Alkol ve uyuşturucu bağımlılarına sınırsız tedavi hakkı

Yeni süreçte kanser ve organ nakli hastalarında olduğu gibi hizmet başı ödeme modeline geçildi. Bugüne kadar maliyeti sınırlı ölçüde karşılanan bağımlının tedavisinde ne kadar masraf çıkarsa hepsi ödenecek. Bu durum sayıları yetersiz olan AMATEM’lerin (Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi ve Eğitim Merkezleri) dışında kamu ve özel hastanelerin de bağımlılıkla mücadeleye katılmasını sağlayacak. Tedavi sürecinin meşakkatli, gelirin az olmasından dolayı kamu, üniversite ve özel hastaneler bu tedaviyi tercih etmiyordu. Diğer yandan Sağlık Bakanlığı Bağımlılık Yönetmeliği’nde de sona yaklaşıldı. Yönetmelikle AMATEM’lerde mevcut bir aylık arındırma ve ilaç tedavisine ek olarak 15 ay devam edecek sosyal rehabilitasyon ve ömür boyu takip yapılacak. Söz konusu hamlelerle hastanelere, “Yeter ki bağımlıyı kurtarın, tüm tedavi masrafları ödenecek” mesajı veriliyor. Türkiye’de bir yılda 200 binden fazla kişi AMATEM’lere bağımlılık tedavisi için başvuru yapıyor.

Çağlar Avcı'nın Zaman'daki haberine göre özellikle alkol ve madde bağımlılarının tedavilerinde hizmet başı ödeme sisteminin getirilmesi 2. ve 3. basamak özel ve kamu hastanelerinin bu hastalara daha çok yönelmesini sağlayacak. Mevcut durumda bağımlıların tedavileri 2 özel ve 22 AMATEM’de yapılmaya çalışılıyor. Tedavi sürecinin meşakkatli, maddi gelirinin az olmasından dolayı kamu, üniversite ve özel hastaneler bağımlılık tedavisini çok fazla tercih etmiyor. Yeni süreçte hastaneler kendilerine gelecek her bağımlı için yapacağı tüm test, tahlil, ilaç tedavisi gibi uygulamaları ayrı ayrı faturalandırabilecek. Bu da hastanelerin hastaları kabul etmelerini ve bunlar için yatırım yapmalarını kolaylaştıracak. Devlet özellikle bu hastaların tedavilerine başlamama ve başladıkları tedavileri yarıda bırakma gibi problemlerini ortadan kaldırmak istiyor. Hastanelere, “Yeter ki bağımlıyı kurtarın, tüm tedavi masrafları ödenecek.” mesajı veriyor.

Sağlık Bakanlığı’nın üzerinde birkaç yıldır çalıştığı ‘Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezleri Yönetmeliği’nde ise sona yaklaşıldı. Madde bağımlılara ‘ömür boyu tedavi desteği’ sağlayacak yönetmelikle hastalar tedavi sonrası da takip edilecek. Yönetmelikle AMATEM’lerde mevcut bir aylık arındırma ve ilaç tedavisine ek olarak 15 ay devam edecek sosyal rehabilitasyon süreci ve ömür boyu takip başlayacak. Yönetmelikle hem bağımlı hem de ailesi sürece dahil edilecek. Kişi hastalığını tanıyıp korunmanın yollarını öğrenirken, aileye de ‘hastalığın süreci, bağımlıya nasıl davranılması gerekir’ gibi bilgiler verilecek. Bağımlının maddeyi bıraktıktan sonra sosyal ve özel yaşamında oluşan boşluk en aza indirilecek.

Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi’nin (TUBİM) uyuşturucu madde bulundurma-kullanma suçlarıyla ilgili yüz yüze görüşme tekniği ile yaptığı çalışma insanların yeterli tedavi görmediğini gösteriyor. 2010 yılında yapılan ve 2 bin 594 kişiyi kapsayan anket çalışmasına göre madde kullanıcılarının yüzde 84,4’ü ‘Daha önce tedavi gördünüz mü?’ sorusuna hayır cevabı veriyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre tedavi merkezlerine başvuranların yüzde 57,14’ü önceden tedavi gördüğünü, yüzde 41,38’i ise daha önce hiç tedavi görmediğini belirtiyor. Türkiye’de yılda 200 binin üzerinde insan alkol ve madde bağımlılığı tedavisi görüyor. TUBİM verilerine göre bu zamana kadar tedavi gören en küçük bağımlının yaşı 11, en büyüğü ise 65. Türkiye’de tedavi görenlerin yüzde 11,67’si maddeyi 15 yaşından daha küçükken kullanıyor.