'Kanunen AKM'yi yıkmak mümkün değil'

Milliyet gazetesinden Zeynep Miraç'ın Mimar Mete Tapan ile gerçekleştirdiği söyleşinin bir kısmı şöyle:

Tescil, ihya etmek demek değil

Sordum, “Yaşananlara bakınca elim kırılsaydı da tescil etmeseydim” diyor musunuz? Cevabı, hayır: “Bugün de gelse yine tescil ederim. Zaten yasaya göre 1899 31 Aralık’ına kadar yapılmış bütün kültür varlıkları otomatikman tescillidir. Tescil etmek, restorasyonu kabul etmek demek değildir. Burada böyle bir yapı vardı demektir sadece.

Tapan’ın sözünü ettiği yasa, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yasası. Altıncı maddede korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları arasında “19. yüzyıl sonuna kadar yapılmış taşınmazlar” sayılıyor. Ancak yasa bu taşınmazların “korunma”sını öngörüyor, ihya edilmesine dair bir madde yok.

Topçu Kışlası’nı ihya etmek için gereken ise, yapı hakkında yeterince belge olması. Var mı? Yok.

Aynı büyüklükte yeşil alan şart

Belediye bu kez projeyi Yüksek Kurul’a taşıdı; orada projenin yeterli olduğuna dair karar alındı.

Mete Tapan, bir başka yasaya daha dikkat çekiyor: 3194 sayılı imar yasasına göre bir yerden kaldırdığınız yeşil alan kadar bir alanı, o alanın yakın çevresinde yine yeşil alan ilan etmek zorundasınız.

Mete Tapan’ın imzası olan bir başka karar ise AKM’nin 1. Grup Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı tescilli bina olması. Tapan, “AKM mimarlık ve sanat tarihi açısından çok önemli olmamakla birlikte, kentin belleğini taşıyan bir simge yapı. Bu açıdan 1. grupta olmasını önerdik”.

Az önce sözünü ettiğimiz yasanın 9. maddesi şöyle diyor:

“Koruma Yüksek Kurulu’nun ilke kararları çerçevesinde koruma bölge kurullarınca alınan kararlara aykırı olarak, korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ve koruma alanları ile sit alanlarında inşaî ve fizikî müdahalede bulunulamaz, bunlar yeniden kullanıma açılamaz veya kullanımları değiştirilemez. Esaslı onarım, inşaat, tesisat, sondaj, kısmen veya tamamen yıkma, yakma, kazı veya benzeri işler inşaî ve fizikî müdahale sayılır”.

Bu yasanın değiştirilmemiş olmasına rağmen Başbakan’ın “AKM yıkılacak” beyanatını değerlendirmesini istediğimde Mete Tapan’ın cevabı şu oluyor: “1. Grup tescilli bir bina yıkılamaz. Neden böyle söyledi anlamadım”.