Gaziantep'te 'bir küçük Suriye meselesi'

Gaziantep’te 10 kişiden biri Suriyeli olunca şehir bu yükü kaldıramaz hale geldi. Çalışma izni olmayan Suriyeliler her yerde iş arıyor. Suriye plakalı 5 bin araç sigortasız trafiğe çıkıyor. Hastaneler tıklım tıklım, yoğun bakımda yer yok. Çocuk felci, şark çıbanı hortladı, kızamık salgını başladı

Gaziantep Ticaret Odası (GTO), şehirdeki Suriyeli sayısının 200 bini aşması nedeniyle güvenlik, ekonomi, sağlık ve eğitim alanlarında ortaya çıkan sorunların artık altından kalkılamayacak bir boyuta geldiğini açıkladı. GTO’nun koordinasyonunda, üniversite ve sivil toplum kuruluşlarından oluşan toplam 15 kurumun ortaklaşa hazırladığı rapora göre, şehirdeki her 10 kişiden biri Suriyeli.

Gaziantep’teki Suriyelilerin 34 bini kamplarda, 150-160 bini ilin çeşitli yerlerinde kalıyor. İlde en büyük ilçe olan Nizip nüfusu kadar Suriyeli bulunuyor. Gaziantep merkezinde eski garajlar olarak bilinen İnönü Caddesi civarında Suriyeliler mahallesi oluştu.

Milliyet'ten Fehim Genç'in haberine göre raporda, sınırı geçen Suriye vatandaşları arasında terör, hırsızlık, gasp gibi yasadışı faaliyetlerde bulunanların olabileceği belirtilerek, hiçbir kaydı olmayan Suriyelilerin asayiş yönünden vatandaşı tedirgin ettiği ifade ediliyor. Kentte 5 bin Suriye plakalı araç, kasko, sigorta ve muayenesi olmadan trafiğe çıkıyor. Kayıtdışı çalıştırılan Suriyeliler çalışma barışını tehdit ediyor.

‘Hedef oluruz’ korkusu

Rapora göre, Suriyeli muhaliflerin geçici hükümeti Gaziantep’te kurma çalışmaları da tedirginlik yaratıyor. Şehir halkı bu oluşumla birlikte Gaziantep’in hedef haline gelmesinden endişe ediyor.

Hastaneler tıklım tıklım dolmuş durumda. Yoğun bakım ünitelerinin yüzde 40’ında Suriyeli hastalar kalıyor. Yokedilmiş olan çocuk felci hastalığı ve şark çıbanı yeniden ortaya çıktı. Kentte kızamık salgını başladı.

Bakanlar Kurulu gündemine alacak

Suriye Çalışma Grubu tarafından hazırlanan, “güvenlik, sağlık, eğitim ve ekonomi” olmak üzere 4 ana başlıkta toplanan rapor, Ankara’da ilk olarak Başbakan Yardımcıları Bülent Arınç ve Beşir Atalay ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’e sunuldu.

Gaziantep’in konuya organize bir şekilde yaklaşmasını takdirle karşılayarak bunun bir avantaj olduğunu söyleyen Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay, “Suriyelileri geçici sığınmacı olarak mütalaa ettiğimiz müddetçe sorunu çözemeyiz. Raporunuzu Bakanlar Kurulu’na taşıyarak yeni düzenlemeler için elimizden geleni yapacağız” dedi.

‘Geçici çalışma izni verilmeli’

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik ile yapılan görüşmede, Suriyeli işgücünün geçici çalışma izinleriyle ekonomiye kazandırılması önerisi tartışıldı. Gaziantep heyeti, istihdam sorunu çözülürse diğer sorunların da çözüleceğini, toplum psikolojisinin daha rahat yönetileceğini dile getirerek çözüm için Çelik’ten destek talebinde bulundu. Bakanlıklar düzeyinde üzerlerine düşeni yerine getireceklerini belirten Bakan Çelik, “Bu hepimizin sorunu. Raporda zikredilen sorunların çözümüne yönelik mevzuat düzenlemesine derhal başlayacağız” dedi.

'Problem ve risk büyüyor'

Gaziantep Ticaret Odası, Suriyeli sığınmacıların kentin sosyo-ekonomik yapısına etkilerini tespit etmek üzere 14 kurumla birlikte Suriye Çalışma Grubu oluşturdu. Çalışma Grubu, sorunları saptayıp çözüm önerileriyle ilgili bir ‘Suriyeliler Raporu’ hazırladı. Rapor, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere ilgili bakanlıklara sunulacak.

Gaziantep Ticaret Odası Başkanı Eyüp Bartık, “Üç yıldır misafir ettiğimiz Suriyelilerin sayısı her gün artmakta ve bu durum beraberinde birçok problemi yaşamımıza dahil etmektedir” dedi. Bartık, şunları söyledi:

“Birleşmiş Milletler’e göre 2014’te Türkiye’de Suriyeli göçmen sayısı 1.5 milyonu bulacak. Hazırladığımız raporla soruna el koyduk, alınacak önlemleri tespit ettik. Raporu Başbakan Yardımcılarımıza ve Çalışma Bakanımıza bizzat sunduk, Milli Eğitim ve Sağlık Bakanlarımıza da ulaştırdık.”

‘Savaş bitse de kalacaklar’

Olayların büyük çaplı olmasının birçok problem ve riski de beraberinde getirdiğini kaydeden Bartık, şunları söyledi:

“Atılacak adımlarla, ilimiz ve bölgemizin yaşadığı sıkıntıların bertaraf edilmesi ve gerekli tedbirlerin alınması en büyük temennimizdir. Olağanüstü durumlarda ortaya çıkan sorunları çözebilecek bir modele ihtiyaç var. Savaş dursa dahi Suriye’de insani ve iktisadi altyapının yok olması, Suriyeli misafirlerle ekonomik, kültürel ve insani ilişkilerimizin uzun yıllar süreceği anlamına gelmektedir. Suriyelilerin kente entegre edilmesi, sorunları ortadan kaldırabilecektir.”

‘5 şehir olumsuz etkilendi’

GTO Meclis Başkanı Ali Yener, Suriye’deki gelişmelerin Gaziantep başta olmak üzere Hatay, Kilis, Mardin, Şanlıurfa ve diğer kentleri olumsuz etkilediğini söyledi. Yener, “Bu durum, günlük önlemlerle yönetilmeye çalışıldığı takdirde, ülkemizi savaş sonrası da dahil olmak üzere sıkıntıya sokacak birçok sonuçla başbaşa bırakacaktır” dedi.

Endişe veren Suriyeli göçmenler raporu

Güvenlik

Nizip nüfusu kadar Suriyeli var

- Gaziantep’te Suriyeli sayısı 200 bini geçti. Bu sayı en büyük ilçe Nizip’ten daha fazla.

- İldeki her 10 kişiden biri Suriyeli. Suriyelilerle ilgili temel sorun güvenlik.

- Gelenler arasında terör, hırsızlık, gasp suçu işlemiş olanlar bulunabilir.

- Ancak şehirdeki Suriyelilerin kimlikleri tespit edilemiyor. Bu durum vatandaşı tedirgin ediyor.

- Muhtarlar mahallelerindeki Suriyelileri polise bildirmeli.

- Gaziantep’te hiçbir kaydı olmadan 5 bin Suriyeli araç var.

- Bu araçlar kasko ve sigortası olmadan trafiğe çıkıyor. Suriye araçlarına geçici plaka verilmeli.

- Suriyeli muhalifler Gaziantep’te geçici hükümet kurmaya çalışıyor.

- Bu oluşumla Gaziantep’in hedef olma riski endişe yaratıyor.

Eğitim

Okula gidemiyorlar

- Gelenlerin büyük çoğunluğu öğrenim çağında olan çocuklardan oluşuyor.

- Kamp dışında yaşayanların sadece yüzde 10’u eğitimini sürdürebiliyor.

- Müfredatın Türkçe olması ders takibini imkansız kılıyor.

- Üniversite öğrencilerinin en büyük sorunu pasaport ve not belgesi olmaması.

- İlk ve orta eğitimde bir yıl Türkçe hazırlık okutulmalı. Yetişkinlere kurs açılmalı.

- Suriye’den gelen Arapça kitaplarda Türkiye aleyhine olan bilgiler çıkartılmalı.

Ekonomi

‘İşyerlerine Suriyeli işçi kotası konmalı’

- Suriye’ye yönelik ihracat artıyor ancak bölgedeki diğer ülkelere ihracat düşüyor.

- Çok sayıda Suriyeli işgücü var, sürekli iş arıyorlar ve kayıtdışı istihdam artıyor.

- Suriyelilere geçici olmak kaydıyla çalışma izni verilmeli.

- Savaşın bitmesiyle belge iptal edilmeli.

- Çalışan Suriyelilerin sosyal güvenlik masrafını devlet karşılamalı.

- İşyerlerine Suriyeli işçi kotası konmalı.

- Suriye’de yatırımı olan Gaziantepli yatırımcıların durumu belirsiz.

- İhracatçı transit geçişlerde Suriye’yi kullanamıyor maliyet artıyor.

- Suriye’de yatırım yapan Türklerin zararı tespit edilmeli.

- Bu firmalara SGK, vergi, KDV avantajı sağlanmalı.

- Suriye’den transit geçiş yapamayan üretici ve ihracatçılara ek teşvik verilmeli.

- Kaçakçılığın önlenmesi için sıkı takip yapılmalı.

Sağlık

‘Şark çıbanı hortladı kızamık salgını var’

- Toplumu endişelendiren konuların başında sağlık geliyor.

- Hastaneler hasta sayısına yetişemiyor.

- Kaydı olmayanlar sağlık hizmeti almada sorun yaşıyor.

- Gelecek nesiller üzerinde risk yaratan hastalıklar belirdi.

- Çocuk felci yok olmuşken bu hastalık tekrar gündeme geldi.

- Şark çıbanı yeniden ortaya çıktı.

- 2013 yılında en çok kızamık vakası Gaziantep’te görüldü.

- Yanık merkezi ihtiyaca cevap vermekte zorlanıyor.

- Kilis’te ameliyatların yüzde 60’ını yaralılar oluşturuyor.

- Gaziantep’te yoğun bakım ünitelerinin yüzde 40’ında Suriyeli var.

- Hastalar özel hastanelere sevkedilebilmeli.

- Çatışmalarda yaralananlar sınırda oluşturulacak hastanede tedavi edilmeli.

- Suriyeli çocukların tamamı aşılanmalı, riskli bölge çalışmaları yapılmalı.