Cari açıkta rekor düşüş

YenŞafak'ta yer alan habere göre; Sanayi üretimindeki artış ve tüketici enflasyonundaki düşüşün ardından ekonomide bir müjde daha cari işlemler dengesinden geldi. Petrol fiyatlarındaki gerileme, turizm gelirlerindeki artış ve doğrudan yatırımlardaki artışın etkisiyle cari açık, son dört yılın en düşük seviyesine gerileyerek 18.8 milyar dolar azaldı ve 45.84 milyar dolara geriledi. 2015’te açığın 35 milyar dolara doğru gerileyeceği öngörülüyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) cari işlemler dengesi verilerine açıkladı. Buna göre, 2014 yılında cari işlemler açığı, 2013 yılına göre 18 milyar 822 milyon dolar azalarak 45 milyar 836 milyon dolara geriledi. Bu gerilemede, ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret açığının 16 milyar 322 milyon dolar azalarak 63 milyar 585 milyon dolara düşmesi, net hizmet gelirlerinin 2 milyar 509 milyon dolar artarak 25 milyar 353 milyon dolara yükselmesi ve birincil gelir açığının 263 milyon dolar azalarak 8 milyar 723 milyon dolara gerilemesi etkili oldu. 2014 yılı Aralık ayında 6 milyar 816 milyon dolar oldu.

TURİZM GELİRLERİNDE ARTIŞ
Türkiye İstatistik Kurumu’nun turizmle ilgili olarak gerçekleştirdiği 4’üncü çeyrek anket sonuçlarının yansıtılmasıyla, seyahat gelirleri 2013 yılına göre 1 milyar 555 milyon dolar tutarında artarak 29 milyar 552 milyon dolara, seyahat giderleri de 255 milyon doları tutarında artarak 5 milyar 72 milyon dolara ulaştı. Birincil gelir dengesi altında yer alan yatırım gelirinden kaynaklanan net çıkışlar, 2013 yılına göre 371 milyon dolar azalarak 8 milyar 327 milyon dolar, ikincil gelir dengesinden kaynaklanan net girişler 272 milyon dolar azalarak 1 milyar 119 milyon dolar olarak gerçekleşti.

DOĞRUDAN YATIRIM ARTIŞI
Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net varlıklar, 2014’te bir önceki yıla göre 3 milyar 420 milyon dolar artarak 7 milyar 47 milyon dolara yükseldi. Geçen yıl doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net yükümlülükler, bir önceki yıla göre 73 milyon dolar artarak 12 milyar 530 milyon dolar tutarında gerçekleşti. Portföy yatırımları kalemindeki net yükümlülük oluşumuyla ilgili olarak, yurtdışında yerleşik kişiler hisse senedi piyasasında 2 milyar 559 milyon dolar tutarında net alım gerçekleştirdi. Söz konusu alımın 1 milyar 529 milyon doları bankacılık sektörü dışındaki hisselerde, 1 milyar 30 milyon doları ise banka hisselerinde gerçekleşti.

Yabancılardan net hisse alımı
Devlet iç borçlanma senetleriyle ilgili olarak yurtdışı yerleşikler, 2014 yılı Ocak-Aralık döneminde 370 milyon dolar tutarında net alım yaptı. 2013 yılının aynı döneminde net alım tutarı 4 milyar 133 milyon dolar düzeyindeydi. Yurtdışında gerçekleştirilen tahvil ihraçları yoluyla bankalar 10 milyar 196 milyon dolar, diğer sektörler de 3 milyar 177 milyon dolar net borçlanma gerçekleştirdi. Diğer yatırımlar altında, yurtiçi bankaların yurtdışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları 659 milyon dolar azalırken, diğer sektörlerin yurtdışındaki mevduatı 392 milyon dolar arttı. Yurtdışı kişilerin mevduatı ise 3 milyar 132 milyon dolar arttı.

Borçlanmada azalış eğilimi
Bankacılık sektörünün net kredi kullanımı, 2013 yılına göre 9 milyar 476 milyon dolar azalarak 12 milyar 160 milyon dolar oldu. Kısa vadeli net kredi kullanımları, bir önceki yıla göre hızla gerileyerek 12 milyar 887 milyon dolardan 3 milyar 840 milyon dolara düştü. 2014 yılında diğer sektörlerin net kredi kullanımı, bir önceki yıla göre 4 milyar 696 milyon dolar artarak 5 milyar 795 milyon dolara yükseldi. Uzun vadeli kredilerde, 2013 yılında 137 milyon dolar net geri ödeme yapılırken 2014 yılında 5 milyar 410 milyon dolar net kullanım gerçekleşti. 2013 yılında 9 milyar 911 milyon dolar artış kaydeden resmi rezervler, 2014 yılında 468 milyon dolar azaldı.

Ekonomistler ne dedi?
Petrolle keskin düşüş 'Ocak'ta
Odeabank Başekonomisti İnanç Sözer, “Milli gelire oran olarak 2013’teki yüzde 7.9’dan 2014’te yüzde 5.7’ye inen cari açığın 2015 yılında son dönemde petrol fiyatlarındaki keskin düşüş sayesinde sürdürülebilir seviye olan yüzde 3.9’a gerileyeceğini öngörüyoruz. Petrol fiyatlarındaki keskin düşüş özellikle Ocak’tan itibaren hissedilmeye başlanacak; Ocak ayında cari işlemler açığının 3 milyar dolar civarında gerçekleşeceğini, 12 aylık cari açığın da 43.8 milyar dolar ile Kasım 2010’dan beri en düşük seviyesine gerileyeceğini tahmin ediyoruz” dedi.

Altın ticaretinde düzelmeler görülüyor
Halk Yatırım Yatırım Danışmanlığı ve Araştırma Direktörü Banu Kıvcı Tokalı, yılın son ayında gözlenen harekete paralel aylık bazda cari açığın arttığını ancak, yıllık bazda düşmeye devam eden açığın bu yılın genel iyimser görünümünün korunduğuna işaret ettiğini söyledi. Ilımlı talep ve petrol fiyatlarıyla altın ticaretinde düzelmenin, cari dengedeki olumlu görünümü destekleyen unsurlar olduğunu aktaran Tokalı, reel sektörün uzun vadeli kredilerinin iyileştiğini söyledi.

Cari açıkta rekor düşüş

Türkiye, petrol fiyatlarındaki düşüş ve yatırımlardaki artışın etkisiyle cari açığını 18.8 milyar dolar daralttı. Cari açık, 2014 yılında bir önceki yıla göre yüzde 29.1'lik azalışla son dört yılın en düşük seviyesine geriledi.