Araştırmacılar, cam boncukların Ay yüzeyindeki su döngüsünün en önemli rezervuarı olduğunu tahmin ediyor ve bu su kaynağının "geleceğin kaşifleri" tarafından çıkarılıp kullanılabileceği beklentisinde.
Çin Bilimler Akademisi liderliğindeki bir ekip tarafından yürütülen çalışmada, Aralık 2020'de Çin'in Chang'e-5 uzay aracı tarafından alınıp Dünya'ya geri getirilen 117 cam boncuk incelendi.
Bir atmosfer korumasından yoksun olan Ay'ın yüzeyine çarpan küçük meteorlar cam boncukların oluşumunda rol oynuyor.
Meteor darbesiyle açığa çıkan ısı yüzey malzemesini eritiyor ve bu malzeme soğuyarak bir saç teli genişliğinde yuvarlak cam boncuklar haline geliyor.
BİR TRİLYON TON SU
Araştırmayla ilgili açıklama yapan İngiltere'deki Açık Üniversite'de gezegen bilimi profesörü Mahesh Anand, güneşli havalarda su moleküllerinin Ay yüzeyinde "zıpladığının" görülebildiğini, ancak bunun tam olarak nereden geldiğini bilmediklerini dile getirdi.
Nature Geoscience dergisinde yayınlanan araştırmaya göre cam boncuklar Ay toprağının yaklaşık yüzde üç ila beşini oluşturuyor olabilir.
Çalışmanın ortak yazarlarından olan Prof. Anand, hızlı bir hesaplama ile, Ay'ın tüm cam boncuklarının içinde yaklaşık bir trilyon ton su olabileceğini öne sürdü. Anand'a göre boncuklardaki suyu serbest bırakmak için sadece 100 santigrat derece civarında hafif bir ısıya ihtiyaç var.
HİDROJEN GÜNEŞ RÜZGARLARIYLA GELİYOR
Suyun bileşenlerinden oksijen, kayaların ve minerallerin içinde hapsolmuş olsa da Ay'ın neredeyse yarısını oluştuyor.
Anand, araştırmayı derinleştirdiklerinde, suyu oluşturmak için gerekli bir diğer bileşen olan hidrojenin Güneş'le bağlantısını da keşfettiklerini bildirdi.
Buna göre hidrojenin Güneş Sistemi boyunca yüklü parçacıkları süpüren güneş rüzgârından geldiği belirlendi.
Anand, bunun Güneş Sistemi'ndeki Merkür ya da asteroitler gibi atmosferi olmayan diğer cisimlerde de güneş rüzgarının suya eşit derecede katkıda bulunabileceği anlamına geldiğini vurguladı.
CAM BONCUKLAR SU KAYNAĞI OLABİLİR Mİ?
Araştırmacılar bu keşifle Ay'da sürdürülebilir bir su kaynağının bulunduğunu söylemek için çok daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu vurguluyor.
Ancak Prof. Anand, bu malzemelerin ısıtılması ve işlenmesinin "yarının kaşiflerine" su, hatta oksijen sağlayarak "diğer dünyaları sürdürülebilir ve sorumlu bir şekilde" araştırmalarına yardımcı olabileceğinin altını çizdi.
AFP haber ajansına konuşan uzman, Avrupa Uzay Ajansı'nın 2025 yılında Ay'a fırlatmayı planlanladığı robotik sondaj aracı PROSPECT'in bu şekilde su toplayıp çıkarabilen ilk araç olabileceğini söyledi.
NASA'nın önümüzdeki yılın sonlarına doğru fırlatmayı planladığı VIPER görevi, su buzunu analiz etmek amacıyla Ay'ın Güney Kutbu'na gidecek.
NASA, önümüzdeki yıllarda Artemis görevi ile 1972'den bu yana ilk kez insanları Ay yüzeyine geri getirmeyi planlıyor.
euronewstürkçe
