Çinli füze şirketi ABD'nin kara listesinde

Türkiye’nin uzun menzilli bölge hava ve füze savunma sistemi ihalesini Çinli CPMIEC kazandı. Ancak yaklaşık 4 milyar dolar değerindeki projeyi ortak üretim yöntemiyle gerçekleştirecek olan şirket, ABD’nin yaptırım listesinde çıktı. Füze sistemi ihalesinde Çinli CPMIEC şirketinin yanı sıra ABD’den Patriot, Rusya’dan S-400 ve Fransa-İtalya ortaklığının geliştirdiği Eurosam Samp-T füzeleri de yarışıyordu. Önceki günkü toplantıda Çinli CPMIEC şirketi tercih edildi. CPMIEC, ABD yönetimi tarafından İran, Kuzey Kore ve Suriye Silahların Yayılmasını Engelleme Anlaşması’nı ihlal ettiği gerekçesiyle yaptırım uygulanan şirketler arasında yer alıyor. ABD, şirkete 2003’te de İran’a silah sattığı gerekçesiyle yaptırımlar uygulamıştı. Kararla ilgili aynı ihalede yer elan ABD’li Patriot füzelerinin üreticisi Raytheon Co RTN.N, kısa süre içinde Türkiye’den konuyla ilgili bilgi almayı beklediklerini açıkladı. Raytheon Sözcüsü Mike Doble, “NATO uzun zamandır Patriot sistemini destekliyor ve beş NATO üyesi ülkede bu sistemi konuşlandırdı. 2012’de Türkiye’nin talebi üzerine bu sistem konuşlandırıldı. Bu güçlü performans düşünüldüğünde bu karar hakkında daha fazla şey öğrenme fırsatına sahip olmayı umuyoruz.” dedi.

Türkiye’nin Çinli şirketi tercih etmesini değerlendiren uzmanlar, Çin’in teknoloji transferi konusunda diğer teklif veren şirketlerden daha açık ve esnek davranmasının seçimde etkili olduğunu belirtiyor. Today’s Zaman ve Savunma dergisi Jane’s Defence yazarı Lale Kemal, kararın ABD yönetiminde ciddi bir rahatsızlığa yol açacağını, ancak iki ülkenin genel ilişkilerinde olumsuzluk oluşturmayı düşünmediğini söyledi. Kemal, “Burada Çin’in iyi teknik teknolojik transfer dahil, Türkiye’ye bu füzelerin üretiminde ileri teknoloji desteği verdiğini öğrendim. Fiyatı da 3 milyarın (dolar) biraz altına indirmiş... Uzun menzilli füze gibi ciddi yatırımlar, ciddi know-how gerektiren bir projede, belki radikal ama böyle bir teknolojik birikimi Türk ekonomisine getiren bir firmanın seçilmesi çok şaşırtıcı olmasa gerek. Erdoğan (bu seçimle) ben Avrupa, ABD’ye muhtaç değilim, bunlar bana teknoloji veriyor diyor.”dedi. Ancak Kemal’e göre ihalenin Çinli şirkete verilmesi kararında geri adım atılması da gündeme gelebilir. Kemal, “Bu firmaya ambargo da bir faktör olarak Türkiye’nin karşısına çıkarılabilir.” dedi.