4 ülkedeki Kürt ve Zaza nüfusu

Ortadoğu'daki Kürt hareketinin güncel kodlarını daha iyi analiz edebilmek için bölgedeki nüfus denklemine dikkatli bakmak gerek. Star yazarı Yağmur Atsız, Irak, İran, Suriye ve Türkiye'deki Kürt ve Zaza nüfusuna ilişkin önemli rakamlar verdi. Atsız; Türkiye, İran, Irak ve Suriye'de 20/25 milyon arası Kürt ve Zaza yaşadığını yazdı.

İŞTE ATSIZ'IN O YAZISI

Bir süredir Ortadoğu'nun yeniden şekillenmesi konusu gazetelerimizde geniş yer bulmaya başladı. Benim de öteden beri bilhassa üzerinde durduğum meselerden biri şimdi olayların gelişmesi bakımından gitgide öncelik kazanıyor.

Problem Kürdlerin gelecekdeki statüsü etrâfında döndüğü için bu yazıda nüfus noktasına değinmek istiyorum. Epeyi muğlâk bir konu. Ben değişik yerlerde 15/16 milyonla 30/35 milyon arası değişik rakamlara rastladım. Hattâ bir keresinde 40 milyon gibi insana "elinsâfü nısfü-d-dîn" dedirtecek bir sayıya bile! Bu nisbî karışıklığa yine nisbî bir son vermek amacıyla Kürdlerin yurdunu teşkîl eden dört ülkedeki nüfuslarını, o ülkelerin toplam nüfusları, yüzölçümleri ve ferd başına yıllık ortalama gelirleriyle berâber derli toplu vermek istiyorum.

Lütfen bu iyiliğimi unutmayın ve ileride müzâyakaya düşersem beni nâmerde muhtâc eylemeyin!

TÜRKİYE:

Yüzölçümü: 779.452 km2 (dünyâ sıralamasında 36.) Başka ciddî kaynaklar 814.578 km2 ile Türkiye'yi 34. sıraya
yerleştiriyorlar. Taaccüb! 35.126 km2 fark da sırf göllerle îzâh edilmez ki!!!
Nüfus: 75.650.000 (yüzde 80 kadarı kavmen Türk, dünyâ sıralamasında 18.)
Kürdler: 12/14 milyon (3 milyondan biraz fazlası Zaza)
Ferd başına yıllık ortalama gelir: 10.410 Dolar (2011 Yılı, bugün yaklaşık 11.500 Dolar)

SÛRİYE:

Yüzölçümü: 185.180 km2 (dünyâda 87.)
Nüfus: 20.820.000 (yüzde 89 Arab, dünyâda 56.)
Kürdler: 1 milyon 150.000 (300.000 kadarı Zaza)
Ferd başına yıllık ortalama gelir: 2.750 Dolar (2011, bugün yaklaşık 3.000 Dolar)

IRAK:

Yüzölçümü: 438.317 km2 (dünyâda 58.)
Nüfus: 32. 962.000 (yüzde 80 Arab, dünyâda 39.)
Kürdler: Yaklaşık 4 milyon (yarım milyon kadarı Zaza)
Ferd başına yıllık ortalama gelir: 2.640 Dolar (2011, bugün 3.000 Dolara yakın)

İRAN:

Yüzölçümü: 1.648.195 km2 (dünyâda 17.)

Ferd başına yıllık ortalama gelir: 4.520 (2009, bugün yaklaşık 5.000 dolar)
Görüldüğü üzere Türkiye ile bu komşuları arasında ekonomik zâviyeden bayağı büyük farklar var. "Petrol zengini" (!)
İran ve Irak ile "petrol yoksulu" Türkiye arasındaki farklar dahî şâyân-ı dikkat. Bu durum, en büyük zenginliğin insan
beyni olduğu iddiasını da doğruluyor. Gerçi o bakımdan da henüz çok eksiğimiz var ama herşey gibi bu da nisbî.

Ortadoğu'daki muhtemel değişikliklere gelince:

Okuyucularım muhtelif vesîlelerle bu husûsa dikkati çekdiğimi hatırlayacaklardır. Bu sınırların 1918'de İngilizler ve biraz da Fransızlar tarafından masa başlarında elde kurşunkalem bütün bölge halkına saygısızca çekildiğini defâlarca
belirtdim.

O sebeble bugün yaklaşık 20/25 milyon Kırmançi ve Zaza dört devletin vatandaşları olarak yaşıyorlar. İran'daki 30 milyon kadar Türk târihen İranlıdır. Türkiye'nin onlarla politik bir bağlantısı yok.

Fakat Sûriye ve Irak'dakiler Osmanlı İmparatorluğu'nun teb'ası olarak bizden zorla ayrılmış yurddaşlarımızdır. Hemen tamâmı Kürdlerle iç içe yaşamakdadır.

Eğer yakın bir gelecekde bir Kürd politik formasyonu, meselâ şu veyâ bu şekilde bir Kürd devleti kurulacaksa, ki gidiş o gidiş, gerek bu devletin gerekse onun sınırları içinde kalacak gibi görünen Türklerin Türkiye ile "çok özel" münâsebetleri olması tabiidir. Ama bunu da bir başka yazıda ele alalım.

4 ülkedeki Kürt ve Zaza nüfusu

Türkiye, Suriye, Irak ve İran'da ne kadar Kürt ve Zaza yaşıyor...