Nazım Hikmet'i Rus arkadaşı anlattı

Ajanslarda yer alan habere göre; Önümüzdeki günlerde ölümünün 50. yıl dönümünde Moskova'da anılacak olan büyük Türk şairi Nazım Hikmet'i tanıyan ve hayatta olan son arkadaşlarından Georgiy Ansimov Pavlovic, ünlü şairin o günlerini anlattı.
Moskova'da oturan ve 1922 doğumlu olmasına rağmen halen üniversitelerde derslere giren, araba kullanan ve dinçliği ile parmak ısırtan Prof. Georgiy Ansimov Pavlovic, Nazım Hikmet'in çok yakışıklı, etkileyici ve eşi ile birlikte müthiş bir çift olduklarını anlattı. Pavlovic, "Çok çekici, çok çabuk kontak kurabilen birisiydi. İnsanlarla hemen ilişki kuruyordu sanki eski bir tanıdığınız olup çıkıyordu, çekingen değildi. Elini uzatır, 'Ben Nazım' derdi. Siz adınızı söylerdiniz ve o esnada dost olurdunuz" dedi.
Nazım Hikmet'in Türkiye ve Rusya'yı birbirine yakınlaştırdığını adeta iki ülke arasında köprü olduğunu da vurgulayan ünlü rejisör Ansimov Pavlovic, ünlü şairle bir piyesini sahnelemek için el sıkıştıkları ve o günkü küçük törende çektikleri fotoğrafı da ilk kez paylaştı.

FOTOĞRAFIN HİKÂYESİ

Fotoğraf karesine yansıyan o anın 1962 yılında Nazım Hikmet ile Gorkova Caddesi üzerinde bulunan Aktörler Evi'nde buluştukları bir zamanda olduğunu söyleyen Ansimov, fotoğrafın hikayesini şöyle anlattı:
"Nazım Hikmet ile onun piyesinin sahnelenmesi üzerine anlaşmıştık. 1962 yılıydı ve Nazım, o zamanlarki Aktörler Evi'ne gelmişti. Ben 40 yaşında ve genç bir rejisördüm. Nazım'ı oraya ünlü tiyatro rejisörü Komissarjevskiy arabası ile getirmişti. Ben onunla Komissarjevskiy aracılığıyla tanıştım çünkü ilk onlar tanışmış, buluşmuş. Komissarjevskiy, ona yardımcı olmuş. Komissarjevskiy, büyük bir rejisördü o da çok rahat kontak kurabilen bir insandı. Bu yüzden onlar birbirlerini bulmuşlar ve beni de tanıştırmıştı. Nazım Hikmet ile onun piyesinin sahnelenmesi üzerine anlaşmıştık. Nazım çok heyecanlanmıştı, çünkü genç bir rejisördüm ve benimle çalışmak Nazım'a çok ilginç gelmişti. Ben bizim 60'lılar diye adlandırdığımız gruptan geliyordum bunlardan Lubimov, Simonov, Rodzensky... Bütün herkes oradaydı. Biz de fotoğrafta gözüktüğü gibi elimizdeki kadehleri kaldırarak, 'Bakın dostlar, biz anlaşma yaptık, yapacağımız bu iş için şimdi kadeh kaldırıyoruz' anlamına gelen bu küçük kutlamayı yaptık. Bu fotoğraf da o anın ölümsüzleşmesi için çekildi. Zaten kısa bir süre sonra da Nazım vefat etti. Herkes için büyük bir kayıp ve büyük bir acı idi, böyle bir dostu, yetenekli bir insanı kaybetmek. Tabii o zamanlar herkes Nazım'ın peşinde ve oyununu sahneye koymak istiyordu. Birçok piyes yazmıştı, hepsi de güzeldi. Böyle güzel eserleri Rusça'ya çevirip Moskova'da sahneye koymak büyük işti. O zamana kadar sadece 'İvan İvanoviç Var mıydı, Yok muydu' çevrilmişti. Diğerleri daha sonraları çevrildi."

"NAZIM İLE HAYALLERİMİZİ DE KAYBETTİM"

Ansimov, el sıkışmaları ve çalışmaya başlamalarına rağmen Nazım Nikmet'in eserini sahneye koyamadığını anlatırken, şöyle konuştu, "Çalışmalara başlamıştım ama devam edemedik. Piyesi okuduk, sanatçıları bulduk, her şey yolunda idi. Türk ve Rus sanatçıları harmanlamayı hayal ediyorduk. Ama hayata veda edince proje askıda kaldı. Kayıp çok büyüktü. Ben sadece Nazım'ı değil onunla hayal ettiklerimizi de kaybettim."

NASIL BİR İNSANDI ?

Nazım Hikmet ile ilgili olarak edindiği izlenimleri de anlatan Ansimov, büyük şairi şöyle anlattı, "Biz onunla 1958-59'da tanıştık. İlk olarak çok yakışıklı ve etkileyici idi. Eşi ile birlikte müthiş bir çift idiler. Onlar Türk mü, Rus mu ya da başka milleten mi... Hiç bir önemi yoktu. Onlar müthiş bir çiftti. Nazım, çok çekici biri idi ve insanlarla çok çabuk kontak kurabiliyordu. Hemen ilişki kuruyordu ve sanki eski bir tanıdığınız olup çıkıyordu. Elini uzatır, 'Ben Nazım' derdi. Siz adınızı söylerdiniz ve o esnada dost olurdunuz. Bu yüzden onu çok çabuk kabullendik. Çok hoştu Türkiye'den ünlü bir şair, yazar ile birlikte olmak. Karakteri hakkında çok derin bir analiz yapamam ama diyebilirim ki çok iyi niyetli, insanlara karşı açık, şüphe duymayan, insanlara direkt yaklaşan biri idi ve biz de ona aynı şekilde yaklaşıyorduk. O çok iyi niyetli biri idi, yardıma hazır, senin acılarını ve mutluluklarını paylaşmaya hazırdı. Hele ki sen onun sanatına ilgili isen kendini tamamen ve büyük bir keyifle veriyordu. Hepimiz onun bir takım sanatsal ya da politik sorunlarının olduğunu bilirdik. Türkiye'den de bu yüzden gelmişti. Buraya gelmeye ihtiyacı vardı. Ben onu her zaman mutlu ve hayat dolu gördüm, tabii ki onun içini bilemem, içinde vatanseverlik vardır. Biz onu bize gelen açık kalpli biri olarak gördük ve onun arkasında tüm Türkiye'yi gördük. O Türkiye'nin temsilcisiydi. Nazım Rusça konuşuyordu ama zorlukla... O Rusça öğrenmeye ve konuşmaya çabalıyordu bizim de hoşumuza gidiyordu. Rus olmadığı hemen anlaşılırdı. Nazım, genelde konuşmayı seven birisi idi, zevkle konuşurdu ve biz de onu dinlerdik, fotoğraftaki görüşmemizde de tercüman aracılığı ile konuştu. O gün Nazım'ın konuşmalarını İngilizce'den Rusça'ya Komissarjevskiy çevirdi. Nazım, Rus tiyatroları hakkında, özellikle kendisinin bulunmuş olduğu tiyatrolar hakkında konuştu. Çok iyi bir espri anlayışı vardı, sorduğumuz sorulara çok çarpıcı ve yaratıcı iyi cevaplar verirdi."

"NAZIM, TÜRKİYE'Yİ RUSYA'YA YAKINLAŞTIRDI"

Nazım Hikmet'in Türkiye ve Rusya'yı birbirine yakınlaştırdığını vurgulayan ünlü rejisör, bunun çok önemli ve gerekli olduğunu, gelişinin kendileri için başka ülke ve milletlerle arkadaşlıkları konusunda bir ilerleme olduğunu, onun anlayışı, şiirleri, eserleri, piyeslerinin milletler ve kültürler arasında güzel bir köprücük olduğunu söyledi.

"MEZARI RUSYA'DA KALMALI"

Pavlovic, Nazım Hikmet'in mezarının Türkiye'ye götürülme tartışmaları ile ilgili ise şunları söyledi: "Tabii ki biz Nazım'ın mezarının burada kalmasını isteriz. Son günlerinde burada idi, hatırası hâlâ burada yaşıyor ve onun mezarı bizim için değerli. Eğer Türkiye istiyor ise onların da hakkı çünkü kendi yurduna dönmesi mantıklı. Biz onun burada olmasından mutluyuz, büyük bir mutlulukla onun burada olduğu günleri hatırlıyoruz, ama o aramızdan ayrıldı."

"TÜRKİYE'DE 3 YIL ÇALIŞTIM"

2005-2006 yıllarında eser sahneye koymak için Türkiye'ye davet edildiğini ifade eden Ansimov, o günleri de şöyle anlattı: "Ankara Opera ve Balesi'nde çalıştım. Ben oraya başlangıçta benden onların oynamakta olan ama iyi gitmeyen bir temsilini düzeltmem istendiği için gittim, biraz reji değişikliği yapılması lazımdı ve ben değişikliğe başladım. Çok ilginçti ama başardık, daha sonra daha başka bir temsile başladık. Ben oraya gittiğimde paskalya idi, bizim dini bayramımız, ben kiliseye gitmek istediğimi söyledim ama Ankara'da Ortodoks kilisesi sadece Bulgaristan elçiliğinde varmış ve oraya girmek için de önceden yazı ile izin alınması gerekiyormuş. Tabii biz bunun için geç kalmışız. Ben çok üzülmüştüm ama tiyatronun yönetimi bana hoş bir sürpriz yaptı. Beni Kapadokya'ya götürdüler. Beni, orada yeraltındaki Ortodoks kilisesine götürmeleri benim için bayram değil, çifte bayram olmuştu."

GEORGİY ANSİMOV PAVLOVİC KİMDİR?

3 Haziran 1922'de Ladojskaya kasabasında doğdu. 1925 yılında babasının görevli olduğu kilise kapatılınca ailesi ile Moskova'ya geldi. 1937 yılında babasının tutuklanması ve kurşuna dizilmesinin ardından bir fabrikada çalışmaya başladı. Rahip olan ve tutuklanıp kurşuna dizilen babası Rus Ortodoks Kilisesi tarafından 2005 yılında aziz ilan edildi. 1940 yılında GİTİS (Devlet Sahne Sanatları Enstitüsü) sınavlarını geçerek müzik tiyatrosu bölümüne girdi. 2. Dünya Savaşı yıllarında cephe konser grubunda görev aldı. 1947 yılında GİTİS'i bitirdi. 1955-1964 arasında dünyaca ünlü Bolşoy Tiyatrosu'nda rejisör olarak çalıştı. 1964-75 arasında Moskova Operet Tiyatrosu'nda başrejisör olarak görev yaptı. 1971 yılından bu yana da GİTİS' de ders veriyor.

Nazım Hikmet'i Rus arkadaşı anlattı

Nazım Hikmet'le 1962 yılında bir piyesini sahnelemek için anlaşan hayattaki son arkadaşlarından rejisör Georgiy Ansimov Pavlovic, ünlü şairi anlattı.