14 Şubat İslami kesimde nasıl algılanıyor?

TİMETÜRK | HABER MERKEZİ

Editör Masası

Şubat'ı modern toplumlarda tuttuğu yeri tartışmak niyetinde değiliz. Ayrıca 14 Şubat'ı bir 'Kapitalizm' günü olarak değerlendirip insanları tüketmeye iten bir ekonomik manivela olarak göstermek için de bu incelemeyi yazmadık.

Sadece şunu anlamak için yazıyoruz: 14 Şubat'ın dini hassasiyeti yüksek kesimlerdeki karşılığı geçmişte neydi? Bugün 14 Şubat, İslami çevrelerde ya da İslami kesime mensup ailelerde nasıl algılanıyor?

'14 Şubat İslamcılığı' ifadesine bizi ulaştıran son bir haftadır Fatih'te yaptığımız gözlem, görüşme ve incelemeler oldu ki bir yayın organı eğer İslami kesimle ilgili bir konuya eğilecekse ve sosyal bir izleme yapmak istiyorsa işe Fatih'ten başlar. Doğal olarak 14 Şubat'ın sıradan bir bayram gibi kutlandığı Taksim'den değil Fatih'ten başladık işe.

Fatih genelinde ve özellikle de Fatih Camii'nin çevresinde hediyelik eşya, kıyafet ya da hediye edilebilir ürünler satan firmaların bir kısmına şu soruyu yönelttik: 14 Şubat öncesinde işlerinizde bir hareketlilik oluyor mu? Eğer işlerinizde bir hareketlilik oluyorsa bu hareketlilik ne ölçüde dindar insanların 14 Şubat için talep ettikleri ürünler üzerinden oluyor? Aşağı yukarı bütün firmalar 14 Şubat'a özel hediye kampanyaları düzenlediklerini, bu kampanyaların dindar insanlar tarafından ciddi şekilde talep gördüğünü fakat talep edilen ürünlerin farklılaştığını ifade ediyorlar. Kadınlara verilmek üzere alınan hediyeler nezdinde çok büyük bir fark yoksa da erkeklere verilen hediyeler farklılık gösterebiliyor. Bir esnafa bu durumu sorduğunuzda "Örneğin dindar hanım bir müşterimiz sıradan taşlı bir yüzük yerine tuğra desenli bir yüzük aldı az evvel'' cümlesini duymanız mümkün. Yahut elbise, başörtüsü, çanta ve benzeri tüketim ürünleri satan mağazaların çalışanları da 14 Şubat dindar hanımlara eşlerinin, nişanlılarının ya da sevgililerinin muhtelif hediyeler aldıklarını söylüyorlar ki bu artık oldukça sıradanlaşmış bir alışveriş.

Biraz daha özele indiğinizde bu sosyal değişimin 28 Şubat sonrası başladığını ve halihazırda devam ettiğini görmeniz mümkün. Özellikle yirmi yıldan daha eski esnafların pek çoğu son 15 yıl içerisinde artan bir ivmeyle dindar insanların bu anlamda bir talep gösterdiklerini ve öncesinde Fatih'te 14 Şubat gibi bir gündemin olmadığını söylüyorlar. Aile şirketlerinin ikinci nesillerine göre İslami kesim de toplumla beraber dönüşüyor çünkü toplumun bir parçası. Kuyumcu dükkanını babasından devralan genç bir Fatih esnafına göre dindar kadınlar ve erkeklerin gösterdiği bu tavır şaşırtıcı değil, "Onlar da istiyorlar tabi. Facebook'a giriyor arkadaşlarının 14 Şubat fotoğraflarını görüyor. Bir kadının arkadaşı eşinin aldığı hediyeyi sosyal medyada paylaşıyor. Öbürü hanımının aldığı saati paylaşıyor. Sonuçta neden istemesin ki?" diyor. Esnafa göre; bu ekonomik imkanların gelişmesiyle ilgili bir değişme.

1994 yılında Refah Partisi'nin belediyeleri kazanmasının ardından İslami kesimin kendi orta sınıfın ürettiği sıkça dillendirilen sosyolojik değerlendirmeydi. Ancak '14 Şubat İslamcılığı' denilebilecek kadar normalleşen bu yeni sosyal durum artık yeniden analiz edilmeye muhtaç. Öyle ki kendi orta sınıfını üreten İslami camianın Türkiye'de kendi 'İslamcılık' algısını üretiyor olması ya da yeni bir modernite biçimi olarak kendisini topluma entegre etmesi bile tartışılabilir halde.

Vakıa şu: Bugün sadece profan, seküler ya da din dışı genç kızlar ya da genç erkekler, eşlerinden, sevgililerinden veya kız/erkek arkadaşlarından hediye alamadıkları veya birlikte iyi bir gün geçiremedikleri için gün bittiğinde üzgün olmayacaklar. Yahut tam tersi sadece onlar iyi bir hediye aldıkları ve iyi bir gün geçirdikleri için mutlu olmayacaklar. İslami kesime kendisini nispet eden ailelerin oğulları / kızları, kendilerini 'imam-hatip'li olarak gören eşler ya da benzerleri de bugün 14 Şubat olduğu için üzülecek ya da sevinecekler. Bir genelleme yapabilmek elbette mümkün değil ancak yirmi yıl önce "İslami hareket" algısının tamamen dışında olan 14 Şubat'ın bugün İslamcıların bir parçası olduğunu söylemek mümkün.