'Abu Dabi Stratejik Müzakeresi'nde masaya yatırılan konular

TİMETURK / FEYZA GÜMÜŞLÜOĞLU / KATAR

Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) başkenti Abu Dabi'de düzenlenen ''Abu Dabi Stratejik Müzakeresi'' (Abu Dhabi Strategic Debate) başlıklı üç günlük forum dün sona erdi.

Merkezi Abu Dabi'de bulunan 'Emirates Policy Center' isimli düşünce kuruluşu ile BAE Dışişleri Bakanlığı'nın ortaklığında organize edilen üç günlük forumda, IŞİD tehdidi ile birlikte daha da karmaşık hale gelen bölgesel dengeler masaya yatırıldı.

Bundan önce sırasıyla Türkiye ve Mısır ile ilgili basına kapalı çalıştaylar düzenleyen düşünce kuruluşu, bu kez daha geniş kapsamlı ve katılımlı, basına açık bir forum düzenledi. NATO ve Avrupa Birliği'nden temsilcilerin de katıldığı forum, Arap dünyasından olduğu kadar Çin, Rusya, İngiltere gibi ülkelerden de çok sayıda katılımcıya ev sahipliği yaptı.

- Mısır

Forumda öne çıkan başlıklardan ilki, önceki organizasyonlarda da olduğu gibi yine Mısır oldu. Katılımcılar Mısır'daki istikrarın bölge için hayati önem arz ettiği konusunda hemfikirdi. Bilhassa BAE'li ve Suudlu katılımcılar, Mısır konusundaki hassasiyetlerini açıkça ortaya koydu.

Ev sahibi BAE'nin katılımcıları, İhvan'ın bölge için ciddi bir tehdit olduğunu sık sık dile getirirken, grubun 'bölgedeki sınırları kaldırmaya çalıştığını, mezhepçi bir anlayış ile hilafeti getirme amacında olduğunu' vurguladı. Söz konusu projenin BAE başta olmak üzere bölge için riskler taşıdığı belirtilirken, Sisi hükümetinin benimsediğine inanılan 'milliyetçi vizyonun', BAE ile daha uyumlu olduğu ifade edildi.

- İran

Forumda ayrıca masaya yatırılan bir diğer ülke ise İran'dı. İran'ın, Körfez ve genel olarak Arap dünyası için gittikçe artan bir tehdit unsuru olduğunun altı çizilirken, IŞİD'in ortaya çıkmasında İran'ın müdahaleci ve mezhepçi politikalarının etkili olduğu belirtildi.

Öte yandan İranlı katılımcılardan Seyid Hüseyin Mousavian, İran çözüme dahil edilmediği müddetçe ne IŞİD'in ne de Esad'ın ortadan kalkacağını, sonuç olarak hem ABD hem Körfez'in ciddi bir başarısızlıkla karşı karşıya kalacağını söyledi.

- Türkiye

Türkiye'nin dış politikası ve bölgesel etkileri, forumda ayrı bir oturum olarak ele alındı.

Oturumda Türk katılımcılara ek olarak BAE'li ve Suudlu panelistler de konuşma yaparken, ''Sünni Türkiye'nin, Şii İran karşısında bölge için önemli bir denge unsuru olduğuna'' dikkat çekildi.

Suudlu konuşmacılardan Cemal Kaşhogi, Türkiye'nin Arap dünyasına başlangıçta tamamen ekonomik motivasyonlarla açıldığını ifade ederek, Arap Baharı ile birlikte ekonomik kaygıların yerini daha gerçekçi ve stratejilk bir dış politika belirleme fikrinin aldığını söyledi.

Suudi Arabistan olarak Türkiye'nin İran gibi, bölge için tehdit oluşturan yayılmacı bir dış politika izlediğini düşünmediklerini belirten Kaşhogi, söz konusu yayılmacı politikanın yalnızca ekonomi alanında izlendiğini, bunun da bölge için olumlu etkileri olduğunu dile getirdi.

Mısır ve İhvan konusunda Türkiye ile fikir ayrışmazlığına düştüklerini hatırlatan Suudlu ve BAE'li katılımcılar, IŞİD tehdidinin şu an diğer ayrışmazlıkları bir kenara bırakmayı gerektirdiğini vurguladı.

Diğer ülkelerle de anlaşmazlıklar yaşadıklarını ancak bu durumun ilişkilerini etkilemediğini ifade eden Körfezliler, ''Amerika'nın İsrail'e olan desteğine göz yumuyorsak, Türkiye'nin İhvan desteğine de göz yumabiliriz. Şu an için ortada işbirliğini gerektiren çok daha ciddi meseleler var'' mesajı verdi.

- Katar

Üç gün süren forumda en çok dikkat çeken ayrıntılardan biri ise, tüm Körfez ülkelerinden katılım olmasına rağmen Katar'dan kimsenin davet edilmemiş olmasıydı. Söz konusu düşünce kuruluşunun önceki organizasyonlarında da olduğu gibi, bu forumda da Katarlı bir katılımcının bulunmayışı, BAE ve Katar ilişkilerinin halen gergin seyrettiğini ispatlar nitelikteydi.

'Abu Dabi Stratejik Müzakeresi'nde masaya yatırılan konular

Timeturk yazarı Feyza Gümüşlüoğlu Birleşik Arap Emirlikleri'nde düzenlenen 'Abu Dabi Stratejik Müzakeresi'' izlenimlerini Timeturk okuyucaları için kaleme aldı.