Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı Koronavirüs salgını önlemlerinin alındığı şu günlerde kadına yönelik şiddetle mücadele alanına dair gözlem ve önerilere dair bilgi notu paylaştı
Kadınların bu süreçte şiddetten uzaklaşabilmeleri için alınması gereken acil önlemler ise şöyle:
1- Online sosyal, psikolojik ve hukuki destek verilsin, sosyal yardımların arttırılması, ulaştırılması için Sosyal Hizmet Merkezi kriz masaları oluşturulsun.
2- Alo 183 Acil Yardım Hattı olarak çalışsın. Hat sadece kadına yönelik şiddet konusunda destek versin ve kapasitesi artırılsın.
3- Kolluk kuvvetleri görevini yapsın! Şiddet uygulayanın evden uzaklaştırılması için gerekli uzaklaştırma kararlarını alsın ve alınanların takipçisi olsun.
4- Sığınak ve acil barınma ihtiyaçları salgına ilişkin sağlık önlemleri uygulanarak sağlansın.
5- Aile Sağlığı Merkezleri tarafından ücretsiz doğum kontrol araçları ve ertesi gün hapı dağıtılsın.
Koronavirüs nedeniyle evlere kapanan kadınlar güvende mi?
Virüsün yayılmasını önlemek amacıyla evlere kapanmamız kadınlar olarak bizi bir tehlikeden korurken bir başka tehlikeye açık hale mi getiriyor? Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) göre 3 kadından 1'i yakını bir erkek tarafından fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. DSÖ'nün verileri dünya üzerindeki en yaygın insan hakkı ihlalinin kadınlara yönelik olduğunu gösteriyor. Daha önceki salgın deneyimleri, salgın süresince kadınlara yönelik şiddetin arttığını ve buna karşılık koruyucu ve önleyici faaliyetlerin azaldığını gösteriyor. Özellikle toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin derin olduğu ve kadınların şiddetten uzaklaşmak için ihtiyaç duyduğu hukuki ve sosyal desteklerin nitelikli olmadığı ülkelerde bu risk daha da artıyor.
Kadınlar karantina sürecinde desteklere ulaşabilecek mi?
Mor Çatı'yı arayan kadınların deneyimleri bizlere şiddetten uzaklaşabilmek için var olan desteklere erişimlerinde sorunlarla karşılaştıklarını gösteriyor. Kadınların ihtiyacını anlayan sosyal çalışma yapılmaması, koruma kararlarının zorlukla ve kısa süreli verilmesi, sığınaklarda niteliksiz sosyal çalışma, kolluk kuvvetinin gerekli bilgiyi sağlamak ve destek vermek konusunda isteksiz davranması, gizlilik kararı uygulanmasında yaşanan koordinasyon sorunları, ayni ve maddi desteklere erişim zorlukları gibi sorunlar sık sık paylaşılıyor. Halk sağlığı sorunu ile karşı karşıya kaldığımız bugünlerde yıllardır sorunlu çalışan bu mekanizmaların işlemez hale geldiğini gözlemliyoruz.
Kadınlara yönelik önlem alınıyor mu?
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre kadın sığınakları virüs önlemleri kapsamında dezenfekte ediliyor ve sığınaktaki kadınların salgın nedeniyle dışarı çıkması engelleniyor. Fakat akıllara şu soru geliyor: Sığınak ihtiyacı olan kadınlar bu süreçte doğrudan sığınağa kabul ediliyor mu? Virüs kapsamında buna dair nasıl bir önlem alınıyor? Virüs taşıyıcısı olma riskine dair neler yapılıyor? Bu dönemde başvuran kadınlara güvenli bir ev veya daire tahsis edilmesi gibi yeni uygulamalara yer veriliyor mu? Şiddete maruz kalan ve sığınak ihtiyacı olan bir kadında, aynı zamanda koronavirüs olduğu tespit edilirse nasıl bir güvenlik önlemi alınıyor?
Bu süreçte halk sağlığını korumak ve kadınların şiddetten uzaklaşmak için ihtiyaç duydukları destekleri verebilmek için online sosyal, psikolojik ve hukuki destek verilmelidir. Ayrıca yine bugünlerde kaçınılmaz olarak artacak olan sosyal yardım ihtiyacını sağlamak üzere Sosyal Hizmet Merkezi kriz masaları oluşturulmalıdır.
Kadına yönelik dijital şiddet için neler yapılmalı?
Teknolojinin ilerlemesi ile kadına yönelik dijital şiddetin de çok yaygın bir şekilde gerçekleştiğini görüyoruz. Kadınların sosyal medya hesaplarının partnerleri tarafından kontrol edilmesi, şifrelerinin alınması veya kadınları ısrarlı bir şekilde aramak veya mesaj atmak dijital şiddete verilebilecek örneklerdir. Kadınları yine çok çaresiz hissettiren hatta intiharın eşiğine getiren çıplak fotoğraflarının paylaşılması veya paylaşılması ile tehdit edilmesi de yine sıkça karşılaşılan bir dijital şiddet türüdür. Bu görüntüler gizlice elde edilmiş olabilir veya kadınların kendileri tarafından paylaşılmış olabilir. Fakat kadınların bu görüntülerinin yakınları veya aileleri ile paylaşmakla veya internette yaymakla tehdit edilmesi bir şiddet biçimidir ve bunun haklı hiçbir gerekçesi yoktur.
Mor Çatı'ya dijital şiddet nedeniyle başvuran kadınların internet üzerinden tanıştığı ve ilişki kurduğu erkekler tarafından da dijital şiddete maruz kaldığını gözlemliyoruz. Eve kapandığımız bu günlerde internet üzerinde kurulan arkadaşlık veya partnerliklerin artması söz konusu olabilir. Kadınların güven duyarak paylaştıkları tüm özel bilgileri veya görüntüleri daha sonrasında tehdit amaçlı kullanılabiliyor.
