140 karakterlik edebiyat festivali

Ünlü yazarların edebi metinlerini paylaşacağı etkinliğe, Twitter kullanıcıları da #twitterfiction hashtag’ini kullanarak katılabiliyor. Eleştirmenler, Twitter’ın 140 karakterlik yeni bir edebiyat türüne ilham verdiği görüşünde.

Sosyal medyanın edebiyatla ilişkisi daha da derinleşirken karşımıza yeni türler, yeni yazarlar ve yeni yazma alışkanlıkları da çıkmaya başladı. Özellikle Twitter, pek çok yazar ve edebiyat okuru için sınırsız bir alan sunuyor. Bunu ‘resmi' bir zemine oturtan ve geçtiğimiz yıl ilk etkinliği hayli ilgi gören Twitter Kurmaca Festivali'nin (Twitter Fiction Festival) ikincisi 12-16 Mart arasında düzenlenecek. Festival bu yıl, Amerikan Yayıncılar Birliği ve dev yayıncı Penguin Random House işbirliğiyle işe koyuluyor. Festivalin ikinci yılında Megan Abbott, Alexander McCall-Smith, Brad Meltzer, Elliott Holt, Tracy Guzeman, Liz Fremantle, Richard Kadrey ve Maisey Yates gibi dünyanın dört bir yanından ünlü yazarlar var. Twitter kullanıcıları da herhangi bir dil ve tür ayrımı yapmaksızın #twitterfiction hashtag'ini kullanarak festivale katılabiliyor.

Festival kapsamında geçtiğimiz yıl 29 farklı proje üretilmiş ve #twitterfiction hashtag'i altında 25 bin tweet atılmıştı. Henüz yayımlanmamış kitaplarından tadımlık parçalar sunarak okura sürpriz yapanların yanı sıra kimi yayınevleri bu festivali bir pazarlama alanı olarak kullanmıştı. Festivalin resmi yazarları için bir de ünlü eleştirmenlerden, yazarlardan ve yayıncılardan oluşan bir seçici kurulu var. Festivale katılan yazarlar, ünlü kişiler üzerinden parodi hesapla (parody account); meşhur bir roman karakterini konuşturarak; görsel metinlerle veya takipçilerle etkileşim içine girerek metinlerini paylaşıyor. Özellikle öykü ve şiir bu ‘cin fikirler'in rağbet gördüğü türler arasında.

EDEBİYAT İÇİN YENİ BİR İMKÂN

Twitter'da edebiyat çok yeni olmasa da eleştirmenler, Twitter'ın 140 karakterlik yeni bir edebiyat türüne ilham verdiği görüşünde. Hatta geçtiğimiz ay Nijerya asıllı Amerikalı yazar Teju Cole, bir edebiyat oyununu Twitter üzerinden gerçekleştirmişti. Cole, “Hafız” adlı öyküsünü parçalara bölerek Twitter üzerinden tanıdığı kişilere yolladı. Bu kişilerin takipçileri için cümleler pek bir anlam ifade etmezken Cole, öyküyü, doğru sırasına göre kendi sayfasında retweet edince metin ortaya çıkmıştı. Hemingway Derneği/Pen Ödülü'nün sahibi yazarın bu tekniği bir hayli ilgi görmüştü. Bunun yanı sıra 2011 Pulitzer ödüllü Amerikalı yazar Jennifer Egan'ın “Black Box” adlı öyküsü de The New Yorker tarafından parça parça Twitter üzerinden yayınlandı. Hatta Penguin Amerika bu yeni türe bir ad bile verdi, literature'dan (edebiyat) hareketle "twitterature". Bu isimle geçtiğimiz yıllarda bir kitap yayımlayan Penguin, 21. yüzyıl yazarlarının, 20 tweet'lik veya daha az metinlerle dünya edebiyatının klasiklerini yeniden anlattığı bir antoloji hazırlamıştı.

GÖZLERİMİZİN ÖNÜNDEN AKIP GEÇEN EDEBİYAT

Twitter'da edebiyat, özellikle ülkemizdeki algı ve yönelim düşünülünce farklı bir zemine oturuyor. Zira daha çok medyanın hakim olduğu bir alan var karşımızda. Bu alanda epey hareketli olan yazarlar da yok değil. Okurun, yazarın üretimine dahil olabildiği bu zemin kimi zaman saniyeler içerisinde gelişiyor. Batılı yazarların bir imkân olarak kullandığı bu alan gittikçe yeni cin fikirlere sahiplik edeceğe benziyor. Twitter'ın bu festivali, Türk edebiyatında kimi zaman sekiz-on sözcükle öyküler yazan usta yazar Ferit Edgü'nün minimal öykü üzerine söylediği şu sözlerini akla getiriyor biraz da: “Direkt yaklaşım biçimi dediğimiz, her şeyi olduğu gibi ifade eden, kıvırmadan, dolaştırmadan, her şeyi kısa cümlelerle ifade etmeye dayalı bir yaklaşım biçimidir bu. (...) Yazarlığın hoş olan bir yönü vardır, sözcüklerle oynarsınız, okurla oynarsınız, onları da kendinizi de sınarsınız. Öyle yukarıdan bakarak değil, onların arasına katılarak sınarsınız.”

Pek çok ünlü yazarın da aralarında bulunduğu edebiyatçıların, Twitter'da yayınladıkları 140 karakterlik bölümlerin birileri tarafından arşivlenip arşivlenmediği sorusu da ayrı bir önem taşıyor. Yakın gelecekte bu alan üzerine kafa yoran ve üretim yapan şirketlerin varlığını duymamız muhtemeldir, zira önümüzde bir nehir gibi akan ve gelecek nesillere ulaştırılması gereken bir edebiyat söz konusu. Amerika'da kimi kütüphanelerin, özellikle kendi bölgelerinde yaşayan edebiyatçıları kapsayan bir arşiv üzerine kafa yorduğunu da hatırlatalım. (Festival hakkında daha ayrıntılı bilgi için: www.twitterfictionfestival.com)

Zaman

140 karakterlik edebiyat festivali

Edebiyat dünyası, geçtiğimiz yıl Twitter’ın düzenlediği, Twitter Kurmaca Festivali’yle (Twitter Fiction Festival) tanıştı. Dünyanın dört bir yanından büyük ilgi gören festivalin ikincisi bu yıl 12-16 Mart arasında düzenleniyor.