Koç Üniversitesi Üretim ve Otomasyon Araştırma Merkezi'nden Prof. İsmail Lazoğlu, yapay deri ve yapay kemik alanında yaptığı çalışma ile Türkiye'de bir ilke imza attı. Yenişafak'ta yer alan habere göre TÜBİTAK ARDEB destekli 'Hızlı Prototipleme ve Bilgisayar Destekli Yüksek Hızlı Üretim' projesi ile açık mimari kontrollü hızlı protitipleme mekatronik sistemi ile üç boyutlu doku iskeleti üretildi. Geliştirilen sistem ile bilgisayar ortamında üç boyutlu tasarlanan sanal doku iskeleti istenilen geometride fiziksel doku iskeletine dönüştürebiliyor.
KIRIK KEMİKLER İÇİN DOKU ÜRETİLEBİLECEK
Koç Üniversitesi Kimya Bölümü'nden Prof. Dr. İskender Yılgör'ün sentezlediği biyo-uyumlu polimerik malzeme proje kapsamında Prof. Lazoğlu'nun geliştirdiği mekatronik sistemde hassas bir şekilde 3 boyutlu doku iskeletlerine dönüştürüldü. Doku iskeletlerine Biyoloji Bölümünden Prof. Dr. Halil Kavaklı tarafından deri ve kemik hücreleri ekilerek yapay deri ve yapay kemik hücrelerinin kontrollü şekilde büyütülmesi başarıyla gerçekleştirildi. Bu yöntemle ileride hastanın kendi vücudundan alınan hücrelerle, kırılmış kemik kısımlarının bilgisayar tomografisi görüntülerinden hastaya özel kemik yamalarının veya yanmış deri kısımları için kontrollü bir ortamda doku üretilebilmesinin yolu açılmış oluyor. Prof. İsmail Lazoğlu, 'üç boyutlu prototipleme sisteminde 'skafold' üzerine canlıdan aldığımız deriyi ekiyoruz ve kontrollü bir şekilde büyümesini sağlıyoruz' diyor.
ARDEB destekli projenin amacı en başta endüstriyeldi. Fakat ekip, beyaz eşya ve otomotiv sektöründe kullanılacak olan bu sistemin medikal alanda da kullanılabileceğini düşündü.
Vücut reddetmiyor
TÜBİTAK ARDEB destekli yapay deri ve yapay kemik üretmede hastanın kendi dokusunun kontrollü bir şekilde büyütülmesi esas alınıyor. Tedavide hastanın kendi dokusunun kullanılmasının pek çok avantajının bulunduğunu ifade eden Prof. İsmail Lazoğlu, konu ile ilgili şunları söylüyor:'Bu yaklaşımın önemli bir avantajı, insanın kendi hücresi kullanıldığı ve temelde kök hücre kaynaklı olabildiği için vücudun bu yapıları reddetmesi pek mümkün olmuyor. Biyo-uyumlu polimerden kullandığımız skafold, vücutta eridiğinden bir daha çıkarılması gerekmiyor.'
Hastanelerde 2 yıl sonra kullanılacak
Proje kapsamında yapılan deneylerde yapay fare derisi üretildiğini belirten Lazoğlu, sistemin hastanelerde kullanıma hazır hale gelmesinin 2 yıl sürebileceğini belirtti. Lazoğlu, 'Hastanın yanmış yerine vücudunun başka yerinden alınmış deri örneği üretilecek ve sorunsuz bir şekilde yaranın üzerine yerleştirilecek. Yapay deri üretiminin ardından, kimya ve biyoloji bölümlerindeki öğretim üyeleriyle laboratuvar ortamında yapay kemik üretimini yaptık. Şu an deney aşamasındayız. Hedef olarak hasar gören kemiğin bilgisayar tomografisi çekilecek, hasarlı kesimin üç boyutlu tasarımı yapıldıktan sonra yapay kemik üretimi yapılacak. Araştırmalarımızın tıbba hizmet olmasını amaçlıyoruz' diye konuştu.
