Perinçek'le İsviçre son rauntta

Doğu Perinçek ile İsviçre hükümeti arasında, hukuk, tarih, ifade özgürlüğü ve soykırım gibi hassas konuları içeren dava, Avrupa'nın en yüksek mahkemesinin son karar mercii olan Büyük Daire'de görülecek. Davanın geçmişi, İsviçre’de 2005 yılında çıkarılan "Ermeni soykırımının inkâr edilmesini yasaklayan" yasaya dayanıyor. Perinçek, yürürlüğe girmesinin ardından yasaya meydan okumak için İsviçre'ye gitti, burada üç kentte katıldığı konferanslarda “Ermeni Soykırımı emperyal bir yalandır” temalı konuşmalar yaptı. İsviçre'nin Winterthur kentinde düzenlenen panel sırasında, Winterthur savcısının talimatıyla, ifadesi alınmak üzere gözaltına alındı. İsviçre mahkemelerince 90 gün hapse mahkûm edildi. Mahkumiyet kararı ertelendi.

AİHM

Fransa'nın Strazburg kentinde bulunan uluslararası bir yargı organıdır. Mahkeme, İnsan Hakları ve Temel Özgürlükleri Korumaya Dair Sözleşme’yi onaylamış olan Avrupa Konseyi’ne üye devlet sayısına eşit sayıda (47) hâkimden oluşur. Hâkimler, hiçbir devleti temsil etmeyip, mahkemede kendi adlarına görev yaparlar. Mahkemenin başlıca görevi devletlerin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni uygulayıp uygulamadığını denetlemektir. Mahkemenin kararları bağlayıcıdır ve ilgili devlet söz konusu kararı uygulamak zorundadır.

'Hor görücü ifadeler kullandığı belirlenmemiştir'

Perinçek, İsviçre'nin 9 Mart 2007'de verdiği bu cezanın ardından 2008'de, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) başvurdu. Mahkeme 17 Aralık 2013'te aldığı kararda İsviçre’nin, Perinçek’in ifade ögürlüğünü ihlal ettiğine hükmetti. AİHM, Perinçek'in ifade özgürlüğüne vurgu yapıp şu ifadeleri kullandı:

“Başvuranın sözü edilen olayların mağdurlarını hor görücü ifadeler kullandığı da belirlenmemiştir. Mahkeme bu durumda başvuranın, hassas ve pek de hoşa gitmeyen konuları tartışma hakkını kötüye kullanmadığı kanaatindedir. Bu hakkın serbestçe kullanılması, ifade özgürlüğünün temel unsurlarından biri olup, demokratik, hoşgörülü ve çoğulcu toplumu totaliter veya dikta yönetimlerinden ayırmaktadır.”

İsviçre Mart 2014'te AİHM'in kararına itiraz edip temyiz başvurusu yaptı. AİHM'in beş yargıçtan oluşan mahkeme heyeti, temyiz başvurusunun 17 üyeli Büyük Daire tarafından değerlendirilmesini kararlaştırdı.

Doğu Perinçek ve İsviçre arsındaki davaya Türkiye ve Ermenistan da müdahil oldu. Fransa da davanın müdahilleri arasında, ancak Paris görüşünü yazılı olarak mahkemeye sundu, dolayısıyla sözlü bir sunum yapmayacak Hollande, geçen yıl yaptığı açıklamada, İsviçre'nin AİHM Büyük Dairesi’ne başvurarak karara itirazda bulunduğunu hatırlatıp, ''Fransa hükümetinden, Fransa'daki yasal sürece daha fazla güç ve şans katması için İsviçre'nin yanında davaya müdahil olmasını istedim" demişti. Bu arada, Türkiye ve Ermenistan'dan 10 sivil toplum kuruluşu da gözlemci olara duruşmayı izleyecek.

Ünlü Hollywood yıldızı George Clooney’in avukat eşi Amal Clooney ile avukat Geoffrey Robertson Ermenistan’ı temsil edecek. Amal Clooney ve Robertson daha önce de Wikileaks’in kurucusu Julian Assange’ın avukatlığını yapmıştı.

Avukatı Mehmet Cengiz'in verdiği bilgiye göre, Büyük Daire’deki duruşmada Doğu Perinçek ve İsviçre görüşlerini sunacak. Taraflara 30’ar dakika süre tanınıyor. Müdahillerden Ermenistan ve Türkiye'ye tanınan süre ise 15'er dakika. Duruşmanın süresi 2 saatle sınırlı. Tek bir duruşma olacak ama kararın açıklanması aylar sürebilir.

AİHM BÜYÜK DAİRE

1998’de devreye giren AİHM Büyük Daire, şimdiye kadar 2129 temyiz davasını gördü.

Bunlardan yüzde 40’ı hükümetlerin, yüzde 56’sı ise bireysel başvurular oldu.

AİHM Büyük Daire başvuruların sadece 110’unun kabul etti.

Perinçek: Şunu söyleyemezsin gibi dayatma olamaz

Dava, günümüzde 2003'te Holokost’un boyutunu sorgulayan kitabı yüzünden hapse mahkum edilen Roger Garaudy'nin davası gibi Avrupa’da ifade özgürlüğünün en kritik davalarından biri haline geldi.

Perinçek Al Jazeera'ye verdiği söyleşide davayı "Yani burada Doğu Perinçek’e özgürlük, Türklere özgürlük falan değil. Sonuç itibariyle bütün Avrupa yurttaşlarına özgürlük. 'Çünkü şunu söyleyemezsin, bunu söyleyemezsin gibi bir dayatma olmaz' sözleriyle yorumlamıştı. İşçi Partisi lideri, "Ermeni soykırımı olmuştur olmamıştır tartışması tarihçilerin ve toplumun yapacağı bir tartışma ama 'Sen bunu söyleyemezsin sus' bu hukukta böyle bir şey yok. Nitekim AİHM’de bu davayı kazandık. Şimdi Büyük Daire’ye geldi olay. Büyük Daire’de de kazanacağız. Yani sonuç itibariyle 'Avrupa’da Ermeni soykırımı olmamıştır, bu bir emperyalist yalandır söylemi özgürleşirken, Avrupa’ya da özgürlük götürmüş oluyoruz biz Doğulular' diye konuşmuştu.

Türkiy'den 200 kişi gidiyor

AİHM Büyük Daire’deki duruşmayı takip etmek üzere Türkiye'den 200 kişilik bir heyet İsviçre'ye gidiyor. İşçi Partisi yetkilileri, Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde yaşayan Türkler'in 24 otobüsle duruşma günü AİHM’in bulunduğu Fransa’nın Strazburg kentine gideceğini söyledi.

Parti’nin açıklamasına göre Eski Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz, CHP Milletvekilleri Dilek Akagün Yılmaz ve Ali Özgündüz, Eskişehir Milletvekili Süheyl Batum, Avukat Faik Işık, Nasuh Mahruki, Bedri Baykam, Alev Coşkun ile çok sayıda avukat ve emekli asker Strasbourg’da olacak. AKP, CHP ve MHP de 3'er kişilik gözlemci heyeti gönderecek.