Dolar uçtu Borsa çakıldı

Amerikan Merkez Bankası’nın tahvil alımını bu yıl içinde azaltmaya başlayacağı, FED Açık Piyasa Komitesi FOMC toplantı tutanaklarının önceki akşam açıklanmasıyla açığa çıktı. 10 yıllık Amerikan tahvillerinin faizini yükselten bu gelişme, gelişmekte olan ülke piyasalarını olumsuz etkilerken, doların değerini artırdı. FED dalgası Türkiye’yi de sarstı. FED’in aylık 85 milyar dolarlık alım tutarını düşürecek ve 2014 ortalarında da sonlandıracak olmasının etkisiyle Borsa İstanbul dün yüzde 2,02 puan kayıpla 68.300 puandan kapandı. Önceki gün de Borsa yüzde 3,46 düşmüştü.

Zaman'ın haberine göre; Dolar/TL dün tarihî zirve olan 1,9920 lirayı görürken günü 1,9895 TL’den kapattı. Döviz sepeti 2,3222 ile yeni rekora ulaşırken, 10 yıllık tahvilin bileşik faizi yüzde 10 seviyesini gördü. Merkez Bankası önceki gün uygulamaya koyduğu günlük 100 milyon dolarlık döviz satım ihalesi uygulamasını dün revize etti. Merkez Bankası, günlük döviz satış tutarını her gün 10.30’da açıklayacağını ve bu tutarı gerekli görülmesi halinde gün içinde bir kereyi aşmamak kaydıyla yukarı yönlü güncelleyebileceğini ilan etti. Bu açıklamanın ardından Merkez’in dünkü döviz satış tutarı 350 milyon dolar oldu. Bu müdahaleye rağmen dolar 1,9920 lirayı görerek 2 lira yaklaştı.

MERKEZ, FAİZ ARTIRABİLİR

Reuters haber ajansına konuşan ekonomistlere göre artan döviz müdahalelerinin tansiyonu düşürmemesi halinde TCMB’nin, Para Politikası Kurulu PPK’yı acil toplantıya çağırması bekleniyor. Döviz satışına rağmen gelişmekte olan piyasalarda satış baskısının yüksek olması, kur ve sepetin rekor seviyelerden uzaklaşmasına izin vermiyor. PPK, 20 Ağustos’ta açıkladığı kararlarında politika faizini ve faiz koridorunun alt bandını değiştirmezken, koridorun üst bandını 50 baz puan artırarak yüzde 7,75’e çıkardı; ancak piyasa yapıcı bankalara yaptığı fonlama faizini yüzde 6,75’te bıraktı. Ekonomistler, iki yıllık ve 10 yıllık gösterge tahvil faizlerinin yüzde 9,5-10 seviyesinde olduğu bir dönemde yüzde 4,5 olan politika faizi ve yüzde 7,75 olan gecelik borç verme faizi ile uyumsuzluğa işaret ediyor. Kıdemli bir ekonomist, “Önceliğin döviz satışları olması makul. Çünkü bunun için PPK’nın toplanmasına gerek yok. Ancak tansiyon sürerse faiz tarafında adım atmak gerekir ki o zaman PPK’nın acil toplantıya çağrılması gerekiyor. PPK faiz koridorunun üst bandını yeterince artırırsa bu yatıştırıcı olabilir, ancak sonrasında da politika faizinin de uyum sağlaması gerekiyor.” dedi. İş Yatırım ekonomisti Burcu Ünüvar, “Piyasa 4 Eylül’de Ankara’da gerçekleşecek TCMB’nin banka ekonomistleri ile toplantısı öncesinde olağanüstü PPK toplantısı beklentisine girebilir.” dedi. Finansbank başekonomisti İnan Demir dün yayınladığı notta, “Önümüzdeki aylarda üst bantta daha faiz artırımı bekliyoruz ve gecelik borçlanma faizinin yüzde 9’a çıkacağını öngörüyoruz.” ifadesine yer verdi.
Merkez için 2 TL kritik eşik

Dövizdeki yükselişi önlemek için günlük döviz satışını en az 350 milyon dolar olarak açıklayan Merkez Bankası, doların 2 lira psikolojik sınırını aşmasını istemiyor. Bunun için döviz satan Merkez’in kasasında yaklaşık 130 milyar dolarlık döviz ve altın mevcut. Merkez Bankası verilerine göre 7 Ağustos’ta 107,83 milyar dolar olan brüt döviz rezervi 16 Ağustos itibarıyla 109,25 milyar dolara yükseldi. Altın rezervleri 16 Ağustos itibarıyla 20,73 milyar dolar olurken, toplam rezervi 129,98 milyar dolar olarak gerçekleşti. 7 Ağustos’ta Merkez’in altın rezervleri 20,99 milyar dolar, toplam rezervleri ise 128,82 milyar dolar seviyesindeydi.