Çözüm sürecinin 2. aşamasında neler olacak?

TIMETURK / Haber Merkezi

PKK, 8 Mayıs'ta Türkiye topraklarından çıkmaya başlıyor.

Ankara'nın beklentisi, çekilmenin büyük bölümünün Haziran ayı sonuna kadar bitmesi.

Çekilmenin sorunsuz olarak tamamlanmasıyla çözüm sürecinin birinci aşaması da geçilmiş olacak ve sıra ikinci aşamaya gelecek.

İkinci aşamada, demokratikleşme yolunda yapılacak yasal düzenlemeler gündeme gelecek, İnsan Hakları Eylem Planı hazırlanacak.

ÇALIŞMALAR 3 YILDA TAMAMLANACAK

Plan, sürece paralel olarak bakanlıkların demokratikleşme yolunda atacakları adımları gösteren bir yol haritası ortaya koyacak. Çalışmalar 3 yılda tamamlanacak.

2011'den bu yana hazırlanan İnsan Hakları Eylem Planı'nın içinde önemli düzenlemeler var.

''Yaşam hakkı ihlallerinin önlenmesi, işkence ve kötü muamelenin sonlandırılması, özgürlük ve güvenlik hakkı ihlallerinin giderilmesi, yargılamaların makul sürede tamamlanması, savunma hakkının etkinliğinin artırılması, yargı kararlarının etkin icrası, özel hayatın ve ailenin korunması, din, vicdan özgürlüğünün tam anlamıyla sağlanması ve mülkiyet hakkı ihlalinin önlenmesi'' planın içereceği düzenlemeler arasında.

ANAYASADA DA DEĞİŞİKLİKLER HEDEFLENİYOR

Bu aşamada uzlaşma sağlanması halinde anayasada da değişiklikler hedefleniyor.

Hükümet, parlamentonun tatilde olduğu sırada tasarıları hazırlamayı, Meclis açılır açılmaz da gündeme getirmeyi planlıyor.

TEZKERE UZATILMAYABİLİR

İkinci aşama sorunsuz geçerse Ekim ayında süresi dolacak olan sınırötesi harekat tezkeresi de uzatılmayacak.

ÜÇÜNCÜ AŞAMA

Sürecin üçüncü aşaması ise, PKK'nın silahlarını tamamen bırakması ve terör tehdidinin bütünüyle ortadan kalkmasıyla birlikte atılacak adımları içeriyor.

Terörle Mücadele Kanunu'nun değiştirilmesi ya da tamamen ortadan kaldırılması bu aşama için planlanıyor.

Avrupa İnsan Hakları kararları çerçevesinde Türk Ceza Kanunu'nda değişiklik yapılması, koruculuk sisteminin gözden geçirilmesi ya da kaldırılması üçüncü aşamada düşünülen değişiklikler arasında.

Silah bırakan PKK'lılar için af niteliğinde bir düzenlemenin de gündeme gelmesi bekleniyor.

Mahmur Kampı'nın kapatılması ve Kandil'in boşaltılması da üçüncü aşamanın başlıkları arasında gösteriliyor.

2100 PKK'lıyı Türkiye'den çekecek 13 kişilik kadro

PKK'nın Kandil'deki yöneticilerinden Murat Karayılan'ın dün Türkiye'deki örgüt üyelerinin 8 Mayıs'tan itibaren geri çekilmeye başlayacağını açıklamasının ardından, Türkiye'deki örgüt yöneticileri de harekete geçti.

Türkiye sınırları içinde olduğu söylenen 2 bin 100 PKK'lının çekilmesini 4 bölgedeki sorumlular ve yardımcılarından oluşan 13 kişi organize edecek. Kandil'den Türkiye'deki üst düzey örgüt sorumlularına verilen talimatlarda, çekilme hazırlıklarının büyük bir titizlikle yapılması, telsiz konuşmaları yapılmaması, provokasyona karşı askeri karakollardan ve korucu köylerinden uzak durulması istendi.

Murat Karayılan'ın açıklamasının ardından daha önceden hazırlığı yapılan çekilme planının uygulamaya konulması için Kandil'den, örgütün Türkiye sınırları içindeki Botan (Siirt, Şırnak ve Mardin), Dersim (Tunceli, Sivas, Erzincan ve Karadeniz Bölgesi), Orta Saha (Diyarbakır, Bingöl, Erzurum, Muş ve Elazığ, Bitlis), Zağros (Ağrı, Van ve Hakkari) bölge sorumlularına geri çekilmeyle ilgili talimatlar verildi.

PKK'lıların nasıl ve hangi koşullarda çekileceği, alt kademedeki tüm kadroların bilgilendirilmesi anlatılan talimatlarda, PKK'lıların gereksiz telsiz konuşmaları yapılmaması, provokasyon yaşanmaması için karakollardan ve korucuların bulunduğu köylerden uzak durulması, görüntü verecek herhangi bir girişimde bulunmamaları istendi. Talimatlarda ayrıca, daha yüksek, güvenli ve derin vadilerde hazırlıkların yapılması, gizliliğe ise büyük önem verilmesi de istendi.

Ağır silahlar dönüş hızını aksatabilir

PKK'nın Kandil'de bulunan silahlı kanadı HPG sorumlusu Suriyeli 'Sofi' kod adlı Nurettin Halef El Muhammed tarafından bölge ve saha sorumlularıyla telsiz bağlantısı kurduğu ve geri çekilmenin ayrıntılarını, yapılması gerekenleri tek tek sıraladığı öğrenildi.

PKK'nın bölge sorumlularının ise kamplarda bulunan hasta, yaralı ve yürüyemez durumdakiler ile sığınaklarda bulunan ağır silahların da taşınması halinde geri çekilmelerin uzayabileceğini iletti.
Geri çekilme hazırlıklarında Botan diye adlandırılan bölgedeki PKK'lıların başta Besta olmak üzere sınıra yakın alanlarda toplanmaya başladı.

Sığınaklardaki ağır silahlar ile mayınlamada kullanılan yüzlerce kiloluk patlayıcılar ise klavuzlar eşliğinde önce sınır bölgesine, oradan da katırlarla Irak'taki kamplara aktaracak.

İşte 2100 kişiyi sınır dışına çekecek 13 sorumlu

Uzun yıllardır PKK'nın dağ kadrosunda bulunan ve bir ok eylemi gerçekleştiren, şimdi de Türkiye sınırları içinde bulunan yaklaşık 2 bin 100 PKK'lının Kuzey Irak'a çekilmesini sağlayacak bölge sorumluları ve yardımcılarından oluşan 13 kişi şunlar:

* ORTA SAHA: Yaklaşık 450 PKK'lının bulunduğu bölgenin sorumlu 'İrfan Amed' kod adlı Mehmet Tahir Kılıç ile yardımcıları 'Çekdar' kod adlı Ahmet Talva, 'Cemal' kod adlı Cihan Nazlıer, 'Reber' kod adlı Mehmet Şah Yıldeniz, 'Yılmaz' kod adlı İbrahim Erbay. Bu bölgede yaklaşık 450 PKK'lı bulunuyor.

* BOTAN: Yaklaşık 700 PKK'lının bulunduğu bölgede sorumlu 'Amed Malazgirt' kod adlı Diyarbakır'ın Lice İlçesi'nden olan Fehmi Atalay ve yardımcıları 'Zozan' kod adlı Emine Serinyel, 'Deniz' kod adlı Sabri Tori, 'Sedat' kod adlı Abdulkadir Zenger.

* DERSİM: Yaklaşık 350 PKK'lının bulunduğu bölgenin sorumlusu 'Seyithan' kod adlı Serdar Özdemir ve yardımcıları 'Rojda' kod adlı Suriyeli Nafiye Abdi, 'Yılmaz Botan' kod adlı İsmail Sürgeç.

* ZAGROS SAHASI: Yaklaşık 600 PKK'lının bulunduğu bölgenin sorumlusu Siirt'in Eruh İlçesi nüfusuna kayıtlı 'Reşit Serdar' kod adlı Mehmet Can Gürhan yapacak.

Kuzey Irak'ta PKK'lıların toplanacağı kamplar

PKK'lıların çekilirken, Türkiye'ye sızdıkları sınır şeridini oluşturan oldukça sarp ve dağlık alanların yanısıra derin vadileri kullanacak. Günlerce sürebilecek bu geri dönüşlerde ise 10-15 kişilik gruplara bölünecek PKK'lılara bölgeyi çok iyi bilen kılavuzlar eşlik ederek sınırdan geçirecek.

Yıllardır PKK'nın içinde bulunan ve bulundukları bölgeleri çok iyi bilen 4'ü saha sorumlusu, 9'u bölge toplam 13 sorumlunun denetim ve direktifleriyle geri çekilecek olan PKK'lılar ilk olarak Kuzey Irak'ın Türkiye sınırında bulunan Zaho İlçesi'nin arka kesimindeki PKK'nın 'Medya Savunma Alanları' diye adlandırdığı Haftanin ve Sinaht bölgesindeki geçici üs kamplarında bir araya gelecek. Bura bur süre kaldıktan sonra da Sinaht, Pirbela, Keşan, Perak, Nazdur, Ore, Şeraniş ve Mergeşiş kamplarına dağılacak.

Hakkari bölgesindeki PKK'lılar ise Çukurca'nın karşısında bulunan Kuzey Irak'taki Metina, Zap, Golka ve Gare dağında bir araya gelecek, buradan ise Zap Vadisi'ndeki Rekan, Nerveh, Çemço, Şikefta Birindara, Ciloye, Çiyaye, Kurejahro, Avaşin, Basyan, Samura bölgelerindeki kamplara kaydırılacak.

Türkiye'deki PKK'lıları sınır dışına çekecek olan söz konusu 13 üst düzey sorumlu ise daha sonra Kandil'e geçerek geçişlerle ilgili rapor sunacak. Kuzey Irak tarafında Türkiye sınırı boyunca uzanan hat üzerindeki eski kamplarda yer alan PKK'lılar ise buradaki konumlarını korumaya devam edecek.

(Nilgün BALKAÇ - NTV / Ajanslar)