Çarşı kavramı, Türk-İslam kültürü içerisinde tarih boyunca alışverişten öte bir anlam taşıyagelmiştir. Selçuklu İmparatorluğu dönemine kadar uzanan ve Osmanlı vilayetlerinin ticari kalbi mahiyetinde bulunan bu mekanlar alım-satım başta olmak üzere çeşitli ekonomik etkinliklerin yürütüldüğü mekanlar olmanın ötesine geçerek her kesimden kent sakinini buluşturan birer kamusal alan işlevi üstlendi. 14. yüzyılla birlikte Osmanlı İmparatorluğu'nda hız kazanan ticari faaliyetlerin, özgün bir mimarî yapıya sahip olan çarşıları kentler bazında ön plana çıkardığı bilinmekte.
Bedesten kültürünün oluşması
Osmanlı'da çarşı denildiğinde akla ilk gelen iki kavram arasta ve bedestendir. Arasta karşılıklı sıra dükkan anlamına gelir ve külliyelere gelir sağlamak amacıyla bu kurumların çevresinde inşa edilmişlerdir.15. yüzyılda yaygınlaşmaya başlayan bedestenler ise benzer malların üretildiği ve arastalara nispetle daha kıymetli ürünlerin alınıp satıldığı yerlerdir.Osmanlı döneminde de bugünün Türkiyesinde de çarşıcılık kavramıyla şekillenen ticarette İstanbul ön planda yer almaya tarihi mekanları ile devam etmekte. İşte o mekanlardan en önemlileri:
Tarihe şahitlik eden İstanbul çarşıları
Kapalıçarşı: Tarihi 15'inci yüzyılın ortalarına Fatih Sultan Mehmet Dönemi'ne kadar gider. Osmanlı kurumlarını ayakta tutan en önemli uygulamalardan olan vakıf sistemine göre camilerin tamir ve bakım masrafları gibi çeşitli ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için gelir getirici bir başka yapı meydana getirilirdi. Bu gelir getirici yapıların en önemlileri çarşılar olup Fatih Sultan Mehmet tarafından Ayasofya'ya gelir getirmesi için inşa edilen yapılarla 1461 yılında Kapalıçarşı'nın da temeli atılmış ve yıllar içinde yapılan eklemelerle giderek büyümüştür
Mısır çarşısı: Eminönü`nde Yeni Camii`nin arkasında ve Çiçek Pazarı`nın yanında. İstanbul`un en eski kapalı çarşılarından olan Mısır Çarşısı, aslında Yeni Cami'nin yapılışı sırasında bu camiye gelir getirmek amacıyla inşa ettirilmiştir. Sultan III. Murat'ın annesi olan Safiye Sultan tarafından 1597 tarihinde başlatılan inşaat uzun bir duraklamadan sonra Sultan IV. Mehmet'in annesi Hatice Turhan Sultan tarafından tamamlattırılmıştır. Mimarları Davut Ağa ve Mustafa Ağa'dır. Çarşı son olarak 2013-2018 yılları arasında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından çok kapsamlı bir tadilattan geçirilmiştir.
Mahmutpaşa çarşısı: İstanbul'da Mahmutpaşa semtinde Fatih Sultan Mehmet devri sadrazamlarından Veli Mahmud Paşa tarafından kendi adıyla anılan camiyle birlikte 1462 yılında yaptırıldı. Çarşı Mahmutpaşa Yokuşu olarak anılan eğimli yolun iki yanında çok sayıda dükkândan oluşmakta.Burada 256 dükkân vardır. Zamanla dükkânlar bölünerek sayıları artırıldı. Çarşıda yine Mahmud Paşa adına yaptırılmış bir türbe, hamam, sebil ve çeşmeler bulunmaktadır.
Bakırcılar çarşısı: Beyazıt'ta bulunan Bakırcılar Çarşısı, el yapımı bakır ürünlerin satıldığı otantik bir pazar. Sadece pazarda satılan ürünler değil, çevresindeki tarihi doku da yerli yabancı turistler için benzersiz bir atmosfer sunar. İstanbul'un büyüsünde, farklı kültürleri iç içe barındırmasının etkisi büyüktür. Bakırcılar Çarşısı da otantik yapısıyla bambaşka bir kültüre bir nevi ev sahipliği yapmaya devam ediyor.
Sahaflar çarşısı: Günümüzde Kapalı Çarşı'nın Fesçiler Kapısı ile Beyazıt Camii arasındaki sahada yer alan Sahaflar Çarşısı, önceleri Kapalı Çarşı'nın içinde İç Bedesten'in önünde Şark Kahvehanesi'nin karşısında halen Halıcılar sokağı (eski Sahaflar sokağı) adıyla anılan yerde bulunuyormuş.İstanbul sahafları, aslında Hakkâklar Çarşısı olan günümüzdeki yerine 1894 depreminden önce geçmeye başlamış, deprem sonrası zarar gören çarşının onarımı uzayınca Kapalı Çarşı içindeki sahafların çoğu buraya yerleşmiştir.Sahaflar Çarşısı, 1950'de geçirdiği yangının ardından belediye tarafından tamamen yıktırılıp betonarme olarak yeniden inşa ettirildi.
