Davutoğlu Esed'in sırrını ilk kez açıkladı

Davutoğlu, Esed’le yaptığı gizli diplomasiyi ilk kez detaylarıyla anlatarak ”Beşar Esed’in problemi annesinin yaşıyor olması. Bizimle konuşuyor, sonra gidip annesiyle konuşuyordu. O da hep babasını ve Hama’da izlediği yöntemi hatırlatıyor” dedi

Milliyet yazarı Aslı Aydıntaşbaş, Davutoğlu ile yaptığı sohbetin ayrıntılarını köşesine taşıdı. İşte o yazı:

ESED’İN YÜZÜNE BAKAMIYORDUM BİLE: Sanki ortada bir şey yok, biz muhalifleri silahlandırdık, oraya soktuk, şimdi çözüm bekliyoruz gibi anlatılıyor. Bu, karşılığı olmayan bir itham. Biz baştan itibaren askeri müdahale demedik. Siyasal çözümü ilk deneyen biziz. Daha hiçbir dışişleri bakanı gitmeden ben Şam’a niye sürekli gidip geldim? En son görüşmemizde yüzüne bakamıyordum bile çünkü Humus ve Hama sokaklarında benim ve başbakan aleyhine sloganlar atılıyordu. O şartlarda Şam’a gittik ve yine eleştirildik.

ESED’İN YANINDA DURSAYDIK, ELEŞTİRECEKTİNİZ: Suriye meselesinde soru, ahlaken ve vicdanen nerede durduğunuzdur. Ben bu ülkenin sicilinde zalimlerle, diktatörlerle, yüz binleri katletmiş biriyle yan yana bir görüntü olmamasını ahlaki sorumluluk olarak görüyorum. Biz Esed daha kalabilir diye orada dursaydık, sizlerin eleştirileri kim bilir ne olurdu? Ve yüzde yüz katılırdım.

‘YANLIŞ ATA OYNADIK’ ELEŞTİRİSİ: Değerler sistemi içinde yanlış yerde durduğumuzu söylüyorsanız, o eleştiriyi dinlerim. Bakın, İran’da 2009 seçimleri sonrası Cumhurbaşkanı’nın tebrik mesajı yollaması bile eleştirildi. Ve ben de doğru yaptık mı diye sorgulamıştım. Ama çok daha küçük ölçekte şeyler için tepki gösteren kamuoyu, bu sefer ‘Türkiye yanlış ata oynadı’ diyor. Bu bana çok ağır geliyor.

KILIÇDAROĞLU GİBİ KAPIDAN DÖNERDİK: Kemal Kılıçdaroğlu Brüksel koridorlarında bile dolaşamıyor. Swobo’yla bile ortak olma zeminini kaybetti. Kılıçdaroğlu’na Kahire sokaklarında, Halep’te, Filistin’de selam verirler mi? Esed’in yanında dursa, biz de dolaşamazdık oralarda; biz de kapılardan dönerdik. Rusya’da bile itibar gösterilmezdi.

PROBLEM, ANNESİ: Beşar Esed’in problemi, annesinin yaşıyor olması. Bizimle konuşuyor, sonra gidip annesiyle konuşuyordu. O da hep babasını ve Hama’da izlediği yöntemi hatırlatıyor. Rejiminin birinci halkası, Esed ve (anne tarafı olan) Mahluf aileleri; ikinci halka, istihbarat, ordu ve hava kuvvetleri komutanlarının olduğu Nusayri halka; üçüncü halka ise Baas Partisi. Biz hep o dış halkayla işbirliği yapıp içeriyi dengelemesini söyledik. Ama yapamadı.

BARBARLAŞACAĞINI DÜŞÜNEMEDİM: Beklentilerimizin çıkmadığı durumlar tabii ki oldu. Açıkçası, ben Esed’in bu kadar barbarlaşabileceğini düşünmüyordum. İnsan olarak tanıdığımız için durdurabiliriz kanaati taşıdım hep. Kimyasal silahtan SCUD’a kadar bu kadar katliam yapabileceğini kimse düşünemezdi.

DOĞU’DAN GELEN MANİPÜLASYON: En büyük yanılgı, Türk kamuoyunda Doğu kaynaklı manipülasyonun bu kadar etkili olabileceğini düşünemezdim. 3 günde Kuzey Suriye’de Kürt devleti doğuyor diye korku yayıldı. Reyhanlı’nın mülteciler tarafından yapıldığı iddia edildi. En son, Jandarma belgeleri diye bir şeyde, bir anda Twitter üzerinden manipülasyon yapıldı. Reyhanlı faili meçhul değil ki; yapanlar yakalandı.

BİZ Mİ ANLATAMADIK?: ‘Türkiye devre dışı’ gibi ifadeler çok garip. Bizde mi hata var? Olanları anlatmıyor muyuz, anlatıyoruz. Peki, hâlâ neden bunlar söylemiyor? Neden belli kişiler hedef seçiliyor? Ben doğru yaptığımızı defalarca savunurum. Ama bir grup çok bilinçli provokasyon yapıyor. Bir grup da etkileniyor.

ABD’DE CENEVRE SONRASI ADIMLARI DA KONUŞTUK: Washington’da Türkiye ve ABD arasında tam bir uyum sağlandı. Eksikliği vardı. Cenevre toplantısına giderken aynı perspektife sahibiz. Beşar Esed’siz bir geçiş hükümeti iki tarafın da ifade ettiği şey. Cenevre sonrası paralel atılacak adımları da konuştuk. Önümüzdeki hafta, AB’nin muhalefete silah ambargosu yüzde 90 kaldırılacak. Bu, eskalasyona devam edersen bir karşı tedbir alma hakkını kendimizde görüyoruz demek. Siyasi süreçler denenecek ama olmazsa muhalefete olan desteğin mahiyeti değişecek. Bu bir savaş ilan değil; Savaş zaten devam ediyor. Beşar Esed’i tanıyorum. Alan açtığınızda istismar ediyor, daralttığınızda taviz veriyor.