Suçlu: 'Domates, biber, patlıcan!'
2012 yılını yüzde 6,16 ile tamamlayan enflasyon yeni yıla yükselişle başladı. Ocak ayında tüketici fiyatları (TÜFE) yüzde 1,65 artarken, üretici fiyatları (ÜFE) yüzde 0,18 geriledi.
13 Yıl Önce Güncellendi
2013-02-05 13:35:21
Yıllık enflasyon ise tüketicide yüzde 7,31’e yükseldi. Beklentilerin üzerinde gelen enflasyonda soğuk ve karlı hava şartları sonucu gıda fiyatlarında görülen hızlı artış etkili oldu. Domates yüzde 51, patlıcan yüzde 47, sivri biber ise yüzde 45’lik fiyat artışıyla zam şampiyonları olarak dikkat çekti. Tırmanışın geçici olmasını bekleyen ekonomistler, enflasyonun seyrinde bir bozulma olmadığı görüşünde.
Merkez Bankası’nın ocak ayı verisine bir tepki vermesi beklenmiyor, ancak TL’deki değerlenmenin devam etmesi halinde faiz koridorunun alt bandında indirim gündeme gelebilir. Ocak ayında TÜFE’de yüzde 1,14 artış bekleniyordu. Enflasyon 2012’yi yüzde 6,16’da tamamlamıştı. Verilere göre TÜFE yıllık yüzde 7,31 artarken, yıllık ÜFE yüzde 1,88 ile Kasım 2009’dan bu yana en düşük seviyeye geriledi. Merkez Bankası’nın yakından izlediği çekirdek enflasyon ise yıllık bazda yüzde 5,72 arttı. TÜFE’de aylık en yüksek artış zamların etkisiyle yüzde 14,26 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Endekste yer alan gruplardan gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 4, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1,71, ev eşyasında yüzde 1,08, lokanta ve otellerde yüzde 0,95, konutta yüzde 0,70, sağlıkta yüzde 0,50, ulaştırmada yüzde 0,50, eğlence ve kültürde yüzde 0,24, eğitimde yüzde 0,10 artış görüldü. Haberleşmede yüzde 0,02, giyim ve ayakkabıda yüzde 6,95 düşüş meydana geldi. Yıllık bazda ise en yüksek artış yüzde 15,35 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Onu konut (yüzde 10,69), lokanta ve oteller (yüzde 9,52) ve giyim ve ayakkabı (yüzde 9,27) izledi.
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, enflasyon raporunun tanıtımı için düzenlenen basın toplantısında, tütün fiyat ayarlamaları nedeniyle enflasyonun ocakta sınırlı bir yükseliş gösterdikten sonra tekrar düşüş eğilimine gireceğini belirterek, “Mayıs ve haziran aylarında enerji fiyatlarındaki baz etkisinden dolayı geçici bir artış görebiliriz, ama sonrasında (enflasyonun) aşağı yönlü eğilime devam edeceğini ve yıl sonunda enflasyonun yüzde 5,3 düzeyine düşeceğini tahmin ediyoruz. Çekirdek enflasyon göstergelerinin ise kısa vadede olumlu seyrini korumasını ve 2013 sonu itibarıyla yüzde 5’in altında kalmasını bekliyoruz.” demişti.
Süleyman Şah Üniversitesi Ekonomik Etütler Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Fatih Macit, yılın ilk enflasyonunun yüksek çıkmasında tütün ve alkollü içecekler grubundaki otomatik vergi ayarlaması ve mevsim şartları sebebiyle artan gıda fiyatlarının etkili olduğunu belirtti. Macit, bu yılın enflasyon hedefi için en büyük problemin tekrar yükselişe geçen petrol fiyatları olacağını, ortalama olarak 120 dolar üzerinde seyredecek bir petrol fiyatının enflasyon hedefinin tutmasını oldukça güç hale getireceğini vurguladı. Mevsimsel özellikten dolayı sezon indirimlerinin devam etmesi sebebiyle giyim ve ayakkabı grubundaki düşüşün ise aylık enflasyona azaltıcı yönde etki yaptığı ifade edildi.
Tüketici fiyatları bazında ocak ayında en yüksek fiyat artışı görülen ürün yüzde 51,26 ile domates oldu. Domates zam şampiyonu olurken, bu ürünü fiyatı yüzde 47,72 oranında artan bir başka yaz sebzesi olan patlıcan, yüzde 45,85 artan sivri biber izledi. Geçen ay fiyatı düşen ürünlerin başında ise erkek kazağı geldi. Ocakta erkek kazağının fiyatı yüzde 11,39 düşerken, bu ürünü fiyatı yüzde 11,31 azalan kadın hırkası, yüzde 10,64 azalan kadın kabanı ve yüzde 10,48 azalan kadın gömleği izledi.
‘MERKEZ, TEMKİNLİ DURUŞUNU KORUMAYA DEVAM EDER’
Enflasyon rakamlarını değerlendiren Erste Başekonomisti Nilüfer Sezgin, beklentilerin üzerinde gelen TÜFE’de gıda fiyatlarının etkili olduğunu belirtti. Enflasyonun Merkez Bankası’nın tahmin aralığının üst sınırına yakın olduğunu söyleyen Sezgin, “Her ne kadar bu TCMB’nin hızla tepki göstereceği anlamına gelmese de enflasyona karşı temkinli duruşunu korumasına sebep olacak. Enflasyon beklentileri iyimser kaldığı sürece TCMB yukarı yönlü geçici sürprizleri tolere edecektir.” dedi.
Vakıfbank notunda ise, bir süre daha dalgalı seyir izledikten sonra haziran ayından sonra yıllık enflasyonda aşağı yönlü hareketin belirginleşmesinin mümkün göründüğü belirtildi. HSBC Portföy Yönetimi Stratejisti Ali Çakıroğlu, beklentilerin üzerinde gelen TÜFE’de, tahminlerin üzerinde artan gıda fiyatlarının etkili olduğunu ve gıda grubu fiyatlarının TÜFE’ye 1 puan katkı sağladığını söyledi. Çakıroğlu, Türk Lirası’nın mevcut seviyelerini koruması durumunda 19 Şubat’ta yapılacak Para Politikası Kurulu toplantısında yüzde 4,75 seviyesinde bulunan gecelik borçlanma faizinde bir indirimin ihtimal dahilinde olduğunu belirtti. Çakıroğlu, TÜFE’nin ilk bakışta beklentilerin üzerinde gelmesinde artan gıda fiyatlarının etkili olduğunu ifade etti. İş Yatırım Yurtiçi Piyasalar Müdürü Yasin Demir, enflasyondaki artışın ağırlıklı olarak gıdadan kaynaklandığını belirterek, “Aralık ayında da gıda fiyatlarının olumlu etkisini görmüştük, bu etki silinmiş oldu.” ifadelerini kullandı.
(zaman)
SON VİDEO HABER
Haber Ara