Kıbrıs bilmecesi
Türkiye’deki siyasi gelişmelere geniş yer verilen dönem yazışmalarında öne çıkan konular, Türkiye’de haşhaş üretimine son verilmesi, ekonomik işbirliği ve enerji yatırımları ve silah anlaşmaları. Yunan Ta Nea gazetesi ise Türkiye’nin Kıbrıs Adası‘na düzenlediği 1974 barış harekatından 3 gün önce ABD elçisi Macomber ile Bülent Ecevit arasında yapılan görüşmenin kriptosuna yer verdi. 1974ANKARA05629 numaralı belgenin konu kısmında ‘Anlaşmaya varıldı’ yazıyor ancak içeriğine erişim yok.
Bir önceki mesaj
Bu nedenle gazete, ABD’nin bunu gizli tutma gerekçesini sorgulayarak ‘Ayşe Tatile Çıksın’ koduyla başlaan 1974 harekatının ABD yönetiminin bilgisi dilinde gerçekleştiği sonucuna ulaşıyor. Harekattan bir gün önce Amerikan Dışişleri tarafından ABD’nin Atina, Ankara ve Londra’daki Büyükelçilikleri’ne gönderilen mesajda da konu kısmında ‘Kıbrıs darbesi: Elçinin Başbakanla görüşmesi’ yazıyor ancak yine belge içeriği görülmüyor.
‘Ecevit çekici ve dinamik biri’
Dönemin koalisyon iktidarı hakkında ABD elçisi William Macomber’in 24 Ocak 1974 tarihinde gönderdiği mesajdaki değerlendirmeler de dikkat çekici: “Ecevit güç koşullarda iktidara gelecek. Zayıf, doğası gereği istikrarsız, parlamentoda muhalefet karşısındaki oy çoğunluğu çok az bir farka dayanan, doğal olmayan bir koalisyona başkanlık edecek. Ecevit, dinamik ve çekici biri... Hayalperest bir şair ile güçlü rakipler karşısında uzun süre varlığını korumayı başarmış pragmatik bir politikacının karışımı. Necmettin Erbakan ise, işlenmemiş bir elmasın halkta uyandırdığı tuhaf ilgiyi çekerken bile en kötüsünden bir fırsatçı gibi görünüyor.” VATAN
