TIMETURK / Haber Merkezi
The Rory Peck Trust dünyanın pek çok yerinde serbest çalışan gazetecilere ve ailelerine doğrudan destek sağlayan bir sivil toplum örgütü.
1995 yılından beri faaliyet gösteren Trust 1993’te öldürülen savaş kameramanı Rory Peck’in eşi Juliet Crawley Peck tarafından bağımsız kameramanlar için kuruldu. Yıllar geçtikçe genişleyen Trust bugün dünyanın 60 ülkesinde zor durumda olan serbest çalışan gazeteci ve habercilerin desteği olmuş durumda.
Nasıl başvurulur?
* Trust’a en az 18 aydır serbest çalışan tüm haberciler başvurabilir. Bu bağlamda Trust gazeteci, yurttaş gazetecisi gibi ayrımlar yapmıyor. Örgütün başlıca kriteri halkın ihtiyacı olan bilgiyi sağlamak ve toplumda iz bırakmak.
* Trust’a başvuracak habercilerin internet sayfasından örgütle iletişime geçmesi gerekiyor.
* Trust’tan destek alabilecek gazetecilerin öncelikle gazetecilik etik kuralları çerçevesinde haber yapması gerekiyor. Trust başvurularda daha önce yapılan haberlerin yanı sıra ülkedeki sivil toplum örgütlerinden alınacak referans yazısıyla başvurulmasını istiyor.
* Trust destek önceliğini “en çok ihtiyacı olan” üzerinden belirliyor. Örneğin kişi bir hafta içinde çatışma bölgesine gidecekse eğitim önceliği ona veriliyor.
* Trust çeşitli alanlarda destek veriyor. Başvuranların ne için başvurduklarını belirtmeleri gerekiyor. Bu hukuki destek olduğu kadar, belirli bir miktar maddi yardım, ekipman desteği ya da eğitim olabiliyor. Örgüt aynı zamanda gazetecilerin ailelerine ve çocuklarına da destek veriyor.
Serbest gazeteciler için eğitimler
The Rory Peck Trust Programlar Sorumlusu Elisabet Canteyns hukuki yahut yol gösterici bir uzmana ihtiyaç duyan serbest çalışan gazetecilere ihtiyaçları olan sağladıklarını ya da uygun kuruluşlarla bir araya getirerek bu desteği aldırdıklarını söylüyor.
“Çatışmalı alanlarda çalışan gazeteciler için güvenlik eğitimi çok önemli. Ancak bu eğitimler çok pahalı. Herhangi bir medya organında çalışan bir gazetecinin eğitimini kurumu ödeyebiliyor ama bu rakam serbest çalışan gazeteciler için çok yüksek. Bizse uygun kurumlarla ortak çalışarak bu eğitimleri bağımsız gazeteciler için ücretsiz sağlıyoruz.”
Trust’ta Orta Doğu ve Kuzey Afrika Program Sorumlusu olan Sarah Giaziri İstanbul’da travma sonrası stres için bir eğitim için bulunduklarını söylüyor.
“Dart Centre’la düzenlediğimiz bu eğitimde Suriye’deki çatışmayı takip eden serbest çalışan gazetecileri bir araya getirerek tanık oldukları şiddeti birlikte konuşuyoruz.
“Çatışma alanlarında gazeteciler çok fazla şiddete ve acıya şahit oluyorlar. Bu eğitimlerde de bu tanıklıklarını paylaşarak psikolojik destek sağlıyoruz. Çünkü çatışma bölgelerinde fiziksel güvenlik kadar akıl sağlığı da önemli. Gazetecilerin kendilerini koruyabilmeleri için çok hızlı kararlar vermeleri gerekiyor.”
Canteyns güvenlik eğitimleri dışında gazeteciliğin etik kuralları çerçevesine yönelik de eğitimler verdiklerini ekliyor.
“Yakınları zarar görmüş kişilerle nasıl konuşmaları, onlarla nasıl iletişim kurmalarına yönelik de eğitimler veriyoruz. Gazetecilerin haber yaparken mağdur kişilere daha da zarar vermeden mesleklerini icra etmelerinin yollarını öğretiyoruz.”
Rory Peck kimdir?
Rory Peck Kuzey İrlandalı bir savaş kameramanı. 1. Körfez Savaşı, Bosna ve Afganistan’daki çatışmaları filme alan Peck, 1993’teki Moskova’da anayasa krizi esnasında Boris Yeltsin’e bağlı birlikler tarafından vurularak öldürüldü.
Peck’in 2007’de ölen eşi Juliet Crawley, gazetecinin bedenini BBC’nin yardımlarıyla ülkesine iade edildiğini söylüyor. Crawley daha önce de bildikleri güvencesizliğin derin boyutlarını ancak o zaman tam olarak fark ettiğini ve bu yüzden The Rory Peck Trust ile bağımsız gazetecilere destek olmayı amaçladıklarını söylüyor. Çalışma ağını sürekli genişleten Trust her sene Peck Ödülü’yle yılın bağımsız kameramanını seçiyor.
(Bianet / Elif Akgül)
