Türkiye genelinde 19 Mayıs kutlamaları

19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı, tüm yurtta törenlerle kutlanıyor.

19 Mayıs Bayramı'nda kutlamaların ilk adresi Anıtkabir'di. Gençlik ve Spor Bakanı Suat Kılıç beraberindeki binlerce gençler aslanlı yolda yürüdü.

Mozoleye çelenk koyulması ve saygı duruşunun ardından Türkiye'nin dört bir yanından gelen gençler Atatürk ün mozekesine çiçek bıraktı.

Gençlerin Aslanlı Yol'da başlayan Anıtkabir hemen yanındaki Anıttepe Spor Kompleksi'ne kadar devam etti.

Yurtdışından gelen gençlerin yanı sıra çeşitli spor branşlarının üyesi gençler de gösteriler yaptı.

Tüm yurtta kutlanıyor

İstanbul'da 19 Mayıs kutlamaları kapsamında, Beşiktaş Belediyesi tarafından "Bağımsızlık için ilk adım halk koşusu" düzenlendi.

Kadıköy'de, İskele Meydanı'ndaki Atatürk Anıtı'na, CHP, MHP, İşçi Partisi, Kadıköy Belediye Başkanlığı, Kadın Adayları Destekleme Derneği, Cumhuriyet Kadınları Derneği ve Emekli Öğretmenler Derneği'nin de aralarında bulunduğu 34 kuruluş çelenk sundu.

Tören, saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı'nın söylenmesiyle sona erdi.

İzmir'de Cumhuriyet Meydanındaki kutlamalar, İzmir Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürü Metin Kaplan'nın Atatürk Anıtı'na çelenk sunumuyla başladı.

Samsun'da Atatürk'ün Samsun'a gelişini sembolize eden bayrak, Kurtuluş Yolu'ndaki Bandırma Vapuru'nun simgesi iskeleden karaya çıkarıldı. İlk tören Anıt Park'taki Atatürk Anıtı'nda düzenlendi. Samsun Sanat Tiyatrosu oyuncularının, Atatürk ile 18 silah arkadaşının heykellerinin de yer aldığı alanda 19 Mayıs 1919'daki karaya çıkışı canlandırmalarının ardından, bir deniz subayı, iki deniz eri tarafından taşınan Atatürk'ü sembolize eden bayrak, karaya çıkarıldı.

19 Mayıs Diyarbakır'da da Dağkapı Meydanı'ndaki gösterilerle kutlanıyor.

Antalya'da ise 19 Mayıs çoşkusu Karaalioğlu Parkı'nda düzenlenen gösterilerle sürüyor.

Cumhurbaşkanı Gül'ün mesajı:

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, “Atatürk’ün Samsun’a çıkışının millet olarak varlığımızı güçlendiren, umutları canlandıran, kaderimizi değiştiren, yolumuzu aydınlatan tarihi bir adım” olduğunu belirterek, “Bu yönüyle 19 Mayıs, Cumhuriyet tarihimizin miladıdır” dedi. Gül, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı mesajında, “Türkiye Cumhuriyeti, milletimizin birlik ve beraberliğinin, tüm unsurlarıyla bir arada yaşama ve ortak değerlerde kenetlenme iradesinin ortaya çıkardığı eşsiz bir eserdir” dedi.

'Gençlerimiz Tandoğan'da olacak'

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da , 19 Mayıs mesajında, “Atatürk’ün bayramın yanı sıra Cumhuriyet’i de emanet ettiği gençler, korku imparatorluğunun zindanına, copuna, gazına rağmen, gururla teslim aldıkları ve sahiplendikleri emanete kararlılıkla sahip çıkıyorlar. 23 Nisan’da, 29 Ekim’de olduğu gibi gençlerimiz bu 19 Mayıs’ta da halkımızla kucaklaşarak hem bulundukları her yerde, hem de Ankara Tandoğan’da olacaklar” dedi.

Üç Büyük'ten 19 Mayıs mesajı

Galatasaray, Beşiktaş ve Fenerbahçe kulüpleri, yayımladıkları mesajlarla 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı'nı kutladı.

Atatürk'ün doğum günüm dediği tarih

Atatürk, ''Doğum Günüm'' dediği 19 Mayıs’ta düzenlenen kutlamaları, ''Jimnastik Şenliği'' adı altında yalnızca bir kez izleyebildi.

İlk resmi 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı ise Büyük Önder Atatürk'ün ebediyete intikalinden sonra 1939 yılında kutlandı.

Atatürk'ün, Milli Mücadele'nin başlaması dolayısıyla kendi doğum günü olarak ilan ettiği ''19 Mayıs''ta, Samsun'da ''muazzam tarihi bir gün'' olarak yerel törenler düzenleniyordu.

''20. Asır'' mecmuasının 19 Mayıs 1953 tarihli sayısındaki yazıya göre, Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a ayak bastığı o gün, kent baştan başa donanır, dükkanlar kapanır, Samsunlular akın akın Belediye Meydanı'nda toplanır, törenleri izlerlerdi. Gece de her yan ''pırıl pırıl'' aydınlatılır, milli oyunlar oynanır, konferanslar, ''müsamereler'' verilir, Gazi saygıyla anılırdı.

Samsun'un bu ''uğurlu günü'' kutlama törenleri, her yıl artarak 1936 yılına kadar sürdü. Bu yılda Mustafa Kemal'in Samsun'a ayak bastığı kıyıya ''Gazi Heykeli'' dikilince, kutlamalar, artık ''bütün şehri ve limanı yerinden oynatan'' bir duruma dönüştü.

19 Mayıs’ın yurt çapında bir ''Bayram''a dönüşmesinin öyküsü ise Selim Sırrı (Tarcan) Bey'in girişimiyle 1928 yılında ilk kez İstanbul'da düzenlenen ''Jimnastik Şenlikleri''ne dayanıyor.

''Bir nevi mektepler bayramı'' şeklindeki bu şenliklerde kızlarla erkekler ayrı ayrı sahaya çıkıyorlardı. Bu şenlikler, 1936'da 19 Mayıs'a denk getirildi ve ''millete mal edilerek'' gençlik bayramı niteliğini kazandı.

İstanbul'da bulunmasından ötürü bu şenliğe katılamayan Atatürk, ertesi gün Anadolu Ajansı aracılığıyla ''19 Mayıs gününün yıldönümü münasebetiyle vatandaşların yüksek duygularını bildiren yazılara ve bugünü kutlamak için yapılan spor bayramında gençliğin gösterdiği heyecan ve bağlılığa'' teşekkür etti. Atatürk, 1937 yılında da ''Ankara Stadyumu''nda yapılan törende ''milletin sevgi ve bağlılık duyguları''nı ileten İçişleri Bakanı ve CHP Genel Sekreteri Şükrü Kaya'ya ''teşekkür telgrafı'' gönderecekti. İngiltere Kralı VI. George da Atatürk'e ''doğum yıldönümü'' dolayısıyla kutlama telgrafı göndermişti.

Atatürk, 1938 yılında Ankara (19 Mayıs) Stadyumu'nda, ''Gençlik ve Spor Bayramı'' olarak ilk kez yapılan gösterileri hasta olmasına karşın izledi.

19 Mayıs aynı yıl 20 Haziran'da ''Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun''a ek yapılarak, resmen bayram ilan edildi. Böylece Cumhuriyetin ilk yıllarından, resmen bayram ilan edildiği tarihe kadar, Mayıs ayının üçüncü cuma günü kutlanan ''idman bayramı'' ya da ''jimnastik şenlikleri'', Atatürk döneminde kabul edilen milli bayramların sonuncusu oldu.

Ancak, 10 Kasım 1938'de yaşama gözlerini yuman Atatürk, resmen ilk kez 1939'da kutlanan Gençlik ve Spor Bayramı'nı izleyemedi.

Bayramın adı 1980 yılından sonra yapılan düzenlemeyle de ''19 Mayıs Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı'' olarak değiştirildi.

(Ajanslar)