Orson Welles’in gazabı

Sinema sanatının dâhi çocuğu Orson Welles hayatının son döneminde otobiyografisini yazmayı tasarlıyordu ve bu amaç doğrultusunda 1983’ten itibaren yakın arkadaşı yönetmen ve oyun yazarı Henry Jaglom’la öğle yemeklerinde buluşup hayatından kesitlerle sinemaya dair fikirlerini aktarıyordu. İkilinin sohbetleri bir yandan da kayda alınıyordu. Zira Welles, konuşmaları temize çekip kitap haline dönüştürmeyi hedefliyordu. Ancak proje Welles’in 1985’te ani ölümüyle yarım kaldı.

Welles’in bir arkadaşının garajında bulunan ses kayıtları, yıllar sonra sinema tarihçisi Peter Biskind tarafından kitap haline getirildi. “My Lunches With Orson” adlı kitap 16 Temmuz’da İngiltere’de yayımlanacak. Yazar Biskind, Welles’in yakın bir arkadaşıyla sohbet ettiğinden yönetmen kimliğinden sıyrıldığını ve serbestçe dedikodu yaptığını vurguluyor.

“Burton’ı Elizabeth bitirdi”

Edebiyattan siyasete geniş bir yelpezesi olan kitap, Orson Welles’in dönemin Hollywood yıldızları hakkındaki görüşlerini de içeriyor. Welles, alışılageldiği üzre lafını sakınmıyor. Welles’e göre Laurence Olivier “aptal”, Charlie Chaplin “kibirli”, James Stewart “kötü bir aktör”, Joan Fontaine “iki mimikten ibaret”, Norma Shearer “beyazperdede görünen en yeteneksiz insanlardan”. Welles, Bette Davis’in suratına bakmaya bile tahammül edemediğini de ekliyor.

Welles, Joseph Cotton ve Richard Burton’ın yeteneğini ise yere göğe sığdıramıyor. Ne ki, Burton’ın Elizabeth Taylor’la ilişkisini ise hiç onaylamıyor. “Burton’ın muhteşem bir yeteneği vardı” diyor Welles. “Ama ünlü bir kadınla evlenip şaka konusu hâline geldi. Şimdi sırf para için çalışıyor, en kötü işleri yapıyor.”

“Hayatımda gördüğüm en kötü şey”

Orson Welles, Hollywood’un kimi isimlerinden ise açıkça sezilen bir öfkeyle bahsediyor. Bette Davis için “Onun yüzüne bile bakmaya tahammül edemem. O yüzden oyunculuk yaparken de görmek istemiyorum onu” diyor. Oscarlı oyuncu Jennifer Jones’u ise “umutsuz bir vaka” olarak değerlendiriyor. Humphrey Bogart’ı “barlarda kavga çıkartıp durduğu için” alaya almaktan çekinmiyor, Laurence Olivier’nin Kral Lear’daki performansı içinse “hayatımda gördüğüm en kötü şey” diyor.

Hitchcock: Egoist ve tembel

Welles’in Alfred Hitchcock hakkında da söyleyecekleri varmış. “Hitchcock’u bir türlü anlayamadım” diyor, “Özellikle son dönem Amerikan filmlerini... Egoizm ve tembellikten ibaret. Üstelik filmlerinin hepsinin renklendirmesi de amatörce. Geçen gün hayatımın en kötü filmlerden birini izledim: Arka Pencere. Ama dikkat çekici bir yan da yok değildi: Grace Kelly bile James Stewart’tan daha iyi rol yapıyordu.”

(Radikal Kitap)

Orson Welles’in gazabı

Orson Welles’in otobiyografisi için banda aldığı kayıp ses kayıtları kitaplaştırıldı. Kayıtlarda Welles, alışılageldiği üzre lafını sakınmıyor: Olivier “aptal”, Chaplin “kibirli”, Stewart “kötü bir aktör”, Jennifer Jones ise “umutsuz vaka.”