Kafkasya'da hareketli günler

TIMETURK / Haber Merkezi

Azerbaycan ocak ayında pek çok gösteriye sahne olurken, Kafkasya'da şiddet olayları devam ediyor. Bir yanda suikastler, diğer yanda güvenlik güçlerinin operasyonları var.

Azerbaycan'daki gösteriler esnasında polis çok sert müdahalede bulundu. Özellikle İsmailli şehirinde yaşanan olaylar dünyanın gözünü de Azerbaycan'a çevirdi. Siyasi hayatın uzun süredir istikrarlı bir seyir izlediği Azerbaycan'ın, 2013'ün ilk ayında 4 ayrı olaylı protesto gösterisine sahne olması, dikkatleri bu ülkeye çevirdi.

Yılın ilk ve en kapsamlı protestosu, kışlalarda artan asker ölümlerinin ardından geldi. 19 yaşındaki asker Ceyhun Gubadov'un şüpheli şekilde ölmesine tepki gösteren 3 bin kişi, 12 Ocak günü Bakü'nün merkezinde eylem yaptı. Protesto eylemi sırasında çok sayıda gösterici gözaltına alındı.

Ocak ayının bir diğer protesto eylemini de, Güney Kafkasya'nın en büyük pazarı olarak kabul edilen "Bine Ticaret Merkezi" esnafı gerçekleştirdi. Esnaf, pazarda kira bedellerinin artırılmasını ve makbuz verilmeden alınan bazı aidatları protesto etti.

Azerbaycan'ı dünya gündemine getiren ise İsmailli şehrinde yaşanan görüntülerdi. Vali Nizami Elekberov'a ait olan bir otelin 2 personelinin bir kazaya karışması ve ardından çıkan tartışmada, otel görevlilerinin kazaya karışan kişilerden birini darp etmesi, bölge halkını isyan ettirdi. Çıkan olaylarda göstericiler, otelin bahçesindeki üç arabayı ateşe verirken, vali Nizami Elekberov'un evine de yürüyerek, taş yağmuruna tuttular.

Ertesi gün valinin istifasını talep eden protestocularla emniyet güçleri arasında çıkan arbedede, çok sayıda kişi yaralandı. Olayda, güvenlik güçlerinin plastik mermi kullanmasına tepki gösteren bazı muhalefet partileri ve sivil toplum örgütleri de yürüyüş yapmak istedi. Ancak bu düşünce akamete uğradı ve polis müdahalesiyle karşılaşan gruptan bazı kişiler 10-15 günlük hapis cezasına çarptırıldılar.

ŞİDDET DEVAM EDİYOR

Rusya'ya bağlı Kafkasya cumhuriyetlerinden Dağıstan, İnguşetya, Kabardey-Balkar ve Çeçenistan'da ocak ayında meydana gelen çatışmalarda, 2 emniyet görevlisi ve 18 militan hayatını kaybetti.

Ayrıca, bölgede gazetecilere ve din adamlarına yönelik saldırılar da devam etti.

2013'ün ilk ayında en önemli çatışma Çeçenistan'da yaşandı. Vedeno bölgesindeki çatışmada, direnişin önde gelen liderlerinden Hüseyin Gakayev ve kardeşi Müslim Gakayev, beraberindeki 9 kişiyle birlikte öldürüldü.

Dağıstan'da ise, bir militan ve polis hayatını kaybederken, Dağıstan yüksek mahkemesi hâkimi Magomed Magomedov silahlı saldırıda hayatını yitirirken, Dağıstanlı gazeteci Ahmednabi Ahmednabiyev, iş çıkışında uğradığı silahlı saldırıdan yara almadan kurtuldu.

Bölgedeki çatışma ve saldırılar, İnguşetya ve Kabardey-Balkar'da da etkisini göstermeye devam etti. Kabardey-Balkar'ın Çegem ve Tırnauz şehirlerinde güvenlik güçleri tarafından düzenlenen operasyonlarda 6 militan öldürülürken, İnguşetya'da Rusya müftüler konseyi üyesi din adamı Saleh Hamhoyev'in evi kimliği belirsiz kişilerce silahla tarandı. Hamhoyev saldırıdan yara almadan kurtuldu.

KABARDEY-BALKAR'DA SUİKASTLER

Rusya 2012'nin son haftasında Kafkasya'da ardarda işlenen suikastlerle sarsılmıştı.

Kabardey-Balkar cumhuriyetinde meydana gelen suikastlerde, 28 yaşındaki gazeteci Kazbek Gekkiyev ile Rusya'da iktidarda bulunan Birleşik Rusya'nın Kabardey-Balkar Parlamentosu'ndaki grup başkanı Boris Jerukov hayatını kaybetmişti. Yine aynı dönemde, kuzey Osetya müftü yardımcısı İbrahim Dudarov da uğradığı silahlı saldırı sonucunda öldürülmüştü. Dudarov'a düzenlenen saldırı, 2012'de Kafkasya cumhuriyetlerinde din adamlarına yönelik yedinci suikast olmuştu. Bu suikastler arasında özellikle Dağıstan'ın önde gelen Sufî liderlerinden Şeyh Said Efendi'nin bombalı saldırıda hayatını kaybetmesi, bölgede büyük yankı uyandırmıştı. 2012'de bölgedeki din görevlilerine yönelik saldırılardan 5'i Dağıstan'da düzenlenirken, diğer 2'si Tataristan ve kuzey Osetya'da gerçekleştirildi.

Kafkasya cumhuriyetlerinde, özellikle son iki yılda meydana gelen çatışmalarda ciddi artış gözleniyor. Rusya içişleri bakanlığından verilen rakamlara göre, 2011'de bölgede 350 direnişçi ve 200 güvenlik görevlisi çatışmalarda hayatını kaybederken, 2012'de ise 211 güvenlik görevlisi ve 391 militan öldü.

DAĞISTAN'DA DEĞİŞİKLİK

Din adamlarına yönelik suikastler ve direnişçi gruplara karşı artan operasyonlarla gündeme gelen Dağıstan özerk cumhuriyetine yönetim değişikliği yaşandı. Rusya'ya bağlı özerk cumhuriyetin 3'üncü cumhurbaşkanı Magomed Magomedov, Putin tarafından görevinden alınarak, "Rusya Başkanlık İdaresi Yardımcılığı"na getirildi. Yani 3 yıldır Dağıstan'ın liderliğini yürüten Magomedov terfi ederek Kremlin'e taşınmış oldu.

Magomedov'un yerine ise federal milletvekili Ramazan Abdulatipov geldi. Yeni lider Ramazan Abdulatipov, Rus politik hayatında tanıdık bir sima... Abdulatipov, Sovyetler Birliği'nin yıkılmasından 1993 yılına kadar halklar konseyi başkanlığını yürütmüştü. 1993 yılında çıkan siyasi krizde de, dönemin cumhurbaşkanı Yeltsin'in federasyonun dağılma kararnamesini kınayarak tepkileri üzerine çekmişti. Daha önce yüksek Sovyet delegasyonu üyesi olan Abdulatipov, 2006-2009 yılları arasında da Rusya'nın Duşanbe büyükelçisi olarak Tacikistan'da görev yapmıştı.

Abdulatipov'un yeni vazifesinde attığı ilk adım hükümeti görevinden almak oldu. Başbakanlığa, eski başbakan yardımcısı Muhtar Mecidov getirildi. Abdulatipov'un yeni hükümeti seçerken farklı isimleri tercih edileceği tahmin ediliyor. Ancak bazı bakanların da koltuğunu koruması ihtimal dâhilinde... Bu bakanların başında ise Mecidov geliyor. Yeni hükümette Mecidov'un Dağıstan özerk cumhuriyetinin başbakanı olarak kalması bekleniyor.

Bu arada Ermenistan da seçim sürecinde... Halk 18 şubat'ta sandık başına gidecek. En büyük favori de, mevcut cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan... Ancak muhalefetteki isimlerin, seçimin demokratik ve şeffaflığı hususunda şüpheleri var. (Kuzey Haber Ajansı)