Müslüman toplumlarda ve bazı diğer doğulu toplumlarda el öpülerek alna konulur. Bu davranış eli öpülen kişiye gösterilen saygı ve sevgiyi ifade eder. Bu tür el öpmede genellikle küçükler büyüklerin ellerini öperler. Süreç bazen eli öpülecek kişinin elini sunması ile, bazen de öpecek kişinin uzanması (el istemesi) ile başlatılır.
Müslüman toplumlarda genellikle nâmahrem (karşı cins) kimselerin “çok yaşlı olmadıkları sürece” elleri öpülmez.İslamiyetin ilk yıllarında (7. yy.) Müslümanların el öptüklerine dair çeşitli bilgiler mevcuttur. Bir rivayete göre Ali bin Ebu Talib, “Babanın çocuğunun elini öpmesi şefkatten, çocuğun babasının elini öpmesi ibadetten, kocanın hanımının elini öpmesi arzudan, kişinin din kardeşinin elini öpmesi ise dindendir,” demiştir.El öpme, yalnızca bize özgü bir davranış değil. Balkanlar, Ortadoğu ve Kafkasya gibi farklı coğrafyalarda da büyüklere saygı ifadesi olarak karşımıza çıkıyor el öpme âdeti.BATI DA EL ÖPMEBatılı toplumlardaki el öpme süreci genellikle eli öpülecek kişinin elini ileri doğru uzatması (sunması) ile başlatılır.
Cinsiyet ayrımı var mıdır?
El öpme özel bir nedeni olmaksızın, herhangi bir karşılaşmada gerçekleşebilir. Çoğunlukla erkekler tarafından kadınların eli öpülür. Bunun haricinde devlet ve din büyükleri gibi önemli kişilerin elleri de cinsiyetlerine bakılmaksızın öpülebilir. Bu tür el öpmede el nazikçe tutulurken dudaklar hafifçe parmakların eklemlerine değdirilir. Günümüzde özellikle nezaket amaçlı bayanların elini öpme geleneği yok olmaya yüz tutmuş, bunun yerini el sıkma ve yanaktan öpme almıştır.
Katoliklerin ziyaretlerinde Papa'nın sağ elindeki yüzüğü öpmesi bilinen örneklerden. Yine erkeğin nezaketen kadının elini öpmesi 17-18. yy.da İspanya'da yaygınlaşmaya başlayan, zamanla Avrupa'da kabul gören davranışlardan. Bu davranışın bizde de Cumhuriyet'e geçiş aşamasından bu yana görüldüğünü resmediyor kaynaklar. Sultan Vahdettin ve V. Mehmet dönemlerinde başmabeyincilik yapmış, Lütfi Simavi'nin "Teşrîfât ve Âdâb-ı Muâşeret" kitabında bunu anlatan bir örnekle karşılaşıyoruz. Cumhuriyet'e geçişte gündelik hayata, siyasîlere, genel ahlak kurallarına ilişkin değişmeye başlayan toplumsal algı ve yaşam tarzına ışık tutan kitapta topluluk içinde kadınların ellerinin nasıl öpüleceğini gösteren kısım dikkat çekiyor.
Başka toplumlarda durum
Batılı toplumlardaki el öpme süreci genellikle eli öpülecek kişinin elini ileri doğru uzatması (sunması) ile başlatılır. El öpme özel bir nedeni olmaksızın, herhangi bir karşılaşmada gerçekleşebilir. Çoğunlukla erkekler tarafından kadınların eli öpülür. Bunun haricinde devlet ve din büyükleri gibi önemli kişilerin elleri de cinsiyetlerine bakılmaksızın öpülebilir. Bu tür el öpmede el nazikçe tutulurken dudaklar hafifçe parmakların eklemlerine değdirilir. Günümüzde özellikle nezaket amaçlı bayanların elini öpme geleneği yok olmaya yüz tutmuş, bunun yerini el sıkma ve yanaktan öpme almıştır.Katoliklerin ziyaretlerinde Papa'nın sağ elindeki yüzüğü öpmesi bilinen örneklerden. Yine erkeğin nezaketen kadının elini öpmesi 17-18. yy.da İspanya'da yaygınlaşmaya başlayan, zamanla Avrupa'da kabul gören davranışlardan. Bu davranışın bizde de Cumhuriyet'e geçiş aşamasından bu yana görüldüğünü resmediyor kaynaklar. Sultan Vahdettin ve V. Mehmet dönemlerinde başmabeyincilik yapmış, Lütfi Simavi'nin "Teşrîfât ve Âdâb-ı Muâşeret" kitabında bunu anlatan bir örnekle karşılaşıyoruz. Cumhuriyet'e geçişte gündelik hayata, siyasîlere, genel ahlak kurallarına ilişkin değişmeye başlayan toplumsal algı ve yaşam tarzına ışık tutan kitapta topluluk içinde kadınların ellerinin nasıl öpüleceğini gösteren kısım dikkat çekiyor. Kaynak: El öpme geleneği nereden geliyor?
