TIMETURK / Roi Tov
İsrail seçimlerinin sona ermesinden saatler sonra Haaretz, neticeyi yerinde özetleyen bir karikatür yayınladı. İran Devlet Başkanı Ahmedinecat’a benzeyen bir tasvir, askeri geçit törenine bakıp “Cehenneme gitmeliler, gerçekleştirilemeyecek maceraperest kuruntuları için milyarlar harcadık” diyor. Bu ifade 11 Ocak’ta eski Başbakan Olmert’in Netanyahu’yu “gerçekleştirilmeyen ve gerçekleştirilemeyecek maceraperest kuruntular için” 3 milyar dolar harcadığı için suçladığı sözlerine taş atıyor. Bu sözlerle İran’a saldırıyı kastediyordu. Netanyahu’ya başka bir darbe de Liebarman’ın hukuki mücadelesiyle ilgili garip zamanlamaydı. Netanyahu’nun yardımcısı şu an hükümet üyesi olmasını engelleyen hukuki meselelerin temizlenmesini bekliyor. Netanyahu seçimlerden 19’ncu Knesset’in (İsrail meclisi) en büyük partisi olarak çıktı. Oyların yüzde 99,8’inin sayılmasından sonra ve fazlalık-oy anlaşmalarından önce Likud-İsrail Beiteinu 120 sandalyeden 31’ini kazandı.
İkinci büyük parti ise yeni gelen biri. Yair Lapid önderliğindeki laik-hümanist Yesh Atid, 19 sandalye kazandı. Başka bir ilginçlik ise Ahmet Tibi’nin Filistinlilerden ilgisizliklerini bırakıp oy vermelerini istemesinden sonra, ona bir fazla sandalye kazandırmasıdır. (Şu an partisinin 5 vekili oldu.) Olmert’in yukarıdaki sözleri Solu ve Filistinlileri korkuttu. Netice olarak bu seçimlere Sol ve Arap partilerinin yüksek katılımı (2009’dan yüzde 1,5 fazla) damgasını vurdu. Sonuç Netanyahu 11 sandalye kaybetti. Şimdi çok daha zor bir durum içine sıkıştı. Önümüzdeki günlerde Cumhurbaşkanı Peres muhtemelen Netanyahu’yu hükümeti oluşturması için görevlendirecek. Bunun ardından Netanyahu’nun koalisyonu oluşturması için 4 haftası olacak. Bunu başarabilmek için Knesset’in en az 61 üyesinin desteğini alması gerekiyor. 60 üyeden az bir azınlık hükümeti teknik olarak mümkün olsa da istikrarsız olacaktır. Sorun geleneksel koalisyonlara göre Knesset’in 60’a 60 bölünmüş olmasıdır.
Dört ana senaryo vardır. En basiti Dar-Sağ Koalisyonudur. [Netanyahu (31), Yahudi Vatanı (11), Shas (11) ve Yahadur HaTorah(7)] Son ikisi ultra-Ortodoks Haredim partileridir. Muhtemelen bu, Netanyahu için en rahat yapı olacaktır. Ancak net bir çoğunluğa sahip değiller.
Sağ-Merkez koalisyonu, kabusların kumaşıdır. Lapid (19) ve Tzipi Livni(6) ilavesiyle ilk seçeneğe dayanır. Sonuç 85 üyeli istikrarlı bir koalisyon olur. Bu seçeneğin alt-seçenekleri tek bir partinin yani Lapid ya da Livni’nin eklenmesidir. Her iki parti de Netanyahu için problemlidir. Tzipi Livni önceki partisi Kadima’yı sabote etti ki Kadima sadece 2 sandalye kazanabildi. En basitinden güvenilmezdir. Lapid, nahoş şekilde din-karşıtıdır. Ana amacı Haredim’i orduya göndermektir. İsrail’de geçmişte garip şeyler yaşandı ancak bu tür bir koalisyonu tercih etmesi pek muhtemel değildir.
Üçüncü seçenek Haredim’siz bir Sağ-Merkez koalisyonudur. Bu Netanyahu’ya 67 üyeli güçlü bir koalisyon sağlar. Yine de Haredim, İsrail koalisyonlarının en istikrarlı bölümüdür. Onlarsız iktidar olmayı deneyen çok az hükümet fazla dayanmamıştır. Dahası Haredim Netanyahu’ya yeni düşmanı Yair Lapid’i dengelemesine izin verecektir ki onları yok sayması pek muhtemel değildir. En-olası dördüncü koalisyon Sol-Merkez-Haredi olandır. Bunun içinde Lapid (19), İşçi (15), Shas (11), Yahadut HaTorah (7), Livni (6) ve Meretz(6) olacaktır. Toplam 64 üyeli bu koalisyon Netanyahu iktidardan uzaklaştıracaktır. Bu senaryoda Yair Lapid başbakan olacaktır ki bu da pek olası değildir.
Kazanan İran
Netanyahu’nun erken seçim kararı partisinin konumunu yükseltebileceği değerlendirmesinin bir neticesiydi. Kamuoyu yoklamalarında açık ara öndeydi. Planı partisinin Savunma ve Dışişleri Bakanlıklarını eline almasını kapsıyordu. Bu şekilde savaşçı gündeminde ilerleyecek yeterli gücü olacaktı. Buna göre Savunma Bakanı Ehud Barak seçime girmeyeceğini ilan etti. Dışişleri Bakanı Lieberman, Netanyahu’nun yardımcısı olarak Likud’a döndü. Şansına inanamayarak Netanyahu, eski Knesset’in ikinci büyük partisinin eski lideri Tzipi Livni’nin Kadima’ya ölümcül darbe indirişini seyretti. Netanyahu en yakın alışveriş merkezine koşup yeni bir gözlük aldı. Her yeri güllük gülistanlık görmeye başladı. Ancak keyfini süremedi. Birçok fırtına patladı. Lieberman garip şekilde seçimlerden önce siyasi nedenlerden ötürü itham edildi. Yahudi Vatanı partisi yerleşimciler ve geleneksel Yahudiler arasında Likud pahasına oy kazandı ve Netanyahu’yu Holocaust Silahı’nı kullanmaya mecbur etti. Son olarak eski Başbakan Ehud Olmert, suçlanmasının arkasından en olası kişiye yani Netanyahu’ya darbe vurmak için yeniden-elde ettiği masumiyetini kullandı. Olmert’in dikkatli fısıltısı Netanyahu’nun rüyalarını mahvetti.
Beklenmedik bir şey olmadığı sürece yeni bir hükümetin kurulması için en az 1 ay geçecek. Yukarıdaki senaryolardan hangisinin olacağını söylemek güç. “Hainler Mevsimi” yeni başladı. Knesset’in birçok üyesinin önümüzdeki haftalarda parti değiştirmesi sürpriz olmaz. Mesele bunların kim olacağıdır. Damarlarında Yahuda İskaryot’un kanı dolaşan bir tek Tzipi Livni değildir. Buna rağmen bir sonraki hükümetin güç-bela bağlara sahip partilerin koalisyonu olacağı açıktır. Çatışan gündemleri hesaba katıldığında İran’a saldırı konusunda anlaşma şansları yoktur. İsrail seçimlerini kazanan İran’dır.
RoiTov.Com’daki bu makale Oğuz Eser tarafından Timeturk.Com için tercüme edilmiştir.
