Uzmanlar, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başbakanı Neçirvan Barzani'nin, 2 Mayıs'ta satışına başlanacağını açıkladığı Ceyhan'da depolanan petrolün gelirinin Türk bankasına yatırılmasının, ABD'nin muhalefetine rağmen Irak'taki seçimlerin ardından mümkün olabileceğini belirtiyor.
IKBY Başbakanı Barzani, pazar günü 1 Ocak'tan beri Ceyhan'da depolanarak 1.5 milyon varili bulan petrolün 2 Mayıs'tan itibaren merkezi hükümetin onayı daha fazla beklenmeden satılacağını açıkladı. Barzani'nin, "Petrol parası, Türkiye’deki bir bankaya yatırılacak" şeklindeki sözleri, Türk bankalarını yeniden gündeme taşıdı.
Uzmanlar, petrol satışı ve elde edilecek gelirin Türk bankasına yatırılma ihtimalini Anadolu Ajansına (AA) değerlendirdi.
SETA Ekonomi Direktörü Erdal Tanas Karagöl, "Neçirvan Barzani'nin açıklaması iddialı ama artık bir şekilde Ceyhan'da 1.5 milyona varan petrolün de satılması gerekiyor. Bir süredir IKBY, merkezi bütçeden payını alamıyor, memur maaşlarını ödeyemiyor. Ekonomik sıkıntısı da arttı" dedi.
Kasım 2013'te yapılan Türkiye-Kuzey Irak petrol anlaşmasından beri IKBY'nin, Irak Başbakanı Nuri Maliki ve ABD'nin itirazına rağmen petrol satışından elde edilecek gelirin Türk bankasına yatırılmasını istediğini hatırlatan Karagöl, "Durum sanki oraya doğru gidiyor. Bencepetrol gelirinin Türk bankasına yatırılması mümkün olacak" ifadesini kullandı.
Karagöl, bunun gerçekleşmesi halinde, IKBY'nin 2020 itibariyle 100 milyar dolar olması beklenen toplam doğal gaz ve petrol gelirinin Halk Bankası ya da başka bir Türk bankasında toplanacak olmasının hem finansal açıdan hem de Türkiye'nin enerji üssü olması açısından çok önemli olduğunu söyledi.
"Yakında Türkiye üzerinden gaz ve petrol fiyatlarının belirleneceği enerji borsasının da kurulmasıyla, Türkiye hem kendi artan enerji talebini karşılayabilecek hem daha fazla yatırımcı çekecek" diyen Karagöl, ABD'nin gelirin New York'taki JP Morgan Bankası Irak Kalkınma Fonu'na yatmasını düşünmesine rağmen, Barzani'nin Türk bankasını tercih etmesinin Türkiye'nin şansını artırdığını kaydetti.
"ABD'nin tutumu etkili olacaktır"
Bilge Adamlar Stratejik Araştırmalar Merkezi (BİLGESAM) Irak uzmanı Ali Semin de Barzani'nin 2 Mayıs'ta petrolün satılacağını açıklamasının ciddiye alınması gerektiğini belirtti.
"IKBY, seçim sonrasında oluşacak otorite boşluğundan faydalanacak" diyen Semin, seçim sonrasında hükümeti kuracak kişinin Kürtlerin desteğine ihtiyaç duyacağını, Kürtlerin de paranın Türk bankasına yatması dahil şartlarını kabul ettirmeden hiçbir hükümete destek vermeyeceğini söyledi.
Semin, 17 Aralık operasyonu sonrasında Maliki'nin Halk Bankası üzerinde şaibe yaratmaya çalıştığını anımsatarak, "Maliki'nin tutumun arkasında ABD vardı. ABD, paranın New York'a yatmasını istiyordu" dedi.
Bu nedenle gelirin Türk bankasına yatırılması ihtimaline kuşkuyla baktığı ifade eden Semin, şöyle konuştu:
"Gelir Türk bankasına yatırılsa da yatırılmasa da Türkiye her halükarda faydalanacak. Enerjide kaynak çeşitliliğini artırmasına yardımcı olacak. Ayrıca Türkiye, transit olduğu için de para kazanacak. IKBY'nin satıştan elde edeceği 9 milyon dolardan 3 milyonunu Türkiye'ye bırakması bekleniyor. Kürtlerin elinin şu anda Irak'ta güçlü olması, gelirin Türk bankasına yatması ihtimalini güçlendiriyor ama ABD'nin tutumu etkili olacaktır."
