Devlet 2 yıl içinde köşeyi dönecek!

Türkiye'nin kasası önümüzdeki 2 yıl içinde tabiri yerinde ise tam anlamıyla ihya olacak. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından 2 yıl içinde yapılması planlanan özelleştirmeler ile 30 milyar TL'nin üzerinde bir paranın Hazine'nin kasasına girmesi bekleniyor...

Devlet kaliteyi arttırma, sorunları direk ve hızlı çözüme kavuşturma ve rekabet oluşturma adına birçok alandan elini bir bir çekiyor. Özelleştirme adı altında devredilen ve bir zamanlar atıl durumda olan ya da tam kapasite çalışamayarak istenilen rakamları el elde edemeyen kurumlar özel sektör elinde karlarını ve kapasitelerini arttırarak yeniden can bulurken, ekonomiye de çok büyük katma değer sağlamaya başlıyor.

1985'DEN BU YANA ÖZELLEŞTİRİLENLER..

1985 yılından bu zamana kadar Türkiye'deki 270 kurumun kamu hisseleri, 22 yarım kalmış tesis, 1416 taşınmaz, 8 otoyol, 2 boğaz köprüsü, 120 tesis, 6 liman, şans oyunları ile araç muayene istasyonları özelleştirme kapsamına alındı. Bunların yarısından fazlası özelleştirilirken halen özelleştirme kapsam ve programında ise 21 kuruluş yer alıyor. Bunun yanı sıra, özelleştirme kapsamında 559 taşınmaz, 37 tesis, 2 liman, 8 otoyol, 2 boğaz köprüsü ile şans oyunlarının lisans hakkı da yer alıyor.

50 MİLYAR DOLAR GELİR ELDE EDİLDİ

Özelleştirme çalışmalarının ilk adımının atıldığı 1985 yılından bu yana gerçekleştirilen uygulamaların toplam tutarı ise dudak uçuklatıyor...

Türkiye'de 1986-2003 yılları arasında yaklaşık 8 milyar dolarlık bir özelleştirme işlemi gerçekleştirilirken, ekonomik ve siyasi istikrarın sağlandığı ve özelleştirme konusunda kararlı bir tutumun sergilendiği 2003 - 2013 yılları arasında ise yaklaşık 50 milyar dolarlık özelleştirme geliri elde edildi. 28 yıllık süre zarfında özelleştirme kapsamına alınan kurumların yarısından fazlası toplamda 58 milyar dolar gibi çok ciddi bir rakama özelleştirildi ve bu rakamdan devletin kasasına yaklaşık 35 milyar dolarlık bir para girişi oldu.

ÖZELLEŞTİRMENİN MUHTEŞEM YILI!

Özelleştirme işlemlerinin başladığı 1985 yılından 2012 yılına kadar 8.222 milyon dolar ile özelleştirmede en fazla para 2005 yılında elde edilirken, 2013 yılında ise bu rakam neredeyse ikiye katlanarak 12 milyar 467 milyon dolar seviyelerine yükseldi. 2013 yılının özelleştirme işlemlerinde aslan payı ise TEDAŞ'a ait oldu. Kurumun bünyesinde yer alan Boğaziçi Elektrik Dağıtım, Gediz Elektrik Dağıtım, Akdeniz Elektrik Dağıtım ve Aras Elektrik Dağıtım'ın özelleştirme işlemlerinden Hazine'ye tam tamına 3 milyar 865 milyon 500 bin dolarlık bir gelir sağlanmış oldu.

DEVLER ÖZELE DEVİR İÇİN GÜN SAYIYOR

Hükümet, önümüzdeki 2 yıl içerisinde köprüler, otoyollar, şeker fabrikaları, Milli Piyango İdaresi ve Kalamış Yat Limanı'nın özelleştirme işlemlerini tamamlamayı planlıyor. Türkiye'nin en büyük özelleştirme ihalelerinden olan köprü ve otoyolların 25 yıl süre ile işletme hakkı verilmesi yöntemiyle özelleştirilmesi için yeni strateji belirleme çalışmaları devam ediyor, şans oyunlarında ise 10 yıllığına oyunları oynatma lisansının verilmesi düşünülüyor. Söz konusu ihalelerin 2 yıl içinde yapılması halinde ise devletin kasasına özelleştirmeden 28 yılda toplam giren paranın yarısından fazla bir para girmiş olacak.
Değerleme Uzmanları Derneği Başkan Yardımcısı Ahmet Taşpınar Türkiye'nin gelir anlamında lokomotiflerinden olan köprü ve otoyollar ile Milli Piyango İdaresi'ni değerlendirdi...

KÖPRÜYE 7 MİLYAR DOLAR DEĞER BİÇTİ

Taşpınar, köprü ve otoyollarla ilgili 2011 verileri baz alındığında ortaya yıllık 430 milyon dolar gelir ile 163 milyon dolar gider çıktığını, bu hesap göre ise yıllık kazancın 267 milyon doların civarında olduğunu ifade ederek, 25 yıllık indirgeme, gelişme, enflasyon, yatırım ve yenileme harçları da dikkate alındığında ihalede oluşabilecek yaklaşık değerin 6.5 ile 7 milyar dolar seviyesinde olmasının gerektiğini söyledi.

RAKAM DAHA DA ARTABİLİR

Bu rakama sadece köprü ve otoyollardan geçen 300 milyon araç geliri yönünden bakılıp ulaşıldığını, ancak otoyol kenarlarında ki ticari işletme (Benzin istasyonu, otel vb.) gelirlerinin de bu hesaba yansıtılması halinde değerin daha da artabileceğini söyledi. Taşpınar, paylaşımının sukuk modeli ile yabancı yatırımcılara pazarlanması halinde de mevcut değerlerin daha da yukarı çekilebileceğini sözlerine ekledi.

BAŞBAKAN, KÖPRÜ VE OTOYOLLAR İÇİN VERİLEN RAKAMI AZ BULMUŞTU

Geçtiğimiz aralık ayında köprü ve otoyollar için; tek paket halinde, işletme hakkının verilmesi yöntemiyle ve fiili teslim tarihinden itibaren 25 yıllık süre için gerçekleştirilen özelleştirme ihalesinde en yüksek teklifi 5,7 milyar dolarla Koç Holding AŞ - UEM Grup Berhan - Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı AŞ Ortak Girişim Grubu vererek ihalenin sahibi olmuştu. Ancak Başbakan Erdoğan'ın "Daha yüksek beklentilerimiz var" çıkışından sonra Özelleştirme Yüksek Kurulu ihaleyi iptal etmişti. İhale için yeni tarih ve farklı metodlar üzerinde çalışmalar sürüyor.

ŞANS OYUNLARINA 10 YILLIĞINA 2.5 MİLYAR DOLAR

Milli Piyango İdaresi'nin özelleştirmesinde ise toplam işletme süresinin 10 yıl olduğuna dikkat edilerek, gelirler yönünden de 2012 yılı baz alınıp 250 milyon dolar seviyesinde yıllık bir gelir elde ettiği kabul edilir ise yıllık %14 büyüme oranı kabulü ile mevcut ihalenin ayni koşullar altında yenilenmesi halinde bu değerin 2 ile 2.5 milyar dolar seviyesinde olabileceğini tahmin ettiklerini söyleyen Taşpınar, yine aynı şekilde ihale süresinin 15 veya 20 yıl olarak düzenlenmesi halinde de bu değerin daha da yukarılara çekilebileceğini dile getirdi.

1.6 MİLYAR DOLARIN ALTINDA TEKLİF GELMİŞTİ

Milli Piyango İdaresi için Mayıs 2009'da yapılan ilk özelleştirme ihalesi, tekliflerin ÖİB'in belirlediği 1,6 milyar dolarlık başlangıç tutarının altında kalması nedeniyle iptal edilmişti. Hükümet kanadından birçok ismin gündeme getirdiği şans oyunlarının özelleştirilmesi işlemleri için çalışmalar bu yılsonuna kadar tamamlanacak.

Değerleme Uzmanları Derneği Başkan Yardımcısı Taşpınar, uluslararası yatırımcı açısından her iki ihalede gelir yönünden incelendiğinde karlı yatırımlar olarak dikkatleri çektiğini de aktardı.

2009'DAN BU YANA TEK KURUŞ KAR AÇIKLAMADI

Özelleştirme Yüksek Kurulu'nca (ÖYK) TÜRKŞEKER'in özelleştirme işlemlerinin 2014 yılının sonuna kadar tamamlanması kararlaştırıldı. Türkşeker yüksek maliyetle üretim yapmaktan ve tam kapasite çalışamamaktan ötürü 2009'dan bu yana tek kuruş kar elde edemezken, geçtiğimiz yıl ise 198 milyon lira civarında zarar açıkladı. Kurumun özelleştirilme çalışmalarında, 'blok satış' ve 'Kardemir modeli' tarzında farklı modeller üzerinde çalışılıyor.

DEV MARİNA DA GÖRÜCÜYE ÇIKIYOR

Koç Holding tarafından 15 yıldan bu yana işletilen dev Kalamış Yat Limanı da özelleştiriliyor. Avrupa'nın en değerli yat limanları arasında sayılan ve orta ölçekli aylık ortalama 2 ile 6 bin Euro kira karşılığında 2 bin yatın demirlenebildiği 435 bin m2'lik marinanın değeri, 4-5 milyar dolar olarak tahmin ediliyor.

Kenan Biter / Haber7