, Şâban ve Ramazan ayları, İslâm dîninin kıymet verdiği aylardır. Allahü teâlâ kullarına çok acıdığı için bâzı gecelere, gün ve aylara kıymet vermiş, bu gece, gün ve aylardaki duâ, tövbe, namaz ve oruç gibi ibâdetleri kabul edeceğini bildirmiştir. Kullarının çok ibâdet yapması, duâ ve tövbe etmeleri için böyle gece, gün ve ayları sebep kılmıştır.
Şâban ayı içinde Berât gecesi vardır. Berât gecesi, Şâban ayının on beşinci gecesidir. Allahü teâlâ, ezelde, hiçbir şey yaratmadan önce, herşeyi takdir etti, diledi. Bunlardan bir yıl içinde olacak herşeyi, bu gece meleklere bildirir. Kur'ân-ı kerîm, Levhilmahfûza bu gece indi. Resûlullah sallallahü aleyhi ve sellem bu gece, çok ibâdet ve duâ ederdi.
Şâban, Ramazana hazırlık ayıdır. Hadîs-i şerîfte; "Ayların en sevgilisi, Ramazana kavuşturan Şâban ayıdır" ve "Şâban ayına, şâban denmesi, onda Ramazan için büyük hayırların teş'üb etmesi (dağılması); Ramazan ayına ramazan denmesi, bu ayda günahların yanması sebebiyledir." buyruldu.
Allahü teâlâ, Şâban ayını, Resûlullah sallallahü aleyhi ve selleme mahsus bir ay kılmıştır. Şâban ayının üstünlüklerinden biri de budur. Peygamberimiz sallallahü aleyhi ve sellem; "Şâban benim ayım; Receb, Allahü teâlânın ayı; Ramazan da benim ümmetimin ayıdır. Şâban günahlara keffâret ayı, Ramazan ise günahların temizleyici ayıdır." buyurdu. Şâban; hayırların açıldığı, bereketlerin indiği, hatâların terk olunduğu, günahların örtüldüğü bir aydır.
Bu ayda Peygamber efendimize çok salevât-ı şerîfe getirilir. Şâban ayı, Peygamberimize salevât ayıdır. Nitekim, Allahü teâlâ, Ahzab sûresi 56'ncı âyetinde meâlen; "Elbette ki, Allahü teâlâ ve melekleri, peygamberi üzerine salât ederler. Ey îmân edenler! Siz de O'na salât ve selâm okuyun." buyuruyor. Salât, Allahü teâlâdan rahmet, meleklerden şefâat ve istiğfar, müminlerden duâ, senâ (övme)dir. (Bkz. Salevât)
Resûlullah efendimiz Şâban ayını oruç tutarak geçirirdi. Nâfile oruçlarının en üstünü hangisidir? sorusuna cevap olarak: "Oruçların en üstünü, Ramazân-ı şerîfe tâzim ve hürmet için Şâban ayında tutulan oruçtur." buyurdu. Hanımları hazret-i Âişe vâlidemiz tarafından, Şâban ayında devamlı oruçlu görülüp hikmeti sorulduğunda, buyurdu ki: "Yâ Âişe! Şâban öyle bir aydır ki, o senenin içinde ölecek kimsenin isimleri deftere yazılıp, melekülmevte (can alıcı meleğe) teslim olunur. Ben, ancak oruçlu bulunduğum halde ismimin deftere geçirilmesini arzu ederim." buyurarak cevap verdiler.
Müslümanlar, Şâban ayını, gafletten uzak olarak, günahlardan temizlenme ve geçmişte işlemiş oldukları günahlara tövbe ve istiğfâr ederek, Ramazan ayını karşılamak için fırsat ve ganîmet bilirler. Bir ay evvelden başlayarak Ramazana hazırlık yaparlar. Bu ayın sâhibi olan Muhammed aleyhisselâm vâsıtasıyla Allahü teâlâya kavuşmaya çalışırlar. Şâban, Receb ile Ramazanı birleştiren köprü gibidir. Geçen günlerden ibret alınır, bugünkü gün ganîmet bilinir, yarın ise tehlikelidir.
Şâban ayının faziletini, üstünlüğünü bildiren diğer hadîs-i şerîflerde buyruldu ki:
Şâban, Receb ile Ramazan ayları arasındabir aydır. İnsanlar bundan gâfildir. Halbuki Şâban ayında kulların ameli Allahü teâlânın dergâhına çıkarılır. Ben Şâbanda oruçlu olduğum halde amelimin çıkarılmasını arzu ederim.
Receb ayının diğer aylara üstünlüğü, Kur'ân-ı kerîmin diğer kitaplara üstünlüğü gibidir. Şâbanın diğer aylardan üstünlüğü, benim diğer peygamberlerden üstünlüğüm gibidir. Ramazanın diğer aylarda üstünlüğü, Allahü teâlânın diğer insanlar üzerine üstünlüğü gibidir.
Şâbanın on beşinci gecesinde Allahü teâlânın kulları üzerine rahmeti zuhûr edip müminleri mağfiret eder, bağışlar. Kâfirlere ise mühlet verir. Kin ve hased sâhibi olanları bu sıfatlarını terk edinceye kadar kendi hâllerinde bırakır.
