Çevre dostu bisiklet kullanımını teşvik etmek için Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 12 Nisan 2018'de 3 Haziran'ı "Dünya Bisiklet Günü" ilan etti. Bugün, devletler tarafından toplumda bisiklet kültürünün gelişmesini destekleyecek uluslararası ve yerel etkinliklerin düzenlenmesi teşvik ediliyor.
Yaklaşık üç senedir mücadele içinde olduğumuz covid sürecinde hareketliliğimiz ve faaliyetlerimiz belli bir miktarda kısıtlandı. Açık alanlarda yapılan spor aktiviteleri ertelendi, futbol ve tenis gibi spor etkinlikleri durduruldu. Bisiklet kullanımı ise artarak pandemi koşullarında daha da önem teşkil eder hale geldi.
Bisiklet kullanımı insan sağlığına yararının yanında, dünyadaki artan araç sayısına bağlı fosil yakıt tüketiminin küresel ısınmaya etkisini düşürmede de önem taşıyor. Bu önem çevrecilerin otomobillerinden uzaklaşarak, bisikletlerine sarılmalarına sebebiyet veriyor. Ulaşımda büyük çoğunluğu kapsayan motorlu taşıtlar, sera gazı emisyonlarının artmasında önemli rol oynuyor. Bu nedenle sera gazı emisyonlarının ve karbon salınımının azaltılmasını sağlamak amacıyla bisiklet kullanımını arttırmak ve bisiklet yollarının arttırılması dünyamız için büyük önem taşıyor.
Bisikletin benzinli araçlara göre sera gazı C02 salımı 10 kat daha az. Farklı ulaşım araçları arasında sera gazı salınımının en az olduğu ulaşım aracı bisiklet ve elektrikli bisiklet. Motorlu taşıtların seyahat başına sera gazı salınımı bisikletlere oranla 10 kat daha fazla.
Birçok ülkede iklim değişikliği politikalarına uygun olarak bisiklet altyapıları geliştiriliyor, iyileştiriliyor. Avrupa Birliği'nde birçok ülke yönetimi motorlu taşıtlar yerine bisiklet kullanılmasını öneriyor. Dünya Sağlık Örgütü, pandemi sürecinde bisikletin daha fazla tercih edilmesi yönünde tavsiyelerde bulunuyor.
Peki tüm bu sürece adapte olan, günümüzün "bisiklet dostu" şehirleri hangileri oldu?
Kopenhag ve Utrecht Bisiklet Dostu Şehirler Listelerinde Zirvede Yer Edindi
Almanya merkezli Coya'nın "Küresel Bisiklet Şehirleri 2019" listesinde dünyanın en bisiklet dostu şehirleri sıralandı. Coya'nın hazırladığı en güncel liste 2019 yılına ait. Liste hazırlanırken iklim, bisiklet kullanma oranı, güvenlik, altyapı ve bisiklet dostu etkinlikler göz önünde bulundurularak bir puanlama oluşturuldu. Dünyanın en bisiklet dostu şehirleri sıralamasında Hollanda'dan Utrecht birinci sırada gelirken, ilk 10, Çin'den Hangzhou dışında Avrupa bölgesinden oluşuyor.
Büyük bir üniversiteyi barındıran Utrecht, genç nüfusa sahip. Şehirde tüm yolculukların %33'ü bisikletle yapılıyor ve kentin geniş bisiklet yolu ve park yeri altyapısı bulunuyor. Listede, Utrecht'in ardından Almanya'nın Münster, Belçika'nın Anvers, Danimarka'nın Kopenhag ve Hollanda'nın Amsterdam şehirleri geliyor.
İlk onu Çin'den Hangzhou dışında Avrupa kıtasındaki şehirler oluşturuyor. Listeye göre, en az bisiklet dostu şehir ise 11.81 puan alan Nijerya'nın başkenti Lagos. Bu listede 25.48 puanla İstanbul, 90 şehir arasında 74. sırada yer buldu.
Danimarka merkezli Copenhagenize Index de iki senede bir Bisiklet Dostu Şehirler raporunu hazırlıyor. İlk 10 sırada Avrupa şehirleri yer alıyor. Bu listeye Avrupa dışından sadece 5 şehir girebildi.. Listede 12. sırada Kolombiya'nın başkenti Bogota yer alırken Japonya'nın başkenti Tokyo ise 16. sırada yer buldu. Türkiye'den herhangi bir şehir ise ilk 20'de yer almıyor.
