Kolonoskopiden korkmalı mıyız?

Zaman'ın haberine göre; Kolonoskopi, ucunda soğuk ışık kaynağı ve kamera olan, vücut içerisindeyken temas ettiği dokuya zarar vermeyen esnek bir görüntüleme cihazı. Çapı yaklaşık 15 ile 20 milimetre arasında, uzunluğu ise 140-160 santimetre civarında olan bu alet sayesinde kanser dahil birçok bağırsak hastalığı teşhis edilebiliyor. Gerektiğinde bazı problemlere müdahale bile edilebiliyor. Ancak cihaz makattan bağırsağa ulaştığı için halk arasında pek sevilmiyor, hatta korkuluyor. “Kolonoskopi olursan bağırsağın delinir.” şeklindeki dedikodular sebebiyle ürkütülen birçok hasta pek yanaşmıyor bu uygulamaya. Oysa güvenli ellerde bu risk yok denecek kadar az.

İşlemin riskleri var mı?

Kolonoskopi, genel olarak bu işin eğitimini alan gastroenteroloji uzmanlarının ellerinde güvenli, konforlu, hem tanısal hem tedavi edici bir uygulama. Sadece teşhis amaçlı işleme bağlı perforasyon (bağırsak yırtılması) on bin kişide bir görülüyor. Tecrübeli ellerde bu oranlar daha da düşüyor. Gastroenteroloji uzmanları, kolonoskopi de dahil olmak üzere endoskopik işlemler için ekstradan üç yıl daha eğitim görerek yeterlilik belgesi alıyor. Kolonoskopide sedasyon (ilaçlı uyku hal) uygulanan vakalarda gün içerisinde imza atılması gereken önemli işlerin yapılmaması, yaklaşık 6-12 saat araba kullanılmaması, emziren annelerin 24 saat süt vermemeleri tavsiye ediliyor. İşlemden hemen sonra olan gaz sancıları geçicidir. İşlemden sonra başlayan ve giderek artan ağrı durumlarında perforasyon (yırtılma) riski olacağından mutlaka doktora başvurulmalı.

Kolonoskopi hazırlığı nasıl yapılır?

Hastanın bir ya da iki gün öncesinden sadece sıvı diyet uygulayarak bol miktarda sıvı alması önerilir. Son gün ishal yapıcı ilaçlar verilerek bağırsaklar tamamen boşaltılır. Hastanın yaşı, böbrek hastalığı olması ve diyabete hazırlık için verilecek olan ilaçların belirlenmesinde göz önünde tutulması gereken faktörlerden.

Bağırsakların temizliği önemli

Fatih Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Yusuf Akcan, bağırsaklar tam olarak temizlenmediği takdirde beş milimetrenin altındaki küçük poliplerin gözden kaçırılabildiğini söylüyor. Bu durumda normal bir kolonoskopide bir sonraki kolonoskopi tarihi on yıl sonra kadar olabilecekken, bağırsak temizliği istenen düzeyde olmayan vakalarda bu süre beş yıla kadar düşebiliyor. Bu nedenle hastaların bağırsak temizliği için yapılan önerilere uymaları kendileri açısından önemli.

Kolonoskopinin faydaları

Tüm kolon gözle görülür.

Kanama odakları, ülserler, iltihaplı alanlar, darlıklar, polipler (iyi huylu tümörler) ve kanserler tespit edilir.

Kanamalar durdurulabilir.

Darlıklar genişletilir.

Polipler (iyi huylu tümörler) yok edilebilir.

Gerektiğinde biyopsi alınabilir.
Ne zaman gerekir?

50 yaş üstünde hiçbir şikâyeti olmayan erkek ve kadınlarda kolon kanseri gelişme riski olduğundan kontrol amaçlı yapılması, Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığı tarafından öneriliyor.

Bir türlü geçmeyen kabızlık varsa.

Dışkıda kan görülüyorsa.

Karın ağrısı ile birlikte, kilo kaybı ve sedimantasyon (alyuvarların çökme hızı)yüksekliği varsa.

Dışkıda gizli kan olan ve midesinde bu durumu izah eden bir yarası olmayan kişilerde.

Kolon boyunca polipler görülen bazı sendromlarda.

Poliplere bağlı olmaksızın kolon kanserine yatkınlık gösteren vakalarda.

Kolonoskopiden korkmalı mıyız?

Kolonoskopi, kanser dahil birçok bağırsak hastalığının teşhisinde önemli bir cihaz. Ancak halk arasında yayılan “Yaptırırsan bağırsağın delinir.” dedikodusuyla sürekli ihmal edilen bir uygulama. Kolonoskopi kimlere, ne zaman yapılmalı?