Film 2011’de kopmuş

BDDK’nın imtiyazlı pay sahiplerinin yüzde 63 ile ilgili belgelerin şeffaf ve açık bir şekilde sunulmadığı gerekçesiyle TMSF tarafından yönetimine el konulmasını kararlaştırdığı Bank Asya’yla ilgili ilginç bilgiler ortaya çıktı. Bankanın 2011-2013 yıllarında A grubu imtiyazlı ortaklık yapısında, hisse adedi, hisse tutarı, ortakların hisse devri, devrin oluş şekli, ödemenin ne şekilde yapıldığı gibi bankacılık kanununun esasını teşkil eden bilgilerin hiçbirisine BDDK’nın sahip olmadığı belirlendi.

2008’E KADAR DÜZENLİ BİLDİRMİŞLER

Bank Asya’nın ortaklık yapısı konusunda sağlıklı bilgilerin 2008 yılına kadar oldukça düzenli olduğu tespit edildi. Ancak, paralel yapının darbe hazırlıklarını başlattığı 2011'den itibaren bankadaki ortaklık yapısının ve ortaklıklar arası değişimin BDDK’ya verilmediği ortaya çıktı. Bankanın ortaklık yapısındaki yoğun değişikliklerin 2011-2013 yıllarında olması dikkat çekerken, BDDK’nın bankayla ilgili yasal olarak ‘olmazsa olmaz’ bilgilere sahip olmadığı ise Arılık 2014'te ortaya çıktı.

MİLAT 2011 OLDU

Hakan Fidan’ın 17 Nisan 2009 tarihinde MİT Müsteşar Yardımcılığı, 25 Mayıs 2010'da de müsteşarlığa atanmasının ardından Türkiye’de yoğun dinlemelerin de başladığına dikkat çeken yetkililer; MİT krizinin çıkışı, İsrail’in Fidan hakkında suçlayıcı açıklamalar yaptığı dönemin de bu yıllarda olmasının kafalarda soru işareti oluşturduğunu belirtildi.

BDDK ELE GEÇİRİLDİ GÖREV İHMAL EDİLDİ

Bank Asya’nın; sermayesini 900 milyon liraya çıkardığı 2008 yılına kadar olan dönemde bankacılık işlemlerinde her türlü hassasiyete dikkat ettiği belirlendi. Bankanın A grubu imtiyazlı ortaklarının listesinin ortaklık paylarının düzenli olarak tutulduğu, hazırlanan finansal tablolarda ortaklar arasındaki akrabalık ilişkilerinin listelendiği tespit edildi.

'PARALEL YAPI'YA YAKIN ATAMALAR

Ancak, Türkiye’de yasa dışı dinleme operasyonlarının en yoğun olduğu 2011 yılından itibaren BDDK’ya da Bank Asya grubuna yakın kişilerin atanması dikkat çekti. Bu tarihten itibaren BDDK tarafından banka üzerinde etkili bir incelemenin yapılmadığı belirlendi. Bank Asya ile ilgili spekülasyonların çıkmasıyla birlikte başlatılan incelemeler sonucu BDDK’dan bankanın ortaklık yapısına ilişkin bilgiler istendi. BDDK ise ellerinde ortaklık konusunda hiçbir bilginin olmadığı cevabını verdi. Yapılan derin incelemelerde bazı ortakların bankacılık yapmaya uygun profilleri olup olmadığının bilinmedığı tespit edildi.

Tapelerle ortaya çıktı

Fethullah Gülen’e yakın isimler arasında geçen şu diyalog, paralel yapının BDDK'da nasıl konumlandığını ortaya koyuyor:
Mesela orada Zafer Bey var. Zafer Bey’le kim görüşecekse görüşse Zafer Bey bize ne yapılması gerekiyorsa anlatsa. Yönetimde ya.

Zafer kim abi?

Orada (BDDK) Yönetim Kurulu’nda ya. Teknik arkadaş.

Bunla alakalı olabilir. O da olur ama teknik dili konuşan Ahmet de olabilir.

O zaman ya Ahmet olsun ya Zafer.

Tamam. Aynı dili konuştuklarından teknik bir şey olacaksa Ahmet olursa size daha rahat izah edebilirler bunlar.

Olsun. O izah etsin o zaman.

Tamam. Yani işadamlarının bulunması ve bu iki husus diyorlar bankayı daha kemikli hale getirir. Dolayısıyla bu süreci baltalar. Bu süreçte böyle bir duruş sergilememizde fayda var diyorlar çünkü fon açısından biraz daha bankanın mevduata ihtiyacı var diyorlar. Hocaefendi bunu yapalım o zaman dedi. Şu süreçte bir zarar görmemek için bunu yapalım dedi. Ama normal şartlar altında endişeye mahal bir durum yok. Çünkü orada Başkan Yardımcısı’nı geçmeleri lazım. Daire Başkanı’nı geçmeleri lazım. Onun altında Daire Başkan Yardımcısı’nı geçmeleri lazım. Bunların hepsi bizim arkadaşımız. Olur da bir talimat gelirse endişesinden dolayı bunu yapıyoruz.

BDDK’da nüfuzları artınca...

17-25 Aralık operasyonları sırasında Fethullah Gülen’in internete düşen bir ses kaydında ‘BDDK’da adamlarımız var’ şeklindeki konuşması da paralel yapının BDDK içerisinde nasıl örgütlendiği gözler önüne serilmişti. Gülen’in Aralık 2013 tarihinde işadamları, medya ve BDDK’ya yönelik ses kaydında, THY’nin Bank Asya’dan paralarını çekeceği yorumları üzerine, “BDDK’da adamlarımız var” başlığıyla yayınlanan konuşmada Gülen’in “10 büyük işadamının 300 milyon TL kadar mevduatı Bank Asya’ya getirmesi” önerisi yer almıştı.

Ortakların kredi hesabı 2,5 kat şişmiş

BDDK’nın el koyarak yönetimini TMSF’ye devrettiği Bank Asya’da şimdiye kadar gizlenen imtiyazlı ortaklara ilişkin bilgilerin yanısıra bankanın ortaklarla olan hesap hareketleri de dikkat çekiyor. 2014’ün ilk yarısına ilişkin bilançosunda Bank Asya’nın ortaklarına sağladığı gayrinakdi kredilerin tutarında 2,5 kat artış oldu.

136 MİLYONDAN 340 MİLYONA

136,4 milyon lira olan söz konusu kredi tutarı 340 milyon liraya çıkması. Bu artışa karşın bankanın kredi hacminde yüzde 37’ler oranında daralma oldu. Böylece ilk yarıda bir önceki yılın aynı dönemine göre 20,7 milyon lira olan kredi miktarı 13.3 milyar liraya geriledi.

UYUM GÖREVLİSİNİ DEĞİŞTİRDİ

Bank Asya yönetimi, MASAK, BDDK ve SPK gibi inceleme birimlerinin banka ile ilgili şüpheli işlemleri izlemeye aldığını fark edince uyum görevlisini değiştirdi. Bankaların yaptığı kara para aklama dahil tüm şüpheli işlemleri MASAK, BDDK ve SPK gibi inceleme birimlerine ileten aynı zamanda bankanın personeli olan çalışana uyum görevlisi deniliyor.

Kapalı devre hesap dönemi

Bank Asya’da 17-25 Aralık darbe girişimlerinin ardından hesaplardaki anormal hareketliliği saklamak için olmadık yöntemlere başvulduğu ortay çıktı. BDDK’ya yakın kaynaklardan elde edilen bilgilere göre; 17 Aralık öncesi Bank Asya Genel Müdürlük ve Merkez Şube’de çalışan yönetici personel, Bankaya giren ve çıkan yüklü para trafiğini görebilme yetkisine sahipti. Yeni getirilen sisteme göre yönetici personel bankaya giren ve başka hesaplara gönderilen para miktarına erişim hakkını kaybetti. BDDK ve TMSF yetkililerinin dikkatini çeken bu durum, banka personeli arasında büyük şaşkınlığa neden oldu.

HESAP HAREKETLERİ İNCELENİYOR

17 Aralık sonrası Bank Asya’da yapılan değişiklik bunlarla sınırlı kalmadı. Daha önce yetkisi olan personelin dahi banka merkezindeki kasaların bulunduğu bölgeye ve bazı odalara girişleri yasaklandı. Oda ve kasaların kilitleri değiştirildi.

Yeni yönetim kararlı

Bank Asya Yönetim Kurulu Başkanlığına TMSF Başkan Yardımcısı Mehmet Ali İslamoğlu atandı. Genel Müdürlüğü görevini ise yönetim kurulunda da yer alacak Aydın Gündoğdu yürütecek. Bank Asya’nın Yönetim Kurulu’nda ayrıca TMSF Başkan Yardımcısı Zülfikar Kanberoğlu, TMSF Daire Başkanları İsmail Güler, Ahmet Mutlu ve Abdullah Güzeldülger’in yanı sıra İdris Turan İlter, Mehmet Ali Gökçe ve Bedri Sayın olacak.

Cihat Arpacık,Cahit Saraçoğlu / YENİ ŞAFAK