AB’ye ihracat artışı da dış ticaret açığına çare olmadı

Zaman'da yer alan habere göre ; Enerjide dışa bağımlılık ve ara malı ithalatının fazla olması sebebiyle dış ticaret açığı yükseliyor. Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre, 2012’nin Temmuz ayında 8 milyar 5 milyon dolar seviyesinde olan dış ticaret açığı, bu temmuzda yüzde 22,5 artarak 9 milyar 806 milyon dolara çıktı. Yılın ilk yedi ayındaki açık ise yüzde 18,3 arttı ve 60,46 milyar dolara yükseldi. İhracat temmuzda yüzde 2,2 artarak 13 milyar 113 milyon dolar, ithalat yüzde 10 artarak 22,92 milyar dolar olarak gerçekleşti. Temmuzda bir önceki yıla göre gözlenen ithalat artışı ise ihracattan yaklaşık 4,5 kat fazla gerçekleşti. Yüzde 10 artan ithalat, 22 milyar 918 milyon dolar oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranında da gerileme gözlendi. Temmuz 2012’de yüzde 61,6 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, Temmuz 2013’te yüzde 57,2’ye geriledi.

TÜİK verilerine göre Avrupa Birliği’nin (AB) ihracattaki payı 2012 Temmuz ayında yüzde 34,6 iken, 2013 Temmuz ayında yüzde 41,5’e yükseldi. AB’ye yapılan ihracat, 2012 yılının aynı ayına göre yüzde 22,7 artarak 5,45 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ülke bazında Almanya, hem ithalat hem de ihracatta ilk sırada yer aldı. Almanya’ya yapılan ihracat 2012 yılı Temmuz ayına göre yüzde 17 artarak 1 milyar 208 milyon dolar oldu. Buna karşılık bu ülkeye yapılan ithalatta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 30,3 artış yaşandı ve bu kalem 2 milyar 376 milyon dolar olarak gerçekleşti. İthalat kalemlerinde ise dünyanın üretim üssü olarak ifade edilen Çin’in Almanya ve Rusya’dan sonra üçüncü sırada yer alması dikkat çekti. İhracat sıralamasında ilk 4’e giremeyen İtalya, ithalat sıralamasında 1 milyar 278 milyon dolarla 4. sırada yer aldı.

Türkiye’nin cari açığının yeniden tartışılmaya başladığı son günlerde temmuz ayında ithalatı en yüksek fasıl, ‘mineral yakıtlar ve yağlar’ kalemi oldu. 4 milyar 735 milyon dolarlık ithalatın yapıldığı kalemi, 2 milyar 705 milyon dolarla ‘kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler, bunların aksam ve parçaları’ takip etti. Sıralama şu şekilde sürdü: ‘Motorlu kara taşıtları ve bunların aksam parçaları’ 1 milyar 741 milyon dolar, ‘kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası’ 1 milyar 723 milyon dolar. Fasıllar düzeyinde en büyük ihracat, 1 milyar 605 milyon dolarla ‘motorlu kara taşıtları ve bunların aksam parçaları’ kaleminden geldi. Bunu 1 milyar 121 milyon dolarlık ihracata sahip ‘kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler, bunların aksam ve parçaları’ takip etti. Ardından ‘örme giyim eşyası ve aksesuarı 867 milyon dolar, ‘elektrikli makine ve cihazlar, ses kaydetme verme, televizyon görüntü-ses kaydetme verme cihazları, aksam parça aksesuarı’ 856 milyon dolarla listede yer aldı.

Dış ticaret verilerini değerlendiren Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Türkiye açısından önemli konulardan birisinin pazar çeşitlenmesi olduğunu söyledi. Bu sayede 2009-2012 döneminde toplam 43,6 milyar ek ihracat yapılabildiğini vurgulayan Çağlayan, “Bugün de Ortadoğu hariç tüm bölgelere ihracatımızın artışta olduğunu görüyoruz. Artış oranları Afrika’da yüzde 16,6, Uzakdoğu’da yüzde 27,4, Güney Amerika’da yüzde 10,7, Kuzey Amerika’da yüzde 6,3 ve AB’de yüzde 22,7.” dedi. AB’ye yapılan ihracatın yüzde 22,7 artmasının önemli bir gelişme olduğunu vurgulayan Çağlayan, Avrupa’da krizin sona erdiğini söyleyememekle birlikte kötüye gidişin bittiğini kaydetti. Çağlayan, AB’ye ihracatın, bu bölgedeki toparlanmadan daha önce artmaya başlamasının önemine işaret etti.

İran ve Rusya’ya ihracatta büyük düşüş

TÜİK’in açıkladığı verilerde en dikkat çekici dış ticaret değişikliği İran’a ait. Temmuz 2012’de en fazla ihracat yapılan ülke olan İran, yüzde 82,6’lık düşüşle bu sene aynı dönemde sekizinci sıraya geriledi. İhracat artışlarında ise Birleşik Arap Emirlikleri’ne yüzde 30, global ekonomik krizin etkilerini üstünden atmaya çalışan İspanya’ya ise yüzde 28,2 ihracat artışı oldu. İthalat oranlarında en büyük düşüşü İsviçre yaşadı. İsviçre’den 2012 Temmuz ayında yapılan ithalat bu sene aynı dönemde yüzde 34,6 düşüş yaşayarak 757 milyon 263 bin olarak gerçekleşti. Rusya ve ABD’den yapılan ithalat rakamlarında da yüzde 10’a yakın düşüş gözlendi. İlk 10’daki en büyük ithalat artışı ise yüzde 25,4 ile Çin’e oldu. Almanya yüzde 22,8 ve İspanya yüzde 21,7’lik ithalat artışıyla dikkat çekti.