Faiz oranları kahvaltıda konuşulmuş

Rekabet Kurulu'nun (RK), 12 banka hakkında mevduat, kredi ve kredi kartı hizmetlerinde faiz oranı, ücret ve komisyonların birlikte belirlenmesi konusunda anlaşma veya uyumlu eylem içerisinde bulundukları tespitiyle verdiği cezaların gerekçeli kararını açıkladı.

Kurulun hazırladığı raporda yer alan bilgilere göre Yapı Kredi Bankası Genel Müdürü Faik Açıkalın, Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, Akbank Genel Müdürü Zafer Kurtul, Yapı Kredi Bankası’nda bir sabah kahvaltısında buluşup mevduat faizlerinin ortaklaşa düşük belirlenmesi konusunda anlaşıyor.

Tatilde olduğu için kahvaltıya katılamayan İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince ise “Kalbim sizinle” mesajı yolluyor. Toplantının ardından ele geçirilen e-postalarda söz konusu 4 banka dışında Ziraat, Halkbank ve Vakıfbank’ın da anlaşmaya dahil olduğu ve ortaklaşa müşterilere düşük mevduat faiz verdikleri tespit ediliyor.

BAŞKANIN KARŞI OYU

Kurumun internet sitesinde yer alan 168 sayfalık karar, RK'nın soruşturmaya dayanak oluşturduğu yerinde inceleme sonuçları, e-posta yazışmaları, gizli müşterilerden elde edilen delillerin yanı sıra sonuç, karşı oy ve farklı oy gerekçelerini de kapsıyor. Rekabet Kurumu Başkanı Nurettin Kaldırımcı'nın karşı oy verdiğinin görüldüğü kararda, Kaldırımcı'nın görüşü şu şekilde yer aldı:

İDARİ PARA CEZASI İSTEMİŞ

'Bu kategoride tanımlanan bankalar arasında ilgili piyasalardaki ağırlığı ve belirleyici gücü açısından Türkiye İş Bankası'nın yer almaması gerektiği ve ayrıca ilgili piyasanın ve teşebbüslerin özellikleri göz önüne alındığında bu gruptaki diğer bankaların rekabeti ihlal etmedikleri düşüncesindeyim.

Kamu bankalarına, elde edilen bilgi ve bulgular ile ihlalin mahiyeti dikkate alınarak diğer ihlaller kategorisinde en fazla yüzde 0.5 ve diğerlerine de en fazla yüzde 1 idari para cezası uygulanması; yüzde 0.6 ve yüzde 0.3 oranında ceza verilen bankalara ise ilgili piyasa özellikleri ve teşebbüslerin piyasadaki konumları nedeniyle hiç ceza verilmemesinin uygun olacağı kanaatini taşıyorum.'

'Birlikte karar verelim'

VAKIFBANK'ta Kaynak Yönetimi Müdürü (…..) tarafından Hazine Başkanlığı'ndan ve Yatırım Bankacılığı Başkanlığı'ndan sorumlu GMY (…..) gönderilen (…..)' konulu iç yazışmaya RK raporunun 14. belgesinde yer verildi:

'(…..) halka arzdan elde edilen para için mevduat soruyor miktarı (…..) TL olarak sordular. 1 ve 2 ay için oran istiyorlar. Ziraat ve Halk'a da sormuşlar onlarla anlaşıp belli bir kısmını alayım mı yoksa hepsini fiyatlar mıyız yalnız bu firma aldığı oranları karşı tarafa da söylüyor onu da belirteyim.'

(…..) tarafından aynı tarihte gönderilen cevapta ise, 'Günaydın, anlaşıp bir kısmını almaya çalışalım.'

'Sohbet ortamında konuşalım'

YKB Yönetim Kurulu Murahhas Üyesi ve GM'si (…..) tarafından İŞ BANKASI Yönetim Kurulu üyesi ve GM'si (…..), AKBANK Yönetim Kurulu Üyesi ve GM'si (…..) ve GARANTİ Yönetim Kurulu Üyesi ve GM'si (…..) gönderilen 'Yapı Kredi'de kahvaltı?' konulu 'gizli' olduğu belirtilen elektronik postada bankalar arası samimiyet dikkat çekti.

'Dün (…..) ile bir vesile ile beraberken yakın bir zamanda bir araya gelmemizde yarar olduğunu düşündük. Özellikle artan maliyet baskısı, düzenleyici kurumların bazı işkollarımıza

bakışı ve küresel gelişmelerin çok da ümit verici gelişmediği bir ortamda dördümüzün bazı konuları bir sohbet ortamında konuşmamızın yararlı olacağını düşündük. … 3 Temmuz perşembe (alternatif 1 Temmuz Salı) 7.30-9.00 programınıza uygun mudur?...'

Gizli anlaşmalarını bile bozmuşlar

Bankaların daha önce toplu sms atma konusunda anlaştıkları ancak buna sonradan uymadıkları ilgili raporda 9. maddede şu şekilde yer aldı: 'Ing Bank refinansman smsleri' konulu e-postada; 'Ingbank konut kredisi olsun olmasın elinde datası bulunan bütün müşterilere sms le refinansman talep mesajı gönderiyor. Hatırladığım kadarı ile bankaların bu konuda kendi aralarında karar aldıklarını ve mesaj göndermeyeceklerini belirtmiştin.'

Aynı tarihte (…..) tarafından (…..) gönderilen cevabi e-postada 'Böyle bir centilmenlik kararı var mı bankalar arasında?' sorusu soruluyor. (…..) tarafından gönderilen 24.10.2009 tarihli cevapta ise, 'Önce İş Bankası sms yöntemi ile refinansman mesajı attı. Bu işlemi diğer bankalarda uygulamaya başlayınca böyle bir kararı aldıklarını biliyoruz. Biz de ilk günden tüm data ve sms mesajını hazırladık. Ancak kendi kendimizi baltaladığımızı düşündüğümüzden ve diğer bankaların da mutabakatı ile uygulamadık. Ing şu anda gönderiyormuş. Bir sapma var kısacası.'

Centilmenlik teklifi

YKB'de yapılan incelemede elde edilen, 04.07.2008 tarihinde Hazine Yönetimi Sabit Getirili Menkul Kıymetler Grup Başkanı (…..) tarafından bilgi verilen 'YTL mevduat fiyatlaması hk.' konulu iç yazışmada: 'YTL Mevduat fiyatlaması ile ilgili kısa bilgi vermek istiyorum. Dün Garanti Bankası bizi arayarak aylık vadede %20 faiz için centilmenlik anlaşması teklifinde bulunmuştu. Bugün aylık vadede, özellikle sorun yaşanabilecek büyük montanlı işlem olmamasının verdiği avantaj ile, bu faiz oranının üzerinde faizi ykb olarak telaffuz etmedik. Ancak sabah itibariyle Akbank'tan bu vadede % 20,60 faizi duyduk. Geçiş günü olması sebebiyle, iletişimdeki aksama olmuş olabilir. Bugün (…..) Bey aracılığı ile iletilen konuya istinaden, genel müdürler düzeyinde anlaşma olduğunun teyit edilmesinin ardından, p.tesi gününden itibaren, faiz oranı olarak bu limite sadık kalmaya devam edeceğiz. ...

Toplam 1.12 milyar TL ceza

2007-2011 dönemini kapsayan soruşturma ile ilgili 8 Mart'ta verilen kararda; 12 bankaya toplam 1.12 milyar lira ceza kesilmiş, ancak soruşturma raporundaki kartel iddialarını kabul etmemişti.

Soruşturmada en yüksek ceza 213.4 milyon lira Garanti Bankası'na verilirken, Akbank 172.2 milyon lira, Yapı Kredi 149.96 milyon lira, Ziraat Bankası 148.2 milyon lira, İş Bankası 146.66 milyon lira, Halkbank 89.7 milyon lira, Finansbank 54.02 milyon lira, Vakıfbank 82.17 milyon lira, Denizbank 23.06 milyon lira, HSBC 14.87 milyon lira, INGBank 12.07 milyon lira, TEB ise 10.67 milyon lira ceza aldı.

Faiz oranları kahvaltıda konuşulmuş

Rekabet Kurulu, 12 bankaya verilen cezanın gerekçesini açıkladı.