Dolar

34,9466

Euro

36,7211

Altın

2.977,22

Bist

10.125,46

Geleneksel Kürt Mutfağı kitap oldu

Vanlı genç aşçı Ali Geyik geniş yemek kültürüne sahip coğrafyanın damak tadını ve tariflerini Geleneksel Kürt Mutfağı adıyla kitaplaştırdı.

11 Yıl Önce Güncellendi

2015-01-05 11:52:16

Geleneksel Kürt Mutfağı kitap oldu

Kürt mutfak kültürü; bölgenin göç hareketliliği, coğrafi yapısı ve iklimsel özellikleriyle şekillenmiştir. Orta Asya ve İran’ın mutfak kültürü ve yemek türleri, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin geleneksel mutfak kültürü ve yemek çeşitlerinin bir araya gelmesiyle yeni bir sentez oluşmuştur. Bölgenin özelliklerine bağlı olarak yetişen tarım ürünleri, kış için meyve sebzelerin kurutulup saklanması, yemeklerde hayvansal yağların kullanılması ve yöre halkının damak zevki, bu sentezle birleşerek Kürt mutfak kültürünü oluşturmuştur. Bu kültür yüzyıllar içerisinde şekillenmiş ve atalarımız sayesinde günümüze kadar ulaşmıştır.
Kürt mutfağının en eski ve ünlü yemeklerini; mumbar dolması, karın dolması, kaburga dolması, soğan dolması, kuru sebze dolması, keladoş, helise, keşkek, ayran aşı, erişte aşı, bulgur aşı, işkembe çorbası, kelle-paça, ekşili, Kürt köftesi, Acem köftesi, ciğer köftesi, kavurma, tuzlu balık, tandırda balık, erik kızartması meydana getirmektedir. Yemeklerin isimleri şehirlere, alışkanlıklara göre isim değiştirse de tadı, malzemesi benzerlik göstermektedir. İklimsel özelliklere bağlı yetişen tarım ürünleri özellikle bulgur yemeklerin baş malzemesi olarak yerini alır.



Bölgede uzun geçen kış ayları nedeniyle kışlık erzak ve gıda hazırlığı Kürt mutfak kültüründe önemli yer tutmaktadır. Kış ayları için sebze ve meyveler kurutulur, erişteler kesilir. Büyük kazanlarda kavurmalar yapılır. Turşular kurulur, konserveler yapılır. Peynirler gömülür, tuzlu balık hazırlanır. Geçen yıllarla bu hazırlıkların bir kısmı terk edilse de her evin mutfağında hala kış hazırlığı görmek mümkündür. Kışın tazesini bulmak mümkün olsa da kurutulmuş sebzenin, tuzlu balığın, kavurmanın ayrı bir tadı vardır.
Eskiden her evin avlusunda bir tandır evi bulunurdu. Ekmek pişirmenin bir gün öncesinde, kadınlar akşam bir araya gelerek büyük bir leğende ekmek hamuru mayalar, sabah ezanından sonra yakılan tandırda ortalama bir iki aya yetecek kadar ekmek ve çörek pişirirlerdi. Yaz kış yapılan ekmek pişirme seronomisi, mutfak kültürünün en önemli öğelerindendir. Genellikle gelinlerle kaynananın veya komşuların beraber gerçekleştirdiği bir ekip işidir ekmek pişirme. Tandır evinin o sıcak ortamında, taze ekmek, peynir ve çayla geçiştirilen öğünün bambaşka bir tadı vardır. Ekmek bitince tandırda balık, patates, mısır vb. yiyecekler pişirilir. Ama tandır evlerinin en güzel yönü, tandırdaki iş bittikten sonra o ılık tandırın başında grup olarak oturup, ayaklarımızı tandıra sallayarak yapılan sohbetlerdi.

Mutfağı olan her evde hala yemek pişmekte ama Kürt mutfağını özel yapan; tüm bu hazırlıkların hep beraber yapılması, yemeklerin büyük kazanlarda pişirilerek üç nesilden oluşan kalabalık sofralarda dede-torun tarafından hep beraber yenilmesi. Bizi biz yapan sahip olduğumuz bu değerlerdir, kültürümüzdür. Mutfak kültürü; yaşadığımız coğrafyadan, ailemizden, alışkanlıklarımızdan izler taşıyan en önemli kültür öğesi olmasına rağmen en çok unutulan kültür öğesinin başında gelmektedir.
Bu kitapla Kürt mutfak kültürünün unutulmaması ve yemek çeşitlerimizin çok sayıda bölge ve insana, gelecek kuşaklara aktarılması amaçlanmaktadır.

Geleneksel Kürt Mutfağı kitabının yazarı Ali Geyik kendisini şöyle tanıtıyor;

Merhaba, adım Ali Geyik. 1980 yılında Van’da doğdum. Yemek yapma tutkum, henüz çocukluk yaşlarımda başladı ve yaşadığım yörenin mutfak kültürü ile yoğruldu. Farklı lezzet arayışım çocukken yağ yerine süzme bal kullanarak pişirdiğim ilk yemek olan menemenle kendini çoktan belli etmişti bile. Mutfak deneyimlerim, kalabalık ailem ve iş yerimdeki çalışanlar için hazırladığım büyük sofralarla gelişti. 2010 yılından itibaren çeşitli kurumlarda eğitimler aldım. Ankara’da, Çankaya Halk Eğitim Merkezi’nde “Sıcak-Soğuk Pastacılık” ve Ahi Evran Sanat Okulu’nda kalfalık eğitimi aldım; ustalık eğitimim ise halihazırda devam ediyor. Geçtiğimiz senelerde İstanbul’da Boğaziçi Üniversitesi’ne bağlı Cookhane’de düzenlenen kurslara katılarak “Mesleki Yeterlilik Belgesi” aldım. Bu arada katıldığım çalışmalarla mutfak vizyonumu geliştirerek, çorbadan tatlıya kadar birçok farklı yemeği servise sundum. Özellikle sıcak yemekler konusunda uzmanlaştım; dolma ve türevi yemeklere karşı ise ayrı bir ilgim var. İlk kitabım “Geleneksel Kürt Mutfağı”nın hazırlıklarına, yıllar öncesinden başladım. Kitabın yazım aşamasında bölgedeki şehirlere ve mutfaklara konuk olarak içeriğini titizlikle oluşturmaya çalıştım. Tüm bu keyifli lezzet yolculuğum sonunda ortaya çıkan “Geleneksel Kürt Mutfağı” kitabı ile ülkemizin zengin mutfak kültürüne ve çok renkli lezzet haritasına katkıda bulunmayı amaçlıyorum. Afiyetle okumanız dileğiyle...

Haber Ara