Özel yetkili hakimler geliyor

Meclis’te görüşülmesi beklenen torba yasa içerisinde sulh ceza hakimliğine ilişkin de çarpıcı düzenlemeler yer alıyor. Bu yasa ile sulh ceza mahkemelerinin yerine sulh ceza hakimliği kurulacak. Böylece adliyeler özel yetkili hakimlere bağlanacak.
Vatan'daki habere göre, her ilde ve iş yoğunluğu ve coğrafi durumu dikkate alınarak sulh ceza hakimlikleri kurulacak. Bu hakimler hem kendi adliyesindeki hem de kendisine bağlanan çevre ilçelerdeki adliyelerdeki tüm arama el koyma ve tutuklama taleplerine bakacak. Ayrıca eskiden Ağır Ceza Mahkemeleri’nin baktığı, savcılıklar tarafından verilen takipsizlik kararlarının itirazlarına da Sulh Ceza Hakimliği bakacak.

Örneğin bir ilde 2 tane Sulh Ceza Hakimi varsa, birinin kararına yapılan itiraza diğeri bakacak. Sulh ceza hakimleri, hem terör hem de adi suçların hepsinde karar mekanizmasında yer alacak. Sulh Ceza Hakimlikleri’nin nerelerde kurulacağına HSYK karar verecek. Bu hakimler sorgu hakimleri olarak adlandırılırken bazı hukukçular bunu Almanya ve Fransa’da örnekleri olan uygulamaya benzetiyor.

HUKUKÇULARA GÖRE FAYDALI YÖNLERİ VAR

- Prof. Dr. Yılmaz Yazıcıoğlu: “Bu sistem Türkiye’de daha önce vardı ancak 1985’te kaldırıldı. Yanlıştan dönülmesi çok güzel. Bu sorgu hakimleri Fransa ve Almanya gibi ülkelerde mevcut. Türkiye’de çok yararlı bir görevi varken hakim açığı nedeniyle kaldırıldı. Bu sistemin iki faydası var. Birincisi ceza adaletinin sağlanması. İkincisi ceza yargılanmasının hızlanmasına etki edecek. Bu vesileyle doğru ile yanlış ayıklanacak. Hukuka aykırı deliller ayıklanacak.”

HATA İHTİMALİ AZALACAK

- Prof. Dr Ahmet Göken: “Hakimler iş yoğunluğu dolayısıyla arama el koyma gibi tedbirleri verirken yeteri kadar dosyaya vakit ayıramıyorlardı. Şimdi bu işlere bakacakları için daha iyi inceleyebilirler olayları. Aslında mevcut sistemden bir farkı yok. Delilleri savcı toplar, yakalama kararı verilecekse bunu sulh ceza veriyordu zaten ancak dosyaları vakti olmadığı için okuyamıyordu. Şimdi kendi davaları asliye cezalara kalacak. Koruma tedbirleri de sulh cezaya kalacak. Bu koruma tedbirleri bu hakimlere kalacağı için dosyayı daha iyi inceleyebilecekler. Bu sayede hata yapma olasılıkları ortadan kalkacak.”

MAHKEMEYİ AYDINLATACAK

- Ceza Hukukçusu Celal Ülgen: “İlk soruşturma hakimi olup nerdeyse savcılık işlemlerinin aynısını yapan, farklı olarak tutuklama yetkisi bulunan, hüküm verme yetkisi olmayan hakimler olacak. Bir nevi Fransa’daki özgürlük hakimi gibi olacaklar. Sorgu hakiminin görevi hakimleri ve mahkeme heyetini aydınlatmaktır; bu nedenle, sanık mahkeme önüne çıkmadan önce, ilk soruşturmayı yaparak, delil ve tanıkları toplar. Karmakarışık bir olayı yargılamak oldukça zordur. Sorgu hakimi tamamlanan dava dosyasını mahkeme heyetinin olduğu kadar sanığın avukatının da ayrıntıları öğrenmesini sağlar. Sanığın suçsuz olduğu görülürse dava açılmasının gereksiz olduğunu savcılığa bildirir. Yargılama yapamazlar. Tam işlemesi için özgür ve bağımsız yargı şart.”

Özel yetkili hakimler geliyor

Yeni torba yasada, davaların mahkemelere taşınmadan önce elden geçirilmesini sağlayan, mahkemelere dava hakkında ön bilgiler veren böylece önemli hataların önüne geçmeyi hedefleyen özel yetkili hakimler de yer alıyor.