Kıran kırana Suriye pazarlığı

ŞİMDİYE kadar 100 bine yakın kişinin hayatını kaybettiği ve dünkü Hatay saldırısıyla Türkiye’yi de nasıl derinden etkilediği bir kez daha anlaşılan Suriye konusu, Başbakan Erdoğan’ın perşembe günü bir araya geleceği ABD Başkanı Barack Obama ile yapacağı toplantıların bir numaralı gündem maddesi olacak. Erdoğan, kente gelmeden NBC’ye verdiği röportajda Obama’nın geçen Ağustos kırmızı çizgi saydığı Suriye’de kimyasal silah kullanımının çoktan aşıldığını ve muhaliflere destek olmak için ülke üzerinde uçuşa yasak bölge oluşturmaya karar verirse ABD’ye destek olacağını belirterek, Başkan Obama’ya ne tür bir baskı uygulayacağının işaretini verdi.

Erdoğan’ın 4 talebi

Hürriyet’e geziyi değerlendiren Washington Yakın Doğu Politikaları Enstisütü’nden Soner Çağaptay’a göre de Erdoğan, Suriye için Obama’dan dört konuda somut destek isteyecek.

“1-Uçuşa yasak bölge. 2- Güvenli alan oluşturma. 3- Muhaliflere silah yardımı. 4- NATO’da Türkiye’ye daha güçlü destek.” Ancak soru Erdoğan’ın Suriye’de müdahale politikasına başından beri karşı çıkan Obama’dan bunların ne kadarını koparacağı meselesi.

Obama, aceleci değil

Çağaptay, Erdoğan’ın Obama’dan bu dört maddeden en az birini almaya çalışacağını söylerken, Hürriyet’e bilgi veren üst düzey Amerikan yetkilisi ise ilk üç seçenek için “Bunlar fazla büyük adımlar. Açıklamaları siz de görüyorsunuz. Başkan bu konuda acele etmiyor” diyerek çok net bir mesaj verdi. Ve Hatay saldırısndan önce yaptığımız görüşmede, “Toplantılarda bizim açımızdan insani yardım boyutu daha önde olacak” diyerek, özellikle ABD ve Rusya’nın üzerinde mutabakabat sağladığı, rejim temsilcileri ve muhaliflerin bir araya getirileceği ay sonundaki Suriye toplantısı öncesi Erdoğan’ın beklediği türden bir kararın çıkmayacağını üstü kapalı biçimde söylemiş oldu.

Güzel bir karşılama olacak

ABD Yönetimi’nden üst düzey yetkili, Hürriyet’e Başbakan Erdoğan’a Washington’da uygulanacak protokol konusunun Türkiye’de ne kadar önemsendiğinin de farkında olduklarını belirterek, “Çok kapsamlı bir program hazırlıyoruz. Merak etmeyin, güzel bir karşılama olacak” dedi. Yetkili, Erdoğan’ın gezisinin bu tür programlarda en üst düzey protokole işaret eden ve genelde devlet başkanlarına uygulanan ‘devlet gezisi’ (state visit) olmadığını, bunun bir ‘resmi çalışma ziyareti’ (official working visit) olarak ele alınacağını belirtti.

Ve masadaki Diğer başlıklar

* ORTADOĞU BARIŞI: Toplantının siyasi ajandasında Türk tarafı Suriye için bastırırken, Amerikan tarafının ise Türk-İsrail yakınlaşmasını ve iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesini gündeme getireceği anlaşıldı.

* GAZZE GEZİSİ: Amerikalı yetkili, ay sonunda Erdoğan’ın Gazze’ye yapacağını açıkladığı ziyaretin bir tedirginlik yaratıp yaratmadığı sorusuna ise “O ziyaretin olacağı kesin. Başkan ne diyebilir? ‘Gitmeyin’ mi? Böyle bir şey elbette söyleyemez. Onun yerine, biz yapılacağı kesin olan bir ziyaretten nasıl olumlu bir sonuç çıkarabiliriz konusuna odaklanacağız” dedi.

* Washington’a 50’nin üzerinde CEO ile gelecek Başbakan Erdoğan’ın Obama ile ikili ilişkilerde en ağırlıklı konusu ise ekonomi olacak. SETA Washington’ın araştırma direktörü Kadir Üstün, “Özellikle ABD’nin Avrupa ile önümüzdeki ay müzareke etmeye başlayacağı serbest ticaret anlaşması toplantılarda ağırlıklı yer tutacak” dedi. Amerikan Yönetimi’nin Türkiye ile de serbest ticaret anlaşması müzakerelerine başlayacağını açıklaması gezinin en somut sonuçlarından biri olacak.