Sanat eserleri Nazi Almanyası döneminde Yahudi koleksiyonculardan gasp edilmiş ya da "soysuz" bulunarak toplatılmıştı. Tablolar, 80 yaşındaki Cornelius Gurlitt'e ait apartman dairesinde ortaya çıkarılmıştı. Tabloların söz konusu kişiye koleksiyoncu babası Hildebrand Gurlitt'ten kaldığı belirtiliyor.
Sanat yağmasında Berlin devrede
Münih’te ortaya çıkarılan yüzlerce sanat eserinin sahiplerine iadesi devlet meselesi oldu. Nazi rejimi sırasında gasp edilen eserlerin kaynağını bulmak için harekete geçildi.
Tablolar, Gurlitt'in Münih'in nezih semtlerinden Schwabing'deki dairesinde, geçen yıl şubat ayında vergi kaçakçılığı şüphesiyle başlatılan bir soruşturma kapsamında yapılan aramada ortaya çıkarılmıştı. Toplam değeri 1 milyar euroyu aştığı ileri sürülen koleksiyonla ilgili haber haftalık 'Focus' dergisinde yayınlanınca uluslararası kamuoyunun da ilgisini çekmişti.
TV izlemiyor, İnternet’i bilmiyor…
'Der Spiegel' dergisi muhabiri Özlem Gezer 80 yaşındaki Cornelius Gurlitt’a dört gün boyunca eşlik etti. Gurlitt ile saatlerce söyleşen Spiegel muhabiri, izlenimlerini, "Zaman makinesine girmiş gibi oldum" diye özetledi. Muhabir, Gurlitt’in 1963’ten beri televizyon izlemediğini, "kendi dünyasında, izole ve sessiz sedasız bir yaşam sürdürdüğünü" yazdı. En son 1967’de sinemaya giden Cornelius Gurlitt’in 'internete de yabancı' olduğu belirtildi.
Gurlitt, tablolarına yetkililerce el konulmuş olmasını anlayamadığını belirtti. Cornelius Gurlitt, "Resimlerimi alıp bir bodrum katına tıktılar. Şimdi yalnız kaldım. Ben ölene kadar bekleyebilirlerdi" diye konuştu. Gurlitt, hakkında vergi kaçakçılığı şüphesiyle soruşturma başlatılmasını da haksızlık olarak niteledi. Sanat simsarlığı yapan babası Hildebrand Gurlitt’in Hitler’le gizli bir şekilde mücadele ettiğini savunan Cornelius Gurlitt, "Babam tabloları kurtarabilmek için Nazilerle işbirliği yaptı" iddiasında bulundu.
'Hiçbirini iade etmem'
Savcılığa masumiyetini kanıtlayan yeterince belge verdiğini ileri süren Cornelius Gurlitt, tabloların asıl sahiplerine iadesi talebine, “Gönüllü olarak hiçbirisini iade etmem” karşılık verdi.
Tabloların babası tarafından yasalara uygun şekilde elde edildiğini savunan Gurlitt, “Hayatımda en çok bu resimleri sevdim” dedi.
Gurlitt’in dairesinde bulunan tabloları asıl sahiplerine iade etmek için Bavyera eyalet yönetimi federal hükümet temsilcileriyle birlikte çalışıyor. Soruşturma Augsburg Savcılığı tarafından yürütülüyor. Soruşturmaya paralel olarak kurulan ve uzmanlardan oluşan bir çalışma grubu savcılığa destek veriyor. Bavyera Adalet Bakanlığı eski müsteşarı Ingeborg Berggreen-Merkel komisyonun başkanlığını yapıyor.
Alman makamları ilk etapta toplam 25 çalışmadan oluşan ve aralarında Marc Chagall, Eugène Delacroix, Carl Spitzweg ve Otto Dix gibi ünlü ressamların imzasını taşıyan eserlerin bulunduğu bir listeyi lostart.de internet platformunda yayınladılar. Önümüzdeki hafta listeye 570 parça daha eklenmesi bekleniyor.
Tablolar, Gurlitt'in Münih'in nezih semtlerinden Schwabing'deki dairesinde bundan 20 ay önce ortaya çıkarılmıştı. Alman savcıların konuyu kamuoyuna yansıtmakta gecikmiş olması, uluslararası tepkiye neden olmuştu.
