Türkiye'nin ilk 'eğitimde ayrımcılık' davası

20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü’nde otizmli bir çocuk anayasal hakkı olan eğitimde ayrımcılık yaşadığı için savcılık kapısındaydı.

Umay Aktaş Salman'ın Radikal'deki haberine göre, 5 yıldır müzik eğitimi alan ve piyano çalan 15 yaşındaki otizmli Cem Görkem Gündoğdu, başvurduğu güzel sanatlar lisesinde ilgili yönetmeliğe aykırı olarak özel durumu gözetilmeden akranlarıyla birlikte değerlendirmeye tabi tutulup kazanamayınca ailesi ‘eğitimde ayrımcılık’ davası açılması için savcılığa dilekçe verdi.

24 otizm sivil toplum kuruluşunun yer aldığı Otizm Platformu tarafından desteklenen dilekçe kabul edilirse Türkiye ’de ilk kez ‘eğitimde ayrımcılık davası’ açılacak. Radikal gazetesi Cem Görkem Gündoğdu’nun yaşadığı mağduriyeti ‘Bu yetenekleri görmediler’ başlığıyla duyurmuştu.

3 yaşında otizm teşhisi konulan Cem Görkem Gündoğdu Mersin’de yaşıyor. 5 yıldır piyano eğitimi alıyor. Tutkusu müzik. Bu alanda eğitimine devam etmek istedi ve Nevin Kodallı Güzel Sanatlar Lisesi’ne başvurdu ançak kazanamadı. Kazanamadı çünkü Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre sınav yapılmadı.

Oysa Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nin kaynaştırma eğitimi uygulamaları maddesine göre; kaynaştırma raporlu öğrencilerin başarı değerlendirmelerinin akranlarıyla birlikte değil, özel durumlarına göre yapılması gerekiyor. Görkem’in babası Cezmi Gündoğdu oğlunun uygulanması gereken şartlarda sınava alınmadığını şöyle anlattı:

“Hem sınavdan önce hem de sonra bu çocukla ilgilenecek uzman öğretmenlerimiz yok dediler. Yönetmelik dikkate alınsa ayrı bir sınava girmesi gerekiyor ama diğer çocuklarla aynı sınava tabi tuttular. Yanında rehber öğretmen ile sınava girsin diye dilekçe verdik ama o da olmadı. Ek kontenjan kalınca yine sınava girdi ancak kabiliyetli olmasına rağmen çocuğum başarısız oldu. Kendini ifade edemedi. İki sınav da yönetmeliğe aykırı yapıldı. Sonra milli eğitim müdürlüğüne, valiliğe dilekçe yazdık. Sınav şartları gözden geçirilsin diye. Müfettiş görevlendirildi ama ‘Yapılacak bir işlem yok’ dediler.”

Cem’in ailesi dün oğulları ve onun durumundaki otizmli çocuklar için Çağlayan’daki İstanbul Adliyesi’ne ‘eğitimde ayrımcılık’ davası açmak için dilekçede verdi. Savcılığa verilen dilekçe, ‘sınavların Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde yer alan şartlar sağlanmadan yapıldığı için eğitim hakkının ayrımcılık yapılarak engellendiği, belirtildi.

Otizm Platformu’na bağlı derneklerin de müdahil olarak takip ettikleri dava dilekçesi kabul edilirse, Türkiye’de farklı gelişim gösteren bireyler için ilk kez bir ‘eğitimde ayrımcılık davası’ açılmış olacak.

24 farklı otizm sivil toplum kuruluşundan oluşan Otizm Platformu üyeleri ve otizmli birey aileleri bu arada adliye önünde bir de açıklama yaptı. Açıklamada geçen 2 Nisan’da Otizm Platformu katkılarıyla Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından açıklanan ve Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından da imzalanan ‘Otizm Eylem Planı’nda “MEB, otizmli çocukların meslek, güzel sanatlar ve spor liselerinde kaynaştırma eğitimi almalarını, yetenek sınavları raporları dikkate alınarak yapılmasını sağlamalı” ifadelerinin yer aldığı hatırlatılarak, MEB başta olmak üzere, Otizm Eylem Planı’nda yer alan çalışmaların bir an önce başlatılması için ilgili bakanlıklara ve planın uygulanması için kişisel söz veren Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ’a çağrıda bulundu.

‘MEB’e de tazminat davası açacağız’

Ailenin avukatlığını da üstlenen Otizm Platformu Sözcüsü Avukat Sedef Erken, “Tüm illerden dernekler bu dava için müdahale dilekçeleri verecek. Ayrıca Kamu Denetçisi’ne (ombudsman) başvuracağız. Davadan bağımsız olarak Milli Eğitim Bakanlığı’na da bir tazminat davası açacağız.”

Daha önce Sedef Erken’in oğlu Ozan Barış da ilkokula başlama döneminde bir okul tarafından kabul edilmemişti. Erken’in yaşadığı eğitimde ayrımcılık nedeniyle açmak istediği dava, savcılık tarafından hiçbir hukuki gerekçe gösterilmeden geri çevrilmişti. Ozan Barış’ın davasının halen AİHM’de incelemesi devam ediyor.

Türkiye'nin ilk 'eğitimde ayrımcılık' davası

Otizmli Cem Görkem Gürdoğan, Türkiye'nin ilk 'eğitimde ayrımcılık' davası için başvurdu. Aile, konuyu ombudsmana götürmeye de hazırlanıyor.