Türkiye-Sudan tarımsal işbirliği anlaşması imza töreni, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bürokratları ile Sudan Ulusal Ekonomi ve Maliye Bakanı Bader Eldin Mahmoud Abbas, Tarım ve Sulama Bakanı Ibrahim Mahmoud Hamid ve beraberindeki heyetin katılımıyla TİGEM tesislerinde gerçekleştirildi.
Eker, Sudan ile tarım alanında yatırıma imkan verecek anlaşmanın yanı sıra tarım ve hayvancılığa yönelik 3 de mutabakat zaptı imzalayacaklarını bildirdi. Anlaşmanın, uzun vadeli bir tarımsal yatırımı öngördüğüne işaret eden Eker, bu kapsamda öncelikle Sudan'da, TİGEM tarafından örnek modern bir çiftlik oluşturulacağını ve burada eğitim ve araştırma çalışmalarının gerçekleştireceğini anlattı. Bakan Eker, şöyle konuştu:
"TİGEM ile Sudan tarafında bir kuruluşun ortaklığında bir şirket kurulacak bu anlaşma çerçevesinde. Bu şirket Sudan'da 780 bin hektar araziyi uzun vadeli kiralayabilecek, orada özel sektörün yatırım yapmasına imkan tanıyacak. Bu alanlar da büyük ölçüde tespit edildi. Bu kurulacak şirket, iki ülkenin ortaklığı şeklinde olacak. Amaç şirketin tarımsal üretim yapması. Türkiye'nin teknolojik bilgi birikimi, mekanizasyon ve hayvan ırkları açısından değerlendirilmesi. Oradaki yatırımın da ihraç edilmesi."
- "Bizim açımızdan bir ilk"
Kurulacak şirketin tarım ve hayvancılık alanında geniş kapsamlı faaliyetler yürüteceğini dile getiren Eker, "Bu bizim açımızdan bir ilk; dünyanın başka bir bölgesinde, başka bir ülkede bir şirkete ortak olmak suretiyle bir ürünü uluslararası arenaya taşınması" dedi.
Bu anlaşmanın faydasını aslında iki tarafın da göreceğini dile getiren Eker, Sudan'da çok geniş tarım arazileri bulunduğunu, bazı bölgelerde yağmur sularının bile sulama için yeterli olduğunu söyledi.
Sudan'la 2006'da imzaladıkları protokol kapsamında bu ülkeden 350 kişiye eğitim verdiklerini kaydeden Eker, ayrıca bu ülkeye tohum hibe ettiklerini de belirtti. Eker, bu işbirliğini kalıcı, uzun vadeli, tarım ve hayvancılıkta ortak bir yatırım sahasına dönüştürdüklerini ifade etti.
Bakan Eker, anlaşmanın yanı sıra imzalayacakları mutabakat zaptları ile de hayvan sağlığı, balıkçılık ve su ürünleri ile Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü ile Sudan'da bu alandaki ilgili kuruluş ortaklığında tarımsal araştırma konularında da işbirliğine gideceklerini bildirerek, bunların hayırlı olması temennisinde bulundu.
- "İhracat odaklı ürünlere ağırlık verilecek"
Sudan Ulusal Ekonomi ve Maliye Bakanı Abbas, anlaşma kapsamında Sudan'da öncelikle örnek çiftlik kurulacağını, buranın özel sektör için emsal teşkil edeceğini anlattı. Bu anlaşma kapsamında tarımsal üretim kapsamında özellikle ihracat odaklı ürünlere ağırlık verileceğini bildiren Abbas, "Anlaşmayla Sudan'daki doğal kaynak potansiyelinin daha iyi kullanılmasını sağlayacağız. Anlaşma sayesinde ihracat gelirleri, tarımsal ürünlerin ülkeye girişi konusunda birçok zorluğun önüne geçmiş olacağız. Sudan hükumeti olarak Türk özel sektörünün tarımsal yatırım yapmaları konusunda oldukça istekli ve kararlıyız" ifadelerini kullandı.
Mutabakat zaptlarının bu anlaşmaya yardımcı olacağına işaret eden Abbas, ayrıca Sudan'da Türk özel sektör kuruluşları için serbest bölge kurulması konusunda anlaşma yapıldığını, Türk şirketlerinin işlerinin bu sayede kolaylaşacağını belirtti. Abbas, iki ülke merkez bankalarının da bir mutabakat zaptı imzalayacağını, ayrıca Türk bankalarının ülkesinde şube açabilmelerinin de mümkün olacağını söyledi.
Sudan Tarım ve Sulama Bakanı Hamid, ülkesinin arazi ve su kaynakları, Türkiye'nin ise teknoloji, finansman ve yönetim konularında avantajları bulunduğuna işaret ederek, "Bu anlaşma ile sadece tarımsal üretimin artış göstermesini değil, tarımsal mekanizasyonların gelişmesini ve iş olanakları yaratmasını da istiyoruz" diye konuştu.
Konuşmaların ardından bakanlar Eker, Abbas ve Hamid, iki ülke arasında tarım alanında yatırım anlaşması ile bazı mutabakat zaptlarını da imzaladı.
- Anlaşma
Türkiye-Sudan arasında ikili tarımsal işbirliği ve ortaklığı anlaşması kapsamında Türkiye, Sudan'da toplam 12 bin 500 hektar arazi üzerinde TİGEM eliyle pilot çiftlik kuracak ve belirlenen 5 bölgede Türk özel sektör girişimcilerinin yatırım yapmalarının önü açılacak. Her iki ülkede de kaynakların ve tarımsal potansiyelin daha rasyonel kullanılması yoluyla yeni istihdam imkanları oluşturacak anlaşma, Türkiye'nin bilimsel ve teknik alt yapısının Sudan'ın doğal kaynak potansiyeli ile birleştirilerek her iki ülke ve bölgenin sürdürülebilir gıda hedeflerine katkı sağlayacak.
