'Kürtçe konuşuyor ve düşünüyor, rüyalarımızı Kürtçe görüyoruz'

Zeynep Miraç’ın “Rüyalarımı bile Kürtçe görüyorum” başlığıyla yayımlanan (6 Mayıs 2013) Ahmet Türk röportajının ilgili bölümü şöyle:

Bunlar size kimliğinizi hatırlatan hatta öğreten olaylar mı?

- Evet. İskenderun’dan sonra Ankara Atatürk Lisesi’nde okudum. Orada yaşadığım bir olayı halen unutmuş değilim. Arkadaşlarım yolda giderken bir kafa görmüşler. Biri demiş öküz kafası, diğeri demiş deve kafası, öbürü de demiş bu kafa olsa olsa Kürt kafasıdır. Duygularınızla, kimliğinizle alay edildiği zaman kendi kimliğinizin farkına, bilincine varıyorsunuz. Sonra Türk milliyetçiliği yükseldikçe Kürtler de kendi aidiyetlerinin farkına vardı. İşte gençlikten başlayan kimlik sahiplenmek ve o duygularla yoğrulmak, bugün siyasette belli bir noktaya getirdi bizi.

Yaşadıklarınızdan biriktirdiğiniz öfkeyi bastırdınız mı, yoksa dışarı çıkarma fırsatını buldunuz mu?

- Ben öfkenin ve zulmün ne olduğunu çok iyi biliyorum. Mesela Diyarbakır Cezaevi’nde öyle işkencelerden geçtik ki aylarca anlatsam bitmez. 12 Eylül’de zindanda olan her insan romanlar yazabilir. Ve inanın birbirinden farklı romanlar çıkar. Ama orada, o işkenceye rağmen düşünürdüm: Ben de bu zulmü yapanlar gibi davranırsam benim onlardan ne farkım kalır? Bu beni çok etkilerdi. Ben insanım diyen nasıl bu işkenceyi, bu zulmü yapabilir diye sorardım kendime. Bu düşünceler beni kine, nefrete götürmedi. Kendinizi ancak insani düşünceyle kabul ettirebilir, haklılığınızı ispatlarsınız. Zaman zaman siyasette de arkadaşlarımıza söylerim. Biz ikna etmek zorundayız. Yaşadığımız mağduriyeti, zulmü çok doğru bir şekilde aktarmak ve halkın bizi anlamasına yönelik bir çabanın içinde olmalıyız.

Şu an içinde olduğumuz çözüm sürecini her iki taraf açısından da ikna edici olarak değerlendiriyor musunuz?

- Eğer toplumsal realiteyi esas alan bir yaklaşım içinde bugüne bakamazsak, meseleleri çözümleyici bir rol oynayamayız. Yeni bir süreç, tartışma dönemi başladı. Bu işe başlayanların çözüm konusunda iradeli olduğuna da inanıyorum. Ama beni endişelendiren şu. Biz insan olarak değişecek miyiz? Toplumsal realiteyi görebilecek miyiz? Ve ona uygun bir yol haritasını ortaya koyabilecek miyiz? Bunu bütün Türkiye için söylüyorum. Zihinsel bir değişim de yaşamamız lazım. Birlikte yaşamanın koşullarını yaratacak, mesajlarını verecek bir çalışma yapmamız lazım. Asimilasyonun bir suç olduğunu hükümet bile dile getiriyor. Ama asimilasyonun ortadan kaldırılması için yapmamız gerekenler konusunda açık değiliz.

‘Türkiye için kazançtır’

Sizin önerileriniz neler?

- Şimdi tamam, asimilasyona karşısınız, ama anadilde eğitimi kabul etmediğinizde bu asimilasyonun devamı anlamına gelir. Küreselleşen, kapitalist ilişkilerin yoğunlaştığı, iletişim araçlarının çok güçlü olduğu bir dünyada anadilde eğitim hakkını savunamazsanız o dil kendiliğinden asimilasyona uğrar. Bizim önerilerimiz çok açıktır. Halkların demokratik çerçevede adil, eşit bir yapıda birlikteliği tüm Türkiye için kazançtır. Türkiye’nin demokratikleşmesine çok katkısı olacağı gibi, Türkiye Ortadoğu’nun demokratikleşmesinde önemli bir rol oynar.

Şu anda çözümün miladı silahsızlanma ardından örgüt elemanlarının sınır dışına çekilmesi olarak değerlendiriliyor. Bu sizce yetersiz bir bakış açısı mı?

- Ne Öcalan ne BDP ne de Kürtler “Biz mücadeleden, hakkımızdan vazgeçtik, teslim olduk” gibi düşüncelerin içinde değil. Yeni bir dönem, yeni bir anlayış geliştiriliyor. Ama birileri teslim olmuş gibi bir yaklaşımla bakıyor. Doğru değil. Önemli olan silahları bir tehdit olmaktan çıkarmak. Böyle bir adım atılıyor. Eğer Türkiye’nin demokratikleşmesine, herkesin özgürleşmesine gidecek bir formülü geliştirirsek zaten silahlar kendiliğinden gündemden kalkar. Kimse silaha tapmıyor ki. Ama beklentiler verilmediği zaman o silahların tekrar gündeme gelmeyeceğinin garantisi kim verebilir?

Yani sizce PKK’nın oluşum sebebi yok edilmedikçe çözümden söz edilemez mi?

- Tabii. Meseleyi sadece silaha indirgersek hiçbir anlamı yok. 1970’lere, 80’lere baktığımızda nedir: Kürtler yoktur, herkes Türktür, tek devlet, tek millet... Bir siyasetçinin “Ben Kürdüm, Kürtlerin hakkı vardır” deme şansı yok. Siyasi örgütlenme hakkı yok. Bugün bile biz Kürtleri savunurken bir Kürt partisi olarak savunmuyoruz. Biz Türkiye partisiyiz diyoruz ama buna rağmen birileri siz Kürt partisisiniz diyor. Belki bu özgürlük olduğunda kimlik üzerinden siyasetin de bir anlamı kalmayacak. Düşünceye göre ayrışır, sosyal parti, muhafazakar parti, liberal parti gelişir. Türkü de, Kürdü de diyelim ki bir liberal partide buluşur. Ama inkâr siyaseti hem siyasette bir ayrışmayı beraberinde getiriyor, hem de aynı düşüncede olan insanlar arasında ortak mücadele zeminini yok ediyor.

‘Bir tarafın hassasiyeti üzeriden siyaset yapamayız’

Murat Karayılan çekilme tarihi olarak 8 Mayıs’ı verdi. Cemil Çiçek ise “PKK çoktan çekildi” dedi. Ya sonrası? Çekilenler için nasıl bir dönüşüm hedefleniyor?

- Bütün mesele burada. Bir tarafta devlet, hükümet gelip siyaset yapsınlar, topluma karışsınlar diyor. Ama onbinlerce Kürdü hala içeride tutuyor. Bunların güvenceleri ne olacak? Bu artık sorunu kökten çözme, helalleşme, toplumsal uzlaşı olayıdır. Güveni sağlayacak adımları atmazsanız sonuçta bir hayal kırıklığı da yaşanabilir. Ve bu hayal kırıklığı bir daha yaşanırsa bunu tamir etmek çok zor olacak ve artık hiç kimsenin barıştan söz etme gibi bir şansı da olmayacak.

Kürt halkının mağduriyetinin giderilmesinden söz ediyoruz ama bir de evlatlarını kaybeden diğer taraf var. Sizin onların iknası için nasıl bir planınız var?

- Bizim umudumuz daha demokratik bir Türkiye. Bütün acılara kendi acımız gibi bakmazsak sonuç alamayız. Acıları paylaşmamız lazım. Şehit asker diyoruz. Ama onbin güvenlik görevlisi yaşamını yitirdiyse, diğer tarafta 40 bin insan yaşamını yitirdi. Bizim ikisini de düşünerek toplumu gerginlikten kurtaracak bir dili ortaya koymamız lazım. Ama bir tarafın hassasiyeti üzeriden siyaset yaparsak yine olmaz.

'Kürtçe konuşuyor ve düşünüyor, rüyalarımızı Kürtçe görüyoruz'

Milliyet gazetesinden Zeynep Miraç’a konuşan Ahmet Türk, yaşamını ve çözüm sürecine ilişkin görüşlerini anlattı.