Özelleştirmede tarihi rekor

Türkiye'nin 1986 yılında başlayan özelleştirme sürecinde bugüne kadar 56,6 milyar dolarlık özelleştirme gerçekleştirilirken, bu yıl 21 Ağustos'a kadar gerçekleştirilen özelleştirme uygulaması tutarı büyük bölümü enerji sektöründe olmak üzere toplam 13,3 milyar dolar ile rekor düzeyde gerçekleşti.

TOPLAMDA 48 MİLYAR DOLAR

Bu yıl içinde satış devir işlemi gerçekleşen özelleştirme işlemleri ise 10,6 milyar dolara ulaştı. İlk 8 ayda Salıpazarı Liman Sahası'nın da içinde bulunduğu onay aşamasını bekleyen bazı özelleştirmelerin toplam bedeli 941 milyon dolar ve içinde Toroslar EDAŞ'ın da bulunduğu sözleşme imza aşamasında olan kuruluşların toplam özelleştirme değeri de 1,8 milyar doları buluyor.

27 YILLIK SERÜVEN

Türkiye'nin 1986 yılında başlayan özelleştirme serüveninde 2002 yılına kadar toplam 8 milyar dolarlık özelleştirme gerçekleştirilirken telekom, bankacılık, enerji ve limanlar gibi sektörlerin ön plana çıktığı pek çok sektörde 2003 yılından bugüne kadar toplam 48.6 milyar dolarlık özelleştirme gerçekleşti.

- Özelleştirmede son yıllarda özellikle liman sektörü de ön plana çıktı. TCDD'ye ait limanlardan, Mersin Limanı 2007 yılında, Samsun ve Bandırma Limanı 2010 yılında, İskenderun Limanı 2011 yılında işletme hakkının verilmesi yöntemiyle 36 yıl süre ile özelleştirildi ve bu ihalelerden 1,43 milyar dolar gelir elde edildi.

- Özelleştirilen Mersin, Samsun, Bandırma ve İskenderun limanlarında ise 2012 yılı sonuna kadar özel sektör tarafından 307 milyon dolar yatırım gerçekleştirildi. Bu limanlarda elleçlenen yük miktarı ise Mersin'de yüzde 29,3, Samsun'da yüzde 115,8, Bandırma'da yüzde 16,3 ve İskenderun'da yüzde 0,6 arttı.

- Son olarak Salıpazarı'nın 16 Mayıs'ta yapılan ihalesinde alınan en yüksek teklif 702 milyon dolar ile Doğuş Grubu tarafından verilirken devir için ÖYK onayı bekleniyor.

Elektrik sektörüne önem

Üretim tarafında ise Limak Grubu'nun 105 milyon dolarla devraldığı Hamitabat Doğalgaz Santrali'ne birkaç yıl içerisinde 500 milyon dolarlık yatırım yapması öngörülüyor. Enerji Bakanı Taner Yıldız, geçen hafta yaptığı açıklamada önümüzdeki elektrik üretim özelleştirmelerinden de 13 milyar dolarlık gelir hedeflediklerini söyledi.

Enerjide kayıp-kaçak azaldı

Sektörel bazda bakıldığında 2013 yılında elektrik dağıtım ve üretim özelleştirmeler ön plana çıktı. Özellikle tahsilat oranlarının düşük kaldığı ve yüksek kayıp kaçak oranları nedeniyle etkin ve verimli işletilemeyen elektrik dağıtım şirketleri TETAŞ'tan aldıkları enerji bedelinin tamamını ödeyemeyip borç yükünün artmasına ve enerji KİT'leri arasında nakit akışı sorununa sebep olurken bu sorumluluk özelleştirmelerle birlikte özel sektöre devredildi. Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği'nin (ELDER) verilerine göre, son iki yılda kayıp kaçak oranlarındaki azalış 10 milyar kWh civarında, bunun parasal karşılığı ise 2 milyar TL'yi buluyor. Enerji alım bedellerinin yüzde 100 oranında ödenmesi kamu enerji üretim şirketlerinin de finansman yükünü ortadan kaldırdı ve bütçeye sağlanan kaynak yıllık 5-6 milyar TL oldu. EPDK mevzuatına göre şirketlerin yatırım tutarları da yaklaşık 2,5 kat arttı.

Özelleştirmede tarihi rekor

Türkiye son yıllarda gösterdiği özelleştirme hamlelerini bu yıl da sürdürüyor. İlk 7 ayda 13 milyar dolarlık özelleştirme uygulamaları ile rekor kırıldı. Sektörel bazda ise 2013 yılında elektrik dağıtım ve üretim özelleştirmeleri ön plana çıktı.