Yeni tip korona virüs (Kovid-19) pandemisi evlere kapanmamıza sebep olduğu için aile yaşamımızda köklü değişiklikler oldu. Anne ve babalar işlerini evlerde yürüttü, çocuklar okula gitmeyip evlerden online olarak derslere katıldı. Bu yüzden ebeveynler ve çocuklar birlikte evde çok daha fazla vakit geçirdiler. Bu durum maalesef olumsuzluklara da sebep oldu. Çocuklar akranlarından uzak kaldılar, sosyalleşemediler. Sadece anne ve babalarıyla vakit geçirmek zorunda kaldılar. Bu yüzden birçok çocukta ebeveyne babaya bağlılık arttı. Ancak bazı çocuklarda bu durum bağımlılığa dönüştü. Ebeveyne bağımlılık çocuklarda ruhsal ve bilişsel sorunlara neden olur. Çocuk ebeveynden ayrılmak istemez, ayrılma durumunda kaygı yaşar. Ebeveynden ayrıldığı için okul fobisi de yaşayabilir.
Çocuklar ilk 3 yaşta sosyalleşme becerilerini kazanır. Bu dönemde çocuk temel ihtiyaçlarının giderilmesi için bir yandan anneye veya babaya bağımlıdır. Aynı zamanda ayrışma çabaları da gösterir. Çocuk yaşına uygun beceri ve yetileri kazandıkça, kendi ihtiyaçlarını kendi görmeyi başardıkça bakım vereninden ayrışır. Bu sayede ebeveyne bağımlılık azalır, bağlılık oluşur. Fakat bu süreci her çocuk ve bakım veren başarıyla gerçekleştiremez. Bu da çocukta bağımlılığa devam etme durumuna neden olur, çocuk bireyselliğini ilan edemez. Bunda en büyük suç ebeveyndedir. Ebeveyn tutumları çocuğu bu hale getirir.
Hangi ebeveyn tutumu bu duruma sebep olur?
Korona virüs pandemisi sürecinde ebeveynler kaygı duygularını en uç noktalarda yaşadı. Bazı ebeveynler bu kaygı duygusunu yönetemedi ve çocuklarına karşı aşırı kaygılı, koruyucu ve kısıtlayıcı tutumlar sergiledi. Bu tutumlar çocuğun ruhsal ve bilişsel gelişimini engeller.
Anne ve baba çocuğun her ihtiyacını kendi gerçekleştirirse, çocuğa kendi ihtiyaçlarını gerçekleştirme hakkı tanımazsa, sürekli koruyucu bir tutum sergilerse, hiçbir şeyi tek başına gerçekleştirmesine müsaade etmezse çocuk ebeveyne bağımlı hale gelir. Çocuğunuz size bağımlı olsun istemiyorsanız ona biraz alan tanımalısınız. Kendi ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için ona rehberlik etmeli onun adına kendiniz yapmamalısınız. Unutmayın, ömrü boyunca çocuğunuzun yanında siz olamazsınız. Ebeveynlerin görevi çocuğu hayata hazırlamaktır, çocuğuna hayatı kolaylaştırmak değil!
Çocuklarda okul fobisi oluşuyor
Bakım verenine bağımlı olan çocuk okulda yalnız kalacağı için okul fobisi geliştirebiliyor. Bağımlı çocuk özgüven eksikliği yaşayacağı için arkadaş ilişkilerinde sorunlar yaşar, çekingen ve utangaç olur, oyun gruplarına arkadaş ortamlarına katılamaz. Bu durum da onun hırçın davranışlar sergilemesine sebep olabilir.
Çocuğunuzun size bağımlı olup olmadığını anlamak için...
Tek başına hiçbir işini gerçekleştiremiyor, en basit işler için bile sizi yanında istiyorsa, siz olmadığınızda hırçın davranışlar sergiliyor ortama ayak uyduramıyorsa, toplum içine karışmakta zorlanıyorsa, sosyalleşemiyorsa, sizden bağımsız hareket edemiyorsa, tek başına karar verme yetisini kazanamamışsa, okul fobisi varsa, ödevlerini kendi başına yapamıyorsa, katıldığı gruplara ayak uyduramıyorsa size bağımlı olabilir.
Bağımlı çocuklara nasıl davranmak lazım?
Çocuğunuz size bağımlıysa, sizden ayrılma kaygısı yaşıyorsa sizin onu terk edeceğinizden korkuyor olabilir. Çocuğunuza onu asla terk etmeyeceğinizi anlatarak size güvenmesini sağlamalısınız. İletişim becerilerini geliştirecek aktiviteler yapmasına olanak sağlamalısınız.
Öncelikle kendi kaygılarınızı yönetmeyi öğrenmeli, aşırı koruyucu ve kaygılı bir ebeveyn olmamalısınız. Çocuğunuza yaşına uygun sorumluluklar vermeli, tek başına bir şeyleri başarmasına olanak sağlamalısınız. Ona güvendiğinizi hissettirmeli "Ben yapayım" demek yerine "Sen yapabilirsin, sana güveniyorum" gibi cümleler kullanmalısınız.
Ayrılık yaşayacağınız zaman çok büyük tepkiler vermemeli daha soğukkanlı yaklaşmalısınız. Eğer kendi başınıza başaramıyorsanız bir uzmandan destek almaktan çekinmemelisiniz.
