Tuhaf düşünceler tuhaf tercihler

Sistem'e, koşullara, statükolara uyum sağlamak demek, temel İslami ölçütlerden, ilkelerden, kurallardan ödün vererek yaşamak, biçimsel özgürlükleri/bağımlılıkları gönüllü olarak kabul etmek demektir, Fikirlerin ve düşüncelerin ideolojik araç haline getirilmesi de, mezhepçi araçlar haline getirilmesi de, bu fikirlerin/düşüncelerin anlaklarının boşaltılması, ahlaki yanlarını yitirmesi anlamına gelir.

Bütün bir insanlığın fıtratına/ufkuna/vicdanına/bilincine hitap eden bir dil/kültür medeni bir dil ve kültürdür. Mezhepçi, milliyetçi, ideolojik sınırlar içerisinde kalan her dil, cahili/ilkel bir dil olmaktan öteye geçemez. İslami değişim/dönüşüm/yeniden inşa yeteneğine, iradesine, ahlakına ve bilincine sahip olmayanlar, koşulların hizmetine girerek, varolanın, mevcut olanın hizmetine girerek, mezhep/cemaat/etnik aidiyet bağnazlıklarının/bencilliklerinin hizmetine girerek, neoliberal-seküler dilin/düşüncenin hizmetine girerek, bağımlı/güdümlü hayatlar sürdürürler.

İdeolojik dil, mezhepçi ve milliyetçi dil, bir reklam ve propaganda aracına dönüşmüş/dönüştürülmüş bir dil'dir. Bu dil'le, bu tür bir yaklaşımla/söylemle varoluşun bütün boyutlarını kapsayan bir düşünce sistemi, kavramsal bir sistem, insanlık ve dünya görüşü inşa edilemez. İdeolojik dil, mezhepçi ve milliyetçi dil, spekülasyonlara dayalı olarak, manipülasyonlara dayalı olarak sürdürülebilir, önyargılı dogmaları aşamayanlar, ideolojik/mezhepçi/milliyetçi dilin himayesini seçerler.

KÜRESEL EMPERYAL SÖMÜRGE

Dijital ve biyoteknolojik devrimlerin yaşandığı içerisinde bulunduğumuz zamanlarda, ulusal sınırları, ulusal kültürleri, etnik-mezhepçi sınırları, kültürleri, yaklaşımları etkisiz-geçersiz kılan, küresel-emperyal-sümürgeci yeni bir kültür oluşuyor. Bizler, Müslümanlar olarak karşı karşıya bulunduğumuz varoluşsal tehditler ve aşırı yabancılaşmalar karşısında ne yapabileceğimizi konuşmak yerine, mezhepçi/cemaatçi tuhaflıklar sergileyerek bir o yana bir bu yana savruluyoruz. İradi olmayan, bilinçli olmayan taklide, alışkanlıklara dayalı tercihler teslimiyetçilikleri güçlendiriyor, teslimiyetçi ve bağımlı kültürler, emperyal kültürel tahakkümü kolaylaştırıyor. Konformist alışkanlıklarımız sebebiyle tarihe, tarihsel sorumluluklara ve her şeye çok geç kalıyoruz. Bilinçli varoluşlara yabancılaşıyoruz. Özel çıkara dayalı her yaklaşım bütün değerler dünyasını altüst ediyor.

Konformist geleneklerle yeni bir kültür, yeni bir toplum oluşturulamaz. Konformist geleneklerde toplumlar hiç bir inisiyatif geliştiremezler. Düşünmeye ve üretmeye cesaret eden bireyler ve toplumlar bir şekilde çıkış yolu bulabilirler. Ancak, kendilerini mezhepçi aidiyet biçimlerine kapatan mistik aidiyet biçimlerine kapatan, buralarda gelecek arayan Müslüman/İslamcı aydınlar için hiç bir şekilde bir çıkış yolu yoktur. Mezhepçi ve mistik yönelişleri kamusal tartışmaların merkezine koymaya çalışan tuhaf yönelişler asla masum sayılamaz.

PARANOİD YÖNELİŞLER

Mezhepçi/cemaatçi aydınların, düşünürlerin, neoliberal küreselliğin karşı toplum/karşı kültür dayatmaları, kavramsal saldırıları karşısında, toplumlarımızı dönüştüren neo-liberal etkileri görmezden gelerek mezhep ve cemaat bencillikleri üzerinde yoğunlaşmaları kabul edilemez. Bu yoğunlaşmalar paranoid yönelişlerin ve ayrımcılıkların nasıl sıradanlaştığını, normalleştiğini gösteriyor.

Hangi konuda, hangi gerekçeyle olursa olsun, bağnazlık, aşırılık, karşıtlık, bencillik, ayrımcılık arttıkça, İslami yanımız o ölçüde azalıyor. Aydınların, düşünce adamlarının sergilediği mezhepçi/cemaatçi/hizipçi tuhaflıklar takbih edilmesi gerekirken, takdir bile toplayabiliyor. 'İslami aidiyet bilinci yerini mezhepçi/cemaatçi aidiyet bağnazlıklarına terk ederken, İslami dünya görüşü yerine tasavvufi dünya görüşü ikame ediliyor.

Bağımsız düşünme, üretme ve sorgulama yeteneğine sahip olmayanlar yerleşik kanaatlere, yorumlara, değerlere körü körüne itaat ederek, hiçliğe doğru ilerliyor. İslami referans sistemini bir bütünlük içerisinde inşa edemeyen düşünce ve kültür dünyamız, içerisinde bulunduğu bilinç krizi sebebiyle paranoyak görüşler/yorumlar sergilediğinin farkına bile varmıyor.

MEZHEPÇİ MİSYONERLİK

Batı kültürünün, düşüncesinin bütün dünya toplumları için bir referans haline geldiği, Batı dışı bütün kültürlerin Batı kültürü tarafından yargılanabildiği, aşağılandığı, küreselleşme yoluyla dünyanın yeni bir kültürel imparatorluğa dönüştüğü bir dönemde, Müslüman aydınların mezhepçi/milliyetçi misyonerliklere soyunmaları oryantalist/neo-konservatif projelere hizmet etmekten başka bir anlam taşımaz.

Herkesin kendi aidiyet grubunun liderlerinin görüşlerine kayıtsız şartsız itaat ederek, kendilerini dünyadan soyutlamaları, Müslümanları hiçleştirmekten öte bir değer taşımaz. Ayrımcılıklara dayalı bir dil ve bilinç krizi kendi kendimizi aşağılamamıza, küçük düşürmemize neden oluyor. Müslümanlar olarak bugün aşırı bir yabancılaşma içerisinde bulunduğumuz için, varoluşsal tehditler karsısında sessiz kalıyoruz. Varoluşsal tehditler karşısında kolektif bir körlük içerisinde bulunuyoruz, teslimiyetçi, muhafazakar, sağcı, konformist, mezhepçi gelenekler yeni bir dil üretemedikleri için, yeni bir tasavvur/proje gerçekleştiremedikleri için, küreselleşme karşısında zihinsel/ kültürel bir direniş gerçekleştiremiyor.

İslam dünyası toplumlarında, düşünce ve kültür hayatı, statükonun sınırlarını aşamadığı için, istikrarsız, belirsiz, renksiz bir konumu seçmiştir. Bu belirsiz konum sebebiyle küresel etkilere açıktır.

ATASOY MÜFTÜOĞLU