Baharat, Antik çağ boyunca, doğunun zengin tüccarlarının ticari faaliyetlerine konu olmuştur. Roma'ya kadar giden tüccarlar kervanlarıyla baharatı Avrupa ile tanıştırdı. Defne yaprağıyla olimpiyat kahramanlarının taçları örülüyordu; banyodan sonra baharat kokulu yağlar kullanılıyordu; baharatla tatlandırılmış şaraplar ünlü idi. Baharattan yapılmış tütsüler da tapınaklarda önemli yer teşkil etmiştir. Mezopotamya'da yapılan arkeolojik çalışmalarda karanfil, safran, hardal, rezene ve kekik gibi baharata ait izlere rastlanıldı. Kısacası Baharat ticareti antik ve ortaçağda en değerli meta olarak işlem görmüştür.
M.Ö 5000 yıllık aromatik tat
Baharat kullanımı kayıtlı tarihten daha öncesine dayanır. İlk ateşle pişirmeyi öğrendiği günden bu yana İnsanoğlu baharat kullanıyor. Arkeologlar MÖ 5000 yıllarında ilkel insanların gıdaların tadını daha iyi yapan bazı aromatik bitkileri keşfettiklerini tahmin etmekte.Türkiye'de baharatı fazla kullanan ülkeler arasında yer alıyor. Türk yemeklerinin özelliği kullanılan baharatların çeşitliliğinden kaynaklanılıyor.
Ülkemizde sokça kullanılan bazı baharatlar ise üretim ve fayda yönünden şu şekilde tanımlanabilir:
Türkiye'de sık kullanılan baharatlar
Çörek otu: Öksürüğe iyi gelir. Hazmı kolaylaştırır. İdrar söktürücüdür.
Grip tedavisinde kullanılabilir. Baş ağrısını hafifletir. Romatizmal hastalıklara iyi gelir.
Adet rahatsızlıklarını hafifletici etkisi vardır. Yaraların çabuk iyileşmesini ve hücrelerin yenilenmesini hızlandırıyor.Gaziantep, Hatay, Osmaniye ve Adıyaman başta olmak üzere Burdur ve Kahramanmaraş'ta üretim yapılıyor.
Keten Tohumu: Yaklaşık 2 metre boyunda büyüyen yetişen keten bitkisinden elde edilir. Muhtemelen ilk kez Mısır'da yetiştirildiği sanılmakta. Büyük bir diyet lifi ve bitki bazlı protein kaynağı.Keten tohumu, kan şekeri seviyesini kontrol altında tuttuğu için birçok diyet programının önemli bir bölümünü oluşturur.meme kanseri riskini düşürebildiği ve tümörün boyutunu azaltabileceği belirtilmiştir.Diyabet ve kolesterole karşı faydası bulunuyor. Cilk bakımında ve sindirimde de faydalı.
Kakule: Zencefilgiller ailesinden.Batı ve Güney Hindistan, Güneydoğu Asya'nın sıcak bölgelerinde yetişen, 4–5 metre boyunda, büyük yapraklı çok yıllık bir bitki türü.Güney Hindistan'ın bataklık ormanlarında yabânî olarak yetiştiği bilinmekte.Mide sorunlarını çözer.Mide ağrısına iyi gelirMide bulantısını önler.Hazmı, sindirimi kolaylaştırır.Sindirim sistemini düzenler, bağırsakları çalıştırır.İştahsızlık sorununu çözer.Ağız kokusunu önler.Vücudu mikroplara karşı korur.Akciğerleri korur.Böbreklerin sağlıklı çalışmasını sağlar.
Karanfil: Manganez, potasyum, demir, selenyum ve magnezyum gibi minerallerin yanı sıra, A vitamini ve beta-karoten içeriyor.Kan dolaşımını düzenler.Kuvvetli bir antioksidandır.Mide bulantısında etkilidir.Bağışıklık sistemini güçlendirir.Bedeni ve zihni yorgunluğu giderir.Şişkinlik ve hazımsızlık sorunlarına iyi gelir.
Kötü ağız kokusunu gidermeye yardımcıdır.Mide ve bağırsak sorunlarını gidermeye yardımcı.Karanfil, Endonezya kökenli bir baharat. Doğu Afrika ile Güney Asya'nın belirli bölgelerinde yetişmekte.
Kişniş: Halk arasında "aş otu" olarak da biliniyor. Yeşil yapraklarıyla maydanoza oldukça benzeyen kişniş, tek yıllık otsu bir bitkidir. Kişniş, diyet lifi, manganez, demir ve magnezyum kaynağı. cilt iltihabı, yüksek kolesterol düzeyleri, ishal, ağız ülseri, anemi ve hazımsızlık tedavisinde kullanılmasını içerir. Kişniş ayrıca menstrüel bozukluklar, çiçek hastalığı, konjonktivit, cilt hastalıkları ve kan şekeri hastalıkları için de yararlıdır, ayrıca görme açısından da faydalı.Kişniş sözcüğü Türkçeye Farsça'dan geçmiştir. Anavatanı Akdeniz ülkeleridir. Güneybatı Asya ve Kuzey Afrika'da yetişmekte.
Rezene: Maydanozgiller familyasına ait şifalı bir bitki olan rezene, Latincede Foeniculum vulgare L. olarak tanımlanır. Koyu renkli ve kendine has kokusuyla yemeklere tat veren bir bitki olan rezene, demlenerek çay olarak da tüketilir. Sodyum, potasyum, fosfor ve kalsiyum gibi değerli mineraller barındıran bitki, A ve C vitaminleri açısından da zengindir. Rezene Avrupa bitkisi. Almaya, İtalya, Fransa, Balkanlar ayrıca Kafkaslar ve Güney Asya'da yetişmektedir. Rezene bitkisi ülkemizde daha çok Akdeniz, Karadeniz ve Ege bölgelerinde yetiştiriliyor
Haşhaş tohumu: İnsan sağlığı üzerinde bilinen pek çok faydası var. Omega 3 bakımından kalp sağlığı için önem arz etmektedir. Haşhaş yağı yemeklik olarak da kullanılan bitkisel bir yağ türü. Ayrıca tohumlardaki yağlar çıkarıldıktan sonra hayvan yemi olarak da kullanılmaktadır. Bu nedenle ülkemizde oldukça yararlı bir bitki.Kökeni Doğu Akdeniz olarak bilinmekte.Anadolu'da uzun yıllardır tarımı da yapılıyor. Tohumlarından yağ çıkarılmakta. Haşhaş sıcak bölgelerde ve yağışın orta seviyede olduğu bölgelerde üretimi yapılmakta.
