Hakkını arayan hastaya ‘kara liste’ cezası

Muayene fark ücreti konusunda SGK’nın belirlediği miktarın çok üstünde para alan bazı hastaneler vatandaşı mağdur ediyor. Şikâyet edilmesi halinde SGK, hastaneye ceza kesiyor. Bundan sonrası ise hasta için farklı bir çileye dönüşüyor. Böbrek nakil hastası Serpil Çanakçı’nın başına gelenler bu mağduriyetin dikkat çekici örneklerinden. Çanakçı, fazla para tahsil edildiği gerekçesiyle İstanbul Kadıköy’deki bir özel hastaneden bin lirasını geri aldı. Ancak bu hak arayışı ona pahalıya patladı. Aynı hastaneden kontrol için telefonla randevu isteyen Çanakçı’ya, bir aydır ‘randevular dolu, bilgisayar dondu, teknik servisle görüşüyoruz’ gerekçesiyle randevu verilmiyor. Aynı dakikalarda farklı bir hasta aradığında hastanenin aynı bölümünden randevu alabiliyor. Nitekim Çanakçı’dan birkaç dakika sonra hastaneyi arayan muhabirimiz rahatça randevu aldı. Kara liste şikâyetlerinin artarak devam ettiğini söyleyen Hasta Hakları Dernekleri, “Hastaneler, hakkını arayan hastayı sorun olarak görüyor ve randevu vermiyor.” diyor. Hastane yetkilileri ise aramamıza rağmen konuyla ilgili açıklama yapmaktan kaçındı, durumu inceleyeceklerini söylemekle yetindi.

Zaman'da yer alan habere göre; SGK’nın koyduğu kurallara göre özel hastaneler vatandaştan en fazla devletin ödediği paranın yüzde 90’ına kadar ilave fark ücreti alabiliyor. Fakat bazı hastaneler buna uymayarak fahiş fiyatlarla vatandaşı mağdur ediyor. SGK da bu durum şikayet edilmesi halinde hastanelere ceza kesiyor. Türkiye’de özel hastanelerde yılda 60 milyon poliklinik hizmeti ve bir buçuk milyon ameliyat gerçekleştiriliyor. Devlet tarafından özel hastanelere yılda ortalama 6 milyar lira ödeme yapılıyor. Vatandaşın buna ek olarak da cebinden özel hastanelere fark ücreti olarak yaklaşık 15 milyar liraya yakın para çıkıyor. Bazı özel hastaneler ise gereğinden fazla fark ücreti isteyebiliyor.

Bu mağduriyetlerden birini emekli memur Serpil Çanakçı yaşadı. Geçtiğimiz yıllarda İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi’nde böbrek nakli operasyonu yapılan Çanakçı, taburcu olduktan sonra takiplerinin yapılması ve diğer rahatsızlıklarının tedavisi için evinin yakınındaki özel bir hastaneye gitmeye başladı. Bu süreçte kendisinden Kadıköy’de gittiği özel hastanenin fazla fark ücreti alındığını tespit eden Çanakçı, başvuru yaparak hakkını aradı. Sonunda bin liraya yakın fazla fark ücretini hastaneden geri aldı. Fakat bu hak arayışı Çanakçı’yı mağdur etti. Son birkaç aydır Çanakçı’ya grubun tüm hastanelerinin işleyişini planlayan merkezî telefon sisteminden randevu verilmemeye başlandı. Her seferinde ‘randevular dolu, sistem tıkalı, ekran dondu’ gerekçeleri öne sürüldü. Farklı hasta ismiyle aradığında ise randevu çok rahat bir şekilde alınabiliyor. Sadece hakkını aradığı için mağdur edildiğini söyleyen Çanakçı, “Hastanedeki yetkililer randevu alamıyorsanız başka hastaneye gidin, diyor. Yani açıkça size bakmak istemiyoruz, diyorlar. Sağlık hakkımı engelliyor.” ifadelerini kullandı. Açıklama yapmaktan çekinen hastane yetkilileri ise konuyu inceleyeceklerini söylemekle yetindi.

Hakkını arayan vatandaşa randevu vermeme meselesinin son dönemde arttığını söyleyen Hasta Hakları Aktivistleri Derneği Başkanı Orhan Demir, “Hastaneler, ‘Hastaya bakamıyorum’ diyemez. Borçlar Kanunu ile Ticaret Kanunu’na göre bu suç. Bunun ötesinde hasta haklarına aykırı. Fakat özel hastaneler vatandaşı ya istediğim parayı verirsin ya da sana bakmam, diyebiliyor.” şeklinde konuştu.

Vatandaş fazla fark ücreti ve kötü muameleden şikayetçi

Sağlık hizmetlerine erişim her geçen gün artarken vatandaşın şikayetleri de aynı oranda yükseliyor. Son üç yılda Türkiye genelindeki kendisine gelen şikayetleri değerlendiren Hasta Hakları Aktivistleri Derneği toplam bin 900’e yakın başvuruyu sınıflandırdı. Yapılan çalışmada gelen 786 şikayet yani yüzde 42’lik kısmı, sağlık kuruluşlarındaki kötü muamele ve hizmetten faydalanamama oluşturdu. İkinci sırada ise 438 şikayetle (yüzde 29) özel hastanelerin aldığı fazla fark ücreti yer aldı. Hastalar acil hastalardan para alınmasından ve polikliniklerde fazla fark ücreti istenmesinden de şikayetçi.