Ramazanın gelmesiyle birlikte dilenciler de yeni bir konsept geliştirir.
Mahalle aralarında ya da yol kenarlarında yaşanan kümelenme cami avlularına konumlanır.
Son bir yılda pandemi bütün sektörü etkilerken dilencilik sektörünü de derinden etkilemiş görünüyor.
Cami cemaatinin azalmasıyla birlikte avlu önlerindeki dilencilerin azlığı dikkatlerden kaçmıyor.
Dinimizde dilencilik pek tasvip gören bir durum değil hatta Peygamberimiz dilenciliği yasaklamıştır.
İslam, bir insanın eli ayağı tuttuğu müddetçe çalışarak geçimini sağlamasını, insanlara el açmamasını öngörür.
Ama bugün,ihtiyaç sahibi olsun veya olmasın, "dilenciliğin de yozlaştığını söylersek" yanlış olmaz.
Son dönem dilenci profiline bakıldığında boyut değiştirdiğini, farklı ton ve farklı tipolojilerle alan kazanmaya çalıştığını görmekteyiz.
Eskiden üstü başı kirli, saçı başı dağınık yalın ayak tipler size yaklaşarak ekmek parası isterdi
Artık şık elbiseli, spor kıyafetlerle genç tipler size "merhaba" diyerek yaklaşıp 1 lira istiyor.
Neden 1 lira bunu düşündünüz mü?
Aslında o 1 lira onun da işini görmüyor ama erişilebilir bir rakam olduğu için birden çok kişiden temin edilmesi kolay ve sürdürülebilir bir miktar.
Elli kişiden alındığında günlük 50 liraya tekabül ediyor.
Eskiden ekmek parası istenirdi şimdi yol parası olarak isteniyor. Bu klasik yöntem hala sürüyor.
Genç ve orta yaş grup dilenciler şehir içi ulaşım için para isterken yaşlı dilenciler şehirlerarası yol parası istemektedir.
Market önünde oturarak yapılan alışverişten pay talep eden dilenciler genelde ileri yaş grubundan.
Marketin önünde elinde bir ekmek poşetiyle bekleyerek yanınıza yaklaşıp "Abi param yetmedi üstünü tamamlayabilirseniz çocuklara kahvaltılık alacağım" diyerek yaklaşanlar ise genç dilenci.
İnandırıcılığı daha da artırmak için ellerindeki parayı da göstererek üzerini tamamlamanızı talep etmektedirler.
Poşetlerinin içinde bir ekmek olması ise size daha inandırıcı geliyor...
Bazı dilenci grupları paraya kaynağından erişmek için banka ATM'lerinin önünde sizi bekler. Parayı çektiğinizde yanınıza yaklaşır.
Bazıları ise banka giriş kapılarının yanında tezgah açarak sizden bir nevi stopaj peşindedirler.
Bazı dilenciler "Aslında ben dilenmiyorum" havası vererek samimi olduklarını kanıtlamak adına selpak mendil satar. Mendili alıp fiyat sorduğunuzda "Ne verirsen abi" deyip devamında çoluk çocuğunun zor durumda olduğunu anlatarak konuya girer.
Trafik sıkıştığında camınıza sessizce tıklayarak el açan dilenci grubu genelde çocuklardan oluşur.
Kırmızı ışıkta camlarınızı sözde temizlemek adına ellerindeki kirli bezlerle kirletme pahasına hizmet sunmak isteyenler 15 yaş altı çocuklar olup az ileride onları dilendiren anne babalarının inisiyatifiyle kaportanıza çıkmaya çalışırlar.
Metro ve metrobüs turnikelerinin önünde bekleyen 20-25 yaş aralığında gençler vardır. Size dik dik baktığını far ettiğinizde yanınıza geleceğini anlarsınız. Devamında koltuğunun altında küçük bir kitap ya da gazete bulunan bir genç yanınıza sokulup "yol parasını veya cüzdanını evde unuttuğunu" söyler.
Tipine baktığınızda onun özel üniversite öğrencisi olduğunu sanırsınız...
Belediye parklarında ya da esnaf lokantalarının önünde genelde yaşlı kadın dilenciler bulunur. Ellerinde sözde satmak üzere bir ya da iki tane çorap ya patik vardır. Ve o çorap ve patiklerin azlığı aslında satış yapmak niyetinde olmadıklarını gösterir.55-60 yaş grubundaki bu dilencilere acıma hissiyle yaklaşırsınız. O, sizin elindekileri almadan para verip uzaklaşacağınızı bilir. Avucu para dolar ama o iki çorap ve patik hiç eksilmez.
65 ve üstü erkek dilenciler genelde sebze meyve hallerinin ortasında bir tezgahın ayağında ya da zabıtaların erişemeyeceği bir noktada duvar kenarında sessiz otururlar. Onlar hiç ağız eskitmezler. Biraz sorup araştırdığınızda o ihtiyar dayı ve teyzelerin en az bir evinin olduğunu; aslında çocuklarının da onun dilenmesini istemediğini ama bir türlü dilenmekten vazgeçiremediklerini duyarsınız.
Dilenenleri, daha doğrusu dilenmek zorunda kalanları kötülemek değil amacımız ama, insanların hissiyatını kullanmak da toplumsal vicdanı yaralayan bir durum.
Siz bir dilenciye 1000 TL'de verin. Çözüm değil. Kalıcı çözümler sunmak ise diğer vicdan sahiplerinin işi...
